Είμαστε σε μια καμπή της ιστορίας που η λέξη «ασφάλεια» ακούγεται πολύ συχνά ως αντώνυμη της ελευθερίας.
Η Ευρώπη, εν όψει τρομοκρατικών χτυπημάτων, πανδημίας και μαζικών διαμαρτυριών για την ισότητα, έχει αρχίσει να παίρνει τον ρόλο της καταστολής και του σωφρονισμού πολύ σοβαρότερα από αυτόν της πρόληψης. Και στη βάση της πυραμίδας για την απονομή της δικαιοσύνης, βρίσκονται οι φυλακές, όπου μια αόρατη μερίδα συνανθρώπων μας συσσωρεύει τις χειρότερες συνέπειες αυτής της νέας τάσης «καθολικής ασφάλειας».
Η Ελλάδα δυστυχώς αγκαλιάζει με μεγάλη προθυμία την επιστροφή αυτού του νέου, ντυμένου με τον μανδύα της ασφάλειας, συντηρητισμού. Πρώτα οι πρωτοφανείς εκρήξεις αστυνομικής βίας, και μετά το νομοσχέδιο Χρυσοχοίδη για τις φυλακές, το οποίο βρίθει προκατάληψης και ημιμάθειας, καθώς πηγαίνει κόντρα σε ό,τι στατιστικό στοιχείο διαθέτουμε στα χέρια μας σχετικά με το ζήτημα.
Εν συντομία, ο Υπουργός Προστασίας του πολίτη επιχειρεί να υπονομεύσει, μέσω της νέας προτεινόμενης διάταξής του, δύο από τα μεγαλύτερα ορόσημα της νεότερης ελληνικής ιστορίας όσον αφορά τη διαβίωση στα σωφρονιστικά ιδρύματα: τις αγροτικές φυλακές και τις άδειες εξόδου.
Η οπισθοχώρηση που προτείνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη πουλήθηκε φυσικά με την ταμπέλα της κοινωνικής ασφάλειας – λέξη που πλέον ακούμε και, ειρωνικά, φοβόμαστε αντί να νιώθουμε προστασία-, ωστόσο δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από μια εξόφθαλμη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων καθώς γκρεμίζει όλα όσα χτίστηκαν με κόπο και αγώνα, κατατάσσοντας εκ νέου τους κρατούμενους στους πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
«Σήμερα περνάει το νομοσχέδιο της κυρίας Νικολάου για το σωφρονιστικό. Σήμερα λοιπόν μας κρεμάνε επί ξύλου. Και τον ληστή τον σταύρωσαν αλλά ο Χριστός του έδωσε άφεση αμαρτιών.
Εμείς όμως, είμαστε τα σκουλήκια που δεν χρειάζονται ούτε συγχώρεση ούτε τίποτα. Περισσότερη καταστολή. Αυτό είναι το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα.
Έχουμε να δούμε τους δικούς μας 9 μήνες, έχουμε να πάρουμε άδεια 9 μήνες, στέλνουμε επιστολές και φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
Μας πετάξανε ένα ξεροκόμματο για ότι θα μπορούσαμε να δούμε της οικογένειες μας μέσα από Skype. Ξέρετε τι χαρτομάνι θέλει αυτό; Το λιγότερο 5 μέρες δουλειά. Μας είπαν ότι λόγω της πανδημίας θα προμήθευαν τα καταστήματα κράτησης με απολυμαντικά μάσκες γάντια κ.α
Τίποτα δεν έκαναν, μόνο καταστολή και έρχεται το σημερινό για να σφραγίσει τον τάφο μας», λέει κρατούμενος από τις φυλακές Χανίων στο documentonews.gr
Το νομοσχέδιο Χρυσοχοίδη καθιστά τις άδειες εξόδου σχεδόν άπιαστο όνειρο για τους φυλακισμένους, ενώ η, αποδεδειγμένα πολύ αποτελεσματική για την αποσυμφόρηση των ιδρυμάτων, μεταγωγή σε αγροτικές φυλακές για τους βαρυποινίτες, θα γίνεται μόνο εφόσον οι τελευταίοι θα έχουν εκτίσει τα 2/5 της ποινής τους -χρονικό διάστημα μετά το οποίο μπορούν να υποβάλλουν και αίτηση αποφυλάκισης, ορίζοντας την πρόβλεψη ουσιαστικά άχρηστη.
