Αν και ο αμερικάνικος λαός έδωσε την Προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών στον 77χρονο Joe Biden, πρωταγωνιστής των ημερών -και των εξώφυλλων- φαίνεται συχνά να είναι άλλος. Η μάλλον άλλη· ως νέα vice-president και δεξί χέρι του πλέον πλανητάρχη, η Καμάλα Χάρις θα μείνει στην ιστορία ως η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει τόσο υψηλόβαθμο πολιτικό πόστο στις Η.Π.Α.
Πέρα από τον θαυμασμό που δείχνουν αρκετοί στο πρόσωπό της λόγω των ανδραγαθημάτων της, η Χάρις έχει δεχθεί εξίσου σκληρές κριτικές για κάποια μελανά σημεία της πρότερης πολιτικής της δράσης, που απομυθοποιούν αυτά που υποτίθεται συμβολίζει η εκλογή της.
Μια ψύχραιμη προσέγγιση, οφείλει φυσικά να περιέχει και τις δύο πλευρές του νομίσματος. Και εν αρχήν ην τα εύσημα.
1. Θανατική ποινή
Δεν πέρασε πολύς καιρός μετά την εκλογή της το 2004 ως τοπικός DA (district attorney) στο Σαν Φρανσίσκο, όταν δήλωσε πως δεν πρόκειται ποτέ κατά τη θητεία της να επιβάλλει τη θανατική ποινή σε κατηγορούμενο.
Και πράγματι. Όταν ήρθε η στιγμή, δήλωσε κατηγορηματικά κατά της θανάτωσης ενός 21χρονου που πυροβόλησε θανάσιμα αστυνομικό, στρεφόμενη εναντίον του ίδιου της του πολιτικού κόμματος και του τοπικού Γερουσιαστή, καθώς και της τοπικής αστυνομίας.
2. Σωφρονιστικό σύστημα
Η Καμάλα Χάρις μέσω της δράσης της αλλά και του βιβλίου της «Smart on Crime: A Career Prosecutor’s Plan to Make Us Safe», έδειξε έμπρακτα την επιθυμία να πατάξει τη δευτερόγεννη εγκληματικότητα, καθώς είχε ως όραμα οι κρατούμενοι μετά το πέρας της ποινής τους να απομακρύνονται μια για πάντα από το σύστημα δικαιοσύνης.
Επίσης σημαντικές ήταν οι ενέργειές της υπέρ των νεαρών παραβατών, καθώς στήριξε καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της την κατάργηση της ισόβιας κάθειρξης για τους μη βίαιους εγκληματίας και πρότεινε νομοσχέδια για εκπαιδευτικά προγράμματα ένταξης που θα βοηθούσαν αργότερα, ιδιαίτερα τους 18-24, να ενσωματωθούν στην κοινωνία.
3. Ζητήματα ισότητας και κοινωνικής πρόνοιας
Ιδιαιτέρως υπό διοίκηση Trump, η Καμάλα Χάρις έκανε τα πάντα για να αναδείξει τις σοβαρότατες κοινωνικές ανισότητες που κυριαρχούν στην αμερικανική επικράτεια, αλλά και να προστατέψει τα θύματά τους. Υποστήριξε φανατικά την δωρεάν υγεία και τριτοβάθμια εκπαίδευση για οικογένειες με εισόδημα μικρότερο των 140.000 δολαρίων, καθώς και την αύξηση του κατώτατου μισθού της χώρας.
Παράλληλα, ως μαύρη γυναίκα και η ίδια, πάλεψε σθεναρά για να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα υπέρ των αφροαμερικανίδων και δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει πολλάκις το πόσο σημαντικό είναι να υπάρξει επιτέλους ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο για την κράτηση μεταναστών στα σημεία εισόδου της χώρας.
4. Διαχείριση χρηματοπιστωτικού συστήματος
Από τα πιο ευρέως γνωστά κατορθώματα της Χάρις αποτελεί το ιστορικό της σχετικά με το ξεσκέπασμα απατών τραπεζικών κατασχέσεων, και σίγουρα θα αποτελέσει μελλοντικά ένα από τα πιο δυνατά της εκλογικά χαρτιά.
