Ο εκπρόσωπος της Time είχε γράψει για το Woodstock: “Η εμπειρία που έζησα αυτό το τριήμερο περιείχε τόσες εκπλήξεις και τόσες τρέλες, που σήμερα η ανάμνησή της μοιάζει να ‘ρχεται όχι από το παρελθόν αλλά από το μέλλον”. Αυτή ήταν μόνο μία από τις πολλές κριτικές που είχαν γραφτεί για το μεγάλο μουσικό φεστιβάλ της Αμερικής, το οποίο υμνούσε τις νέες αξίες της εποχής των ’70’s: ειρήνη, αγάπη, ελεύθερη χρήση ναρκωτικών, ελεύθερος έρωτας, και εξάλειψη του ρατσισμού. Το Woodstock, ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μία μουσική συναυλία, ήταν ο χαμένος παράδεισος μιας ολόκληρης γενιάς. Από τότε σε όλον τον πλανήτη, τα παιδιά των λουλουδιών μιλούσαν για την ελευθερία και ζούσαν μια ζωή διαφορετική. Ο άνθρωπος μπορούσε να είναι ακριβώς αυτό που ήθελε να είναι.
Εδώ και μερικές ημέρες παρακολουθούμε με αγωνία τις Αμερικάνικες εκλογές, οι οποίες μοιάζουν με ταινία θρίλερ, καθώς καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει με ασφάλεια. Ίσως για πολλούς να φαίνεται περίεργο πως ο ακροδεξιός ρεπουμπλικάνος, Ντ. Τραμπ έχει σημειώσει σημαντικά ποσοστά σε αρκετές πολιτείες των Η.Π.Α, καθώς η χώρα άνα τους αιώνες έχει φανεί πρωτοπόρα ως προς τις καινοτομίες και τις νέες ιδέες που ασκούν επιρροή σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ποιά όμως είναι η σχέση των πολιτών των Η.Π.Α με την συντήρηση και τους τομείς που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα; Μια ιστορική αναδρομή ίσως να μας βοηθήσει.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις της Gallup από το Woodstock μέχρι και σήμερα, μπορούμε να εξετάσουμε κατά πόσο έχουν αλλάξει κάποιες αντιλήψεις στην κοινωνία των Η.Π.Α ενώ τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, λαμβάνοντας υπόψιν πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα:
Η ρητορική της εκκλησίας χάνει την δυναμική της
Η προσκόλληση των Αμερικανών στη θρησκεία ήταν σταθερή σε υψηλό επίπεδο από τη δεκαετία του 1950 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Άλλωστε, ας μην ξεχάσουμε την πολιτική δράση του ακτιβιστή για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η οποία άκμασε εκείνα τα χρόνια. Την περίοδο εκείνη, σύμφωνα με την έρευνα του Gallup, οι Αμερικανοί δήλωναν πως η θρησκεία ήταν πολύ σημαντική για αυτούς. Ωστόσο, από την εποχή του Woodstock και μετά ακολούθησε μια απότομη πτώση της στροφής των ανθρώπων προς την θρησκεία. Σήμερα, στις ΗΠΑ μπορούμε να πούμε πως οι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι θρησκευόμενοι, παρόλα αυτά, ο τρόπος που αντιλαμβάνονται την εκκλησία και την πίστη, έχει αλλάξει ριζικά καθώς σε μεγάλο βαθμό, δεν διαμορφώνουν άποψη στηριζόμενοι μόνο στα όσα λέει η εκκλησία.
Περισσότεροι Αμερικανοί ζητούν την νομιμοποίηση της μαριχουάνας
Παρά την ανοιχτή χρήση ναρκωτικών στο Woodstock, η αποποινικοποίηση της χρήσης κάνναβης πήρε πολλά χρόνια, ενώ οι θετικές αντιδράσεις ως προς την απενοχοποίηση της χρήσης μαριχουάνας αυξήθηκαν από 31% το 2000, σε 66% το 2018. Παρόλα αυτά, θα ήταν λάθος να πούμε ότι η στάση της πολιτείας ως προς την χρήση μαριχουάνας είναι ένα θέμα που δεν απασχολεί την αμερικανική κοινότητα, καθώς δεν είναι λίγα τα περιστατικά που πολίτες οδηγούνται στη φυλακή ακόμα και με αφορμή την χρήση πολύ μικρής ποσότητας της ουσίας.
Η κοινωνική αποδοχή του διαφυλετικού γάμου είναι πλέον γεγονός
Μερικές από τις πιο μεταμορφωτικές αλλαγές από την εποχή του Woodstock, σχετίζονται με την αποδοχή των φυλετικών διακρίσεων και συγκεκριμένα με τον γάμο ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικών φυλών.
