Η προσφυγική κρίση είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που κλήθηκαν να το αντιμετωπίσουν διεθνείς οργανισμοί και κράτη τα τελευταία χρόνια, καθώς αυτοί οι άνθρωποι είτε εξαιτίας των πολέμων είτε εξαιτίας των ακραίων πολιτικών συνθηκών που διαδραματίζονται στη χώρα τους, αναγκάστηκαν να μπουν σε βάρκες, εγκαταλείποντας τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που υποδέχεται εδώ και χρόνια πρόσφυγες. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, στο πλαίσιο αυτό, συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτής της ανθρωπιστικής κρίσης, μέσω του προγράμματος “Helios”, με στόχο να στηρίξει τους ανθρώπους αυτούς. Εμείς, μιλήσαμε με έναν από τους πολλούς μετανάστες οι οποίοι έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αυτό στην περιφέρεια Ηπείρου ο οποίος μας είπε λίγα λόγια για το πρόγραμμα από την δική του οπτική γωνία.

Λίγα λόγια για το πρόγραμμα Helios

Το πρόγραμμα προσβλέπει στη δημιουργία των συνθηκών εκείνων που προωθούν την αποδοχή στο πλαίσιο της τοπικής κοινωνίας των προσφύγων που επωφελούνται της διεθνούς προστασίας μέσω της ευαισθητοποίησης των κοινοτήτων υποδοχής.

Πιο συγκεκριμένα, στο τοπικό επίπεδο της πόλης των Ιωαννίνων, αποστολή τους είναι η προβολή και ευαισθητοποίηση σχετικά με το πρόγραμμα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης HELIOS. Έτσι λοιπόν, το πρόγραμμα, σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές και έμπειρους φορείς – συνεργάτες, στοχεύει στην προώθηση της ένταξης των ωφελούμενων της διεθνούς προστασίας στην ελληνική κοινωνία, οι οποίοι διαμένουν σε προσωρινές δομές φιλοξενίας, μέσω:

• Εκπαιδευτικών προγραμμάτων
• Στήριξης στέγασης
• Στήριξης της απασχόλησης
• Παρακολούθησης της διαδικασίας ένταξης
• Ευαισθητοποίησης των κοινοτήτων υποδοχής

Ένας μετανάστης μας μιλά πρόγραμμα “Helios”

Ο Χ. είναι ένας από τους πολλούς μετανάστες που έχει βρει σπίτι και εργασία στην περιοχή των Ιωαννίνων μέσω του προγράμματος “Helios” το οποίο είναι το πρώτο ενταξιακό πρόγραμμα που λειτουργεί στην Ελλάδα τα τελευταία 4 χρόνια της προσφυγικής κρίσης. «Αρχικά εγώ έμενα μέσα σε μία δομή, ως αναγνωρισμένος πρόσφυγας. Η πρώτη μου επαφή με το πρόγραμμα ήταν όταν μας επισκέφθηκε μια ομάδα του ΔΟΜ και συνομίλησε σε πρώτη φάση μαζί μας, ενημερώνοντας μας για το πρόγραμμα».

Όσον αφορά την πρώτη του επαφή με τους ανθρώπους του προγράμματος, ο Χ μας είπε πως με το που τους συνάντησαν θέλησαν να τους μιλήσουν για τα όσα έχουν περάσει στην χώρα τους, αλλά και για το πολύπαθο ταξίδι που έκαναν μέχρι να φτάσουν στην Ελλάδα.

«Καθώς δεν γνωρίζαμε τον στόχο του προγράμματος “Helios”, η αρχική μας επιθυμία ήταν να μιλήσουμε για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ή να ζητήσουμε κάποια βοήθεια, ενώ στην συνέχεια  θέλαμε να πούμε τα πάντα για την πατρίδα μας και για την περιπέτεια που ζήσαμε μέχρι να φτάσουμε στην Ελλάδα. Στην πορεία πάντως αυτό που καταλαβαίνει κανείς είναι πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν είναι εδώ για να μας δώσει απλά υλικά αγαθά ή χρήματα, αλλά για να μας υποστηρίξει ουσιαστικά ώστε να μπορέσουμε από μόνοι μας να ξαναφτιάξουμε τη ζωή μας.»

Μία διαφορετική προσέγγιση αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν στηρίζεται στις δομές φιλοξενίας. Υπάρχουν ομάδες και κέντρα στα οποία γίνονται τα μαθήματα των ελληνικών και συμβουλευτική για την εύρεση εργασίας, δηλαδή πώς να φτιάξουν βιογραφικό, να εξελίξουν τις δεξιότητές τους – για παράδειγμα κάποιο δίπλωμα που είχαν πάρει στη χώρα τους- και παράλληλα με αυτά γίνεται το «Integration Monitoring» στα γραφεία – Εκπαιδευτικά Κέντρα, όπου εκεί υπάρχει μία διαδικασία που ερωτάται ο ωφελούμενος για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κτλπ.

Τι συμβαίνει μετά τη λήξη του προγράμματος

Η επιδότηση και τα services που μπορεί να λάβει κανείς από το Helios έχουν διάρκεια από 6 μέχρι 12 μήνες. 6 μήνες τα μαθήματα ελληνικών, όπως και η επιδότηση ενοικίου –εκτός από κάποιες περιπτώσεις που μπορεί να δοθεί για μεγαλύτερο διάστημα-. Έτσι, ολοκληρώνεται η διαδικασία για την ένταξη τους στην ελληνική κοινωνία.

Τέλος, ζητήσαμε από τον Χ. να μας πει αν οι πρόσφυγες δείχνουν την επιθυμία να παραμείνουν και να εργαστούν στην χώρα μας ή προτιμούν να φύγουν για άλλες χώρες της Ευρώπης:

«Οι περισσότεροι από εμάς δεν θέλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις που θέλουν κάτι τέτοιο. Το «Αμερικανικό Όνειρο» του προσφυγικού είναι η Γερμανία. Όμως με την παρουσία του Helios τον τελευταίο χρόνο, πολλοί από εμάς θέλουμε να προσπαθήσουμε να ζήσουμε στην Ελλάδα, να μάθουμε ελληνικά και να βρούμε δουλεία εδώ.»

Κλείνοντας, αξίζει να επισημανθεί πως η αντιμετώπιση του προσφυγικού είναι ένα ιδιαίτερα σύνθετο θέμα, καθώς έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ψυχές. Σε κάθε περίπτωση, το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει μια διαφορετική προσέγγιση ως προς την ένταξη και την βοήθεια των ανθρώπων αυτών, ώστε όπου κι αν βρεθούν να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους και να χτίσουν και πάλι την ζωή τους από την αρχή, ξεπερνώντας τα τραύματα του παρελθόντος.

Άννα Σαϊνίδου