“Στη ζωή δεν υπάρχει happy end” όπως στις ταινίες λένε συχνά. Και πράγματι, πόσες φορές έχουμε δει τους πρωταγωνιστές των ταινιών του Χόλιγουντ να έχουν περάσει από χίλια κύματα “ατσαλάκωτοι”, ή να θυσιάζουν τα πάντα για χάρη ενός μεγάλου έρωτα, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Η πραγματική ζωή όμως, όσο κι αν ένα κομμάτι μας αρνείται να το αποδεχτεί απέχει κατά πολύ από αυτά τα σενάρια ενώ συχνά καταλήγουμε να λέμε αναστενάζοντας: “Καταραμένο Χόλιγουντ μας έχεις καταστρέψει!”
Προσωπική ταύτιση με τους ήρωες των ταινιών
Υπάρχει ένας βασικός κανόνας που ισχύει για την τέχνη του κινηματογράφου: Ο θεατής συνηθίζει να ταυτίζεται ευκολότερα με μια ωραιοποιημένη εικόνα του εαυτού του, καθώς δέχεται με μεγαλύτερη ευκολία να αποδεχθεί. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί πάντα διαλέγουν “ωραίους” και “ωραίες” πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες οι συντελεστές των ταινιών του Χόλιγουντ; Αυτό συμβαίνει επειδή ο μέσος άνθρωπος έχει μια συγκεκριμένη “όμορφη” εικόνα για τον εαυτό του, οπότε ενδόμυχα θα ταυτιστεί ευκολότερα με κάποιον που στερεοτυπικά ανταποκρίνεται σε αυτήν την “ομορφιά”. O Τζακ και η Ρόουζ, οι πρωταγωνιστές του Τιτανικού, δεν μπορούσαν να μην είναι “όμορφοι” γιατί αυτόματα θα καταστρεφόταν η ωραιοποιημένη εικόνα που είχε ο θεατής για τον εαυτό του. Γιατί στον έρωτα, ο “άλλος” είναι πάντα ο ομορφότερος του κόσμου.
Happy end
Το «χαρούμενο τέλος» του Χόλιγουντ είναι από τις πιο γνωστές και αναλυμένες έννοιες στις συζητήσεις του δημοφιλούς κινηματογράφου. Παρόλο που σπάνια αναλύθηκε με οποιαδήποτε λεπτομέρεια, ο όρος χρησιμοποιείται εντούτοις από ακροατήρια, κινηματογραφιστές, κριτικούς και μελετητές, και είναι κάτι που προκαλεί πλήθος υποθέσεων σχετικά με τη γενική αμερικανική κινηματογραφική παραγωγή.
Ίσως σε έναν ιδανικό κόσμο, το happy end να ήταν μια ευχάριστη πραγματικότητα. Ωστόσο, η ζωή σπάνια μας δίνει ένα «ευτυχισμένο τέλος», καθώς τις περισσότερες φορές, τα εμπόδια είναι και αυτά που θα νικήσουν. Στις περισσότερες ταινίες του Χόλιγουντ ένα ομοιογενές, “κλισέ” τελείωμα, το οποίο επαναλαμβάνεται συνεχώς, υπάρχει πάντα.
Η προσδοκία μας για «χαρούμενο τέλος» μένει ανεκπλήρωτη
Όσο νεότεροι είμαστε κι όσο λιγότερες εμπειρίες έχουμε, συνηθίζουμε να μαθαίνουμε τον κόσμο μέσα από τις αφηγήσεις των εμπειριών των άλλων, από τα όσα διαβάζουμε και από τις ταινίες που παρακολουθούμε. Εκ των πραγμάτων λοιπόν, τα όσα ξέρουμε διαμορφώνουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ζωή και τα πράγματα, τα θετικά και τα αρνητικά. Δεν είναι τυχαίο πως κάποιες ταινίες απαγορεύεται να τις παρακολουθούν ανήλικοι: Ο κινηματογράφος είναι μια αναπαράσταση της ζωής, όμως ο τρόπος που γίνεται η συγκεκριμένη αναπαράσταση διαφέρει. Για παράδειγμα, στις ταινίες της Disney σχεδόν πάντα μπορεί να βρει κανείς ένα ευτυχισμένο τέλος. Ο “καλός” πάντα νικά και ζούμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα. Ποτέ όμως δεν μάθαμε τι έγινε την επόμενη ημέρα, αν η Χιονάτη έζησε ευτυχισμένη με τον πρίγκιπα ή αν η Σταχτοπούτα συνέχιζε να κάνει τις δουλειές του σπιτιού.
Όταν λοιπόν μια ιστορία λήγει σχεδόν πάντα αίσια, ενδόμυχα, μαθαίνουμε να πιστεύουμε πως ό,τι κι αν συμβεί και στην δική μας ζωή, στο τέλος το επιθυμητό θα έρθει. Ούτε η ζωή, ούτε οι ανθρώπινες σχέσεις όμως είναι έτσι κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να απογοητευόμαστε συνεχώς από όλα όσα έχουμε καταφέρει να πετύχουμε ζητώντας συνεχώς περισσότερα. Γιατί όπως είχε πει και ο Γούντι Άλεν “Η ζωή δεν μιμείται την τέχνη. Η ζωή μιμείται την κακή τηλεόραση”.
Αισιοδοξία αλλά με μέτρο
Σίγουρα οι ειδικοί των Media και του κινηματογράφου γνωρίζουν όλα τα μυστικά για να μας κάνουν να λατρεύουμε το Χόλιγουντ, ωστόσο εμείς με τη σειρά μας, πρέπει να μάθουμε να κρατάμε το μέτρο ανάμεσα στο παραμύθι και στην πραγματικότητα, φιλτράροντας τα αισιόδοξα μηνύματα, από τις πλασματικές προσδοκίες. Γιατί αν και οι μεγάλες χειμαρρώδεις σχέσεις που βλέπουμε στην μεγάλη οθόνη καταλήγουν καλά, στην πραγματική ζωή συνήθως καταλήγουν στα δικαστήρια. Και σίγουρα κανείς δεν θέλει να ζήσει κάτι τέτοιο…
Άννα Σαϊνίδου