Το 1968, το 20% των Αμερικανών δήλωσαν ότι ενέκριναν το γάμο μεταξύ μαύρων και λευκών. Αυτό το ποσοστό αυξήθηκε κατά 87% έως το 2013 σύμφωνα με τα ευρήματα του Gallup. Ωστόσο, η ευρεία αποδοχή του διαφυλετικού γάμου υπήρχε από πολύ πιο παλιά, με την έγκριση της πλειοψηφίας να καταγράφεται για πρώτη φορά το 1997. Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως για αρκετούς πολίτες των ΗΠΑ η αποδοχή ενός συνανθρώπου τους που προέρχεται από διαφορετική φυλή έχει να κάνει με το κοινωνικό στάτους, τη μόρφωση και τα εισοδήματα. Αν για παράδειγμα, πολίτες της Λατινικής Αμερικής, εγκατέλειψαν την χώρα τους εξαιτίας του καθεστώτος που επικρατούσε, και κατόρθωσαν να χτίσουν από την αρχή την ζωή τους στις ΗΠΑ, δεν λαμβάνουν την ίδια μεταχείριση με τους αντίστοιχους οικονομικούς μετανάστες από τους πολίτες των ΗΠΑ.
Η πλειοψηφία σκέφτεται πως οι αμβλώσεις κατά το πρώτο τρίμηνο κύησης, πρέπει να είναι νόμιμες
Το 1969, πριν από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 1973, με την οποία θεσμοθετήθηκε η άμβλωση κατά το πρώτο τρίμηνο κύησης, το 40% των Αμερικανών είδε με τρόπο θετικό το να μπορούν οι γυναίκες να κάνουν άμβλωση “ανά πάσα στιγμή κατά τους τρεις πρώτους μήνες κύησης.” Το 2018, το 60% των Αμερικανών ισχυρίστηκε ότι οι αμβλώσεις τους πρώτους τρεις μήνες κύησης των γυναικών, θα έπρεπε να είναι νόμιμες.
Όσον αφορά την ανάγκη άμβλωσης υπό συγκεκριμένες συνθήκες, οι απόψεις των Αμερικανών δεν έχουν αλλάξει τόσο πολύ. Τόσο το 1969 όσο και το 2018,η πλειοψηφία των ενηλίκων των Η.Π.Α, υποστήριξαν την διαδικασία άμβλωσης όταν η υγεία της μητέρας κινδυνεύει ή όταν το παιδί πρόκειται να γεννηθεί με σοβαρά ιατρικά προβλήματα.
Οι Αμερικανοί δεν έχουν πρόβλημα να ψηφίσουν μια γυναίκα για Πρόεδρο
Το 1969 για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, οι γυναίκες άρχισαν να έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όταν το Prinston και το Yales άρχισαν να τις δέχονται. Το 1969, σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί δήλωσαν ότι θα υποστήριζαν ένα «γενικά καλά καταρτισμένο άτομο για πρόεδρο» ανεξάρτητα από το φύλο του. Σήμερα, σχεδόν η απόλυτη πλειοψηφία των Αμερικανών θα υποστήριζε μία γυναικεία υποψηφιότητα για την προεδρεία (94%).
Πλέον οι φυλετικές διακρίσεις για τον πρόεδρο των ΗΠΑ έχουν εξαλειφθεί
Τα δύο τρίτα των Αμερικανών το 1969 δήλωσαν, ότι ήταν πρόθυμοι να στηρίξουν την υποψηφιότητα ενός μαύρου πολιτικού στις προεδρικές εκλογές, γεγονός που ιστορικά συμπίπτει με τις σταδιακές διεκδικήσεις των ακτιβιστών για τα δικαιώματα των μαύρων. Σήμερα, μια δεκαετία μετά την ανάληψη καθηκόντων του πρώτου μαύρου προέδρου στις ΗΠΑ, η φυλετική διάκριση όσον αφορά τον πρόεδρο των Η.Π.Α έχει εξαλειφθεί πλήρως (96%).
Οι Αμερικανοί και η τεκνοποίηση
Κατά τη διάρκεια των ’60’s, δεν ήταν λίγα τα κινήματα που αγωνίζονταν για να διασφαλίσουν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα, την ισότητα των γυναικών ενώ άλλα εξέφραζαν ανησυχίες για την παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού. Οι αγώνες των συγκεκριμένων κινημάτων μετασχημάτισαν τις προηγούμενες αντιλήψεις των πολιτών των Η.Π.Α, όπου συνήθιζαν να επιθυμούν να δημιουργούν πολυμελείς οικογένειες.
Το 1967, επτά στους 10 Αμερικανούς δήλωσαν ότι ήταν ιδανικό να έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά ανά οικογένεια. Aπό τότε μέχρι και το 1988, οι συγκεκριμένες ιδέες είχαν αρχίσει να παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις. Σήμερα, οι αμερικανικές οικογένειες διχάζονται ως προς την επιθυμία για τεκνοποίηση. Πάντως σίγουρα, το ποσοστό των Αμερικανών που δεν επιθυμούν να κάνουν πολύ μεγάλες οικογένειες είναι σίγουρα πολύ μικρότερο από εκείνο που υπήρχε πριν από το Woodstock.