Η υπέροχη μας πλάνη
Η απόφαση αυτή συνοψίζει πλέον σαφέστατα και με τη βούλα την στάση της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στον σωφρονισμό τον κρατουμένων: δε μας νοιάζει, και δε μας νοιάζει γιατί νομίζουμε ότι δε μας αφορά.
Θεωρούμε πως αν πετάξουμε τους κρατούμενους μέσα στο πιο σκοτεινό κελί, χωρίς κοινωνικοποίηση, χωρίς ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, χωρίς δικαιώματα και μετά κοιτάξουμε αλλού -στη σωτηρία των ΕΥΥΠΌΛΗΠΤΩΝ πολιτών-, έχουμε κάνει το χρέος μας απέναντι στην πάταξη της εγκληματικότητας, καθώς αυτό τους αξίζει.
Τους αξίζει, λέγουν, να βγουν χειρότεροι άνθρωποι από την ποινή τους, με ψυχικά και σωματικά τραύματα και τάση προς δευτερογενή εγκληματικότητα, γιατί ο σωφρονισμός στην Ελλάδα ισούται με την τιμωρία, είναι εκδικητικός και αιμοσταγής.
Το να τιμωρείς ωστόσο είναι το πιο εύκολο κομμάτι της ιστορίας. Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο γινόταν για αιώνες, και συνεχίζει να γίνεται στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, όπου οι άνθρωποι δε διαθέτουν οικονομικούς και ψυχολογικούς πόρους για να πράξουν αλλιώς.
Το δύσκολο, το επίπονο, εκείνο που για να το πετύχεις πρέπει να μην κοιμάσαι για μέρες ως Υπουργός Προστασίας ή Δικαιοσύνης, είναι το να δεις τους κρατούμενους έτσι όπως πραγματικά είναι· άνθρωποι εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους, με άλλο μητρώο, άλλες εμπειρίες και διαφορετικά κίνητρα που τους οδήγησαν στο μονοπάτι της παραβατικότητας.
Πέρα όμως της ανθρωπιστικής πλευράς του ζητήματος, τρανή απόδειξη του παραλογισμού που περιβάλλει το συγκεκριμένο νομοθέτημα, είναι πως τα πράγματα στις φυλακές είναι καλύτερα για όλους όταν δίνονται ελευθερίες στους κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων των δεσμοφυλάκων, οι οποίοι πολλάκις έχουν τονίσει πως οι μεταγωγές και οι άδειες βοηθάνε τα ιδρύματα -και αυτούς- να ανασάνουν.
Οπότε και εκδικητικό είναι, και γραφειοκρατικό είναι και χωρίς θετικά αποτελέσματα για κανέναν είναι. Προς έκπληξη κανενός ωστόσο, διότι ο συντηρητισμός μας έχει συνηθίσει στο να μην πατάει στην αλήθεια και στα γεγονότα, αλλά στις προκαταλήψεις.
Φέτος λοιπόν, μετά από το αισχρό αυτό βήμα προς τα πίσω καθώς και τα πενιχρά μέτρα που πήρε η πολιτεία για την προστασία των κρατουμένων από την πανδημία, ας μη ξεχάσουμε να πετάξουμε γι’ ακόμα μια φορά δωράκια στα κελιά των φυλακών και να τους τραγουδήσουμε τα κάλαντα, ρίχνοντας όπιο στις πληγές τους για να ανακουφίσουμε προσωρινά τους εαυτούς μας από τις τύψεις που -θα έπρεπε να- μας κατατρώνε.
Με πληροφορίες από ρεπορτάζ του documento.gr
Ντορίνα Παπαγεωργίου