To 2012 σύστησε για πρώτη φορά σε ομιλία της τη συμφωνία που υπεγράφη υπέρ της μεσαίας τάξης σχετικά με τον έλεγχο του συστήματος υποθηκών της πρώτης κατοικίας, και το 2016 έφτασε να χαρακτηρίζεται ως «αμείλικτη όταν οι τράπεζες επιτίθενται στην εργατική τάξη».
Μια εισαγγελέας μάχιμη, αλλά αμείλικτη
Αν βάζαμε εδώ μια τελεία, θα είχαμε ίσως την πλέον ιδανική αναπληρώτρια Προέδρου για το κόμμα των Δημοκρατικών, καθώς φαίνεται, με βάση τα παραπάνω, πως η Καμάλα Χάρις τίμησε τα αξιώματα που της δόθηκαν, με σεβασμό στους αναξιοπαθούντες, τις μειονότητες και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα.
Ωστόσο σχεδόν σε όλα όσα δημοσίως πρέσβευε, υπάρχει και ο αντίστοιχος αντίλογος από τους αντιπάλους της, ιδιαιτέρως αναφορικά με την σκληρή εισαγγελική της πορεία, που συχνά ερχόταν σε σύγκρουση με όλα όσα υπερασπιζόταν φωναχτά.
Για παράδειγμα, μπορεί όταν κλήθηκε να εκτελέσει τον 21χρονο δράστη να αρνήθηκε, δεχόμενη γι’ αυτό τεράστια πίεση από τους θεσμούς, ωστόσο στην καριέρα της ως Γενική Εισαγγελέας στην πολιτεία της Καλιφόρνιας η αντίσταση της αυτή κάμφθηκε, καθώς συνέχισε να υπηρετεί τον νόμο σχετικά με τις θανατικές ποινές ως έχειν.
Και παρά την όλη στρατηγική της υπέρ ενός «έξυπνου, και όχι σκληρού ή ελαστικού» συστήματος απέναντι στο έγκλημα, παρά τις προσπάθειές της να μειώσει την ποινή για τους νεότερους κατηγορούμενους που είχαν προηγουμένως καθαρό ποινικό μητρώο, υπήρξε ανένδοτη σχετικά με την επιβολή ισόβιας κάθειρξης για τους παραβάτες με δύο μικρές παραβάσεις κι ένα κακούργημα στο μητρώο τους.
Επιπλέον, όταν ξεσηκώθηκαν αντιδράσεις ενάντια σε πρόταση του Ποινικού δικαστηρίου σχετικά με κονδύλια ύψους 730 εκατομμυρίων που θα επενδύονταν στη μείωση του υπερπληθυσμού στις φυλακές, η Καμάλα Χάρις παρέμεινε σιωπηλή, παρά τη χρόνια υπεράσπισή της για τα δικαιώματα των κρατουμένων. Παρόμοια σιωπή κατά τη διάρκεια της θητείας της βιώσαμε και για την υποτιθέμενη μάχη που θα έδινε για μια ουσιαστική στόχευση στην καταπολέμηση των ναρκωτικών.
Και όσον αφορά τους αγώνες της σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών στις φυλακές, θα λέγαμε πως η σθεναρή αντίσταση της απέναντι στο αίτημα κατηγορούμενης τρανς γυναίκας για εγχείρηση επαναπροσδιορισμού φύλου, υπήρξε πιθανότατα μια από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις για τις μειονότητες απέναντι στο πρόσωπό της.
Τούτων λεχθέντων, δε χωράει αμφιβολία πως πολλές είναι οι προοδευτικές κινήσεις της Καμάλα Χάρις που κρατούν ζωντανή την ελπίδα για μια δίκαιη πολιτική πορεία, τοποθετώντας ταυτόχρονα τον πήχη για τους Δημοκρατικούς στα ύψη.
Αρκεί να θυμόμαστε πως μια κριτική ματιά μέσα σε μια πληθώρα επιδοκιμασιών, ίσως να αποτρέψει τη θεοποίηση μιας γυναίκας που έκανε πολλά, είπε άλλα τόσα, αλλά υπέπεσε και σε σφάλματα που ίσως στέρησαν από πολλούς το δικαίωμα στην ισονομία και την δίκαιη μεταχείριση.
Ντορίνα Παπαγεωργίου