Το προγαμιαίο σεξ δεν αποτελεί πλέον ταμπού
Η προσδοκία ότι τα ζευγάρια περιμένουν μέχρι το γάμο ήταν βαθιά εδραιωμένη στις αμερικανικές κοινωνίες μέχρι το 1973. Παρόλα αυτά, ακόμα και τότε, λιγότεροι από τους μισούς Αμερικανούς (43%) υποστήριζαν την ανηθικότητα του , λέγοντας ότι δεν ήταν λάθος για τους ανθρώπους να έχουν «σεξουαλικές σχέσεις πριν από το γάμο». Σήμερα, το ποσοστό αυτό αγγίζει το 71%, ποσοστό αρκετά μικρό για μια κοινωνία όπως αυτήν των ΗΠΑ.
Οι γυναίκες και η εργασία
Το 1974, πέντε χρόνια μετά την Woodstock, η πλειοψηφία των γυναικών των ΗΠΑ (60%) δήλωσε σε δημοσκόπηση στης Roper Organisation ότι θα προτιμούσαν “να μείνουν στο σπίτι και να φροντίσουν το σπίτι και την οικογένεια τους παρά να εργάζονται εκτός σπιτιού σπιτιού.” Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την τελευταία μέτρηση του Gallup, οι γυναίκες που προτιμούν να ασχολούνται με τα οικιακά από το να εργάζονται, σημειώνουν σχεδόν τα ίδια ποσοστά. Το γεγονός αυτό μπορεί να συνδεθεί και πάλι άμεσα με τις αντιλήψεις των Αμερικανών για την σημασία της οικογένειας, ενώ την συγκεκριμένη επιλογή των γυναικών, ίσως να επηρεάζουν τα κοινωνικά προνόμια που λαμβάνουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (κουπόνια της πρόνοιας κ.ο.κ).
Μικρή η άνοδος για τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας
Είναι γεγονός πως είτε για θρησκευτικούς, είτε για λόγους που έχουν να κάνουν με την πολιτική γεωγραφία των ΗΠΑ, ο διαχωρισμός που αφορά την υποστήριξη των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, είναι ιδιαίτερα εμφανής. Παρόλα αυτά, το Woodstock αποτέλεσε το έναυσμα για να αρχίσουν να αλλάζουν αισθητά οι αντιλήψεις σχετικά με τις σεξουαλικές προτιμήσεις και τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών.
Το 1977, σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί δήλωναν πως θα έπρεπε να είναι νόμιμες οι σχέσεις μεταξύ των ομόφυλων ζευγαριών, ενώ το ποσοστό σήμερα έχει αγγίξει το 73%.
Στις 26 Ιουνίου 2015 το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών αποφάσισε με πλειοψηφία 5 προς 4, τη νομιμοποίηση των γάμων ομόφυλων ζευγαριών σε όλη την επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάποια νομοθετικά σώματα όπως στις Πολιτείες Κονέκτικατ (2008),Κολούμπια (2010), Μασαχουσέτη (2004), Αϊόβα (2009), Νέα Υόρκη (2011) κ.α έχουν νομιμοποιήσει το γάμο για τα ομόφυλα ζευγάρια, παρόλα αυτά πολλές πολιτείες των ΗΠΑ ακόμα απαγορεύουν τους γάμους μεταξύ ομοφυλόφιλων ατόμων.
Από το Woodstock μέχρι τις Η.Π.Α που εξέλεξαν τον Τραμπ
Οι ιδέες του Woodstock, που μέχρι και σήμερα εμπνέουν καλλιτέχνες και πολλούς άλλους, φαίνεται πως εντέλει δεν επηρέασαν ιδιαίτερα την Αμερικανική κοινωνία. Ο πόλεμος του Βιετνάμ, η τεχνολογική εξέλιξη, τα περιβαλλοντικά και πολιτικά κινήματα ήταν αυτά που έφεραν την κοινωνική αλλαγή σε επιμέρους ζητήματα της χώρας. Παρόλα αυτά, ακόμη κι αν πλέον έχουν γίνει μεγάλες τομές συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, η σημασία της οικογένειας, της θρησκείας αλλά και του κοινωνικού στάτους παραμένουν διαχρονικές αξίες για τους Αμερικανούς πολίτες. Μπορεί λοιπόν να μιλάμε για την αμερικανική υπερδύναμη σε πολλούς τομείς, αλλά όσον αφορά τις προοδευτικές ιδέες, η κουλτούρα τις κοινωνίας των Η.Π.Α φαίνεται να δυσκολεύεται να τις ενσωματώσει ακόμη και σήμερα.
Με πληροφορίες από το news.gallup.com
Άννα Σαϊνίδου
