Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πολιτεία έχει υποχρέωση να καλύπτει τις βασικές ανάγκες των κρατουμένων στις φυλακές, με ύψιστη προτεραιότητα την φροντίδα της υγείας τους.
Οι κρατούμενοι ασθενείς θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πρωτίστως ως ασθενείς και έπειτα ως κρατούμενοι, ενώ θα πρέπει να τους παρέχεται πρωτοβάθμια υπηρεσία υγειονομικής περίθαλψης με μόνιμο προσωπικό, πόρους και εγκαταστάσεις τουλάχιστον με τα ίδια πρότυπα με εκείνα που είναι διαθέσιμα στην υπόλοιπη κοινωνία.
Εν μέσω της πανδημίας του κορωνοιού, λογικό είναι η προσοχή όλων να είναι στραμμένη στην διαχείριση της καθημερινότητας μας, και στα προβλήματα που συσσωρεύονται εξαιτίας της πρωτοφανούς κρίσης. Ωστόσο η κραυγή απόγνωσης των κρατουμένων και των εργαζομένων στις φυλακές, μας υπενθυμίζει ότι υπάρχει για πολλούς συνανθρώπους μας μια άλλη ζοφερή πραγματικότητα, που σε συνθήκες κρίσης όπως αυτή που διάγουμε λαμβάνει εφιαλτικές διαστάσεις.
Η Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΔΥΕ) κατήγγειλε ότι έχουν επιβεβαιωθεί κρούσματα COVID19 σε εργαζόμενους και σε κρατούμενους σε 16 τουλάχιστον διαφορετικά Καταστήματα Κράτησης, σε σύνολο 34. Με δεδομένο ότι, οι μεταδιδόμενες ασθένειες κυριαρχούν μεταξύ των τοξικομανών κρατουμένων, σε συνδυασμό με την υπερπλήρωση των φυλακών και τον συνωστισμό των κρατουμένων, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι φυλακές αποτελούν υγειονομικές βόμβες έτοιμες να εκραγούν, με ανυπολόγιστες συνέπειες όχι μόνο για το προσωπικό και τους κρατουμένους, αλλά και για το γενικό πληθυσμό.
Ειδικά στο κατάστημα κράτησης Διαβατών Θεσσαλονίκης η κατάσταση είναι ιδιαίτερα
κρίσιμη, όπως καταγγέλλουν η ΟΔΥΕ, η συνδικαλιστική οργάνωση δικηγόρων Θεσσαλονίκης ΣΥΡΙΖΑ – ΠΡΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ, αλλά και ο πρώην Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Μανώλης Λαμτζίδης.
Σύμφωνα με τις καταγγελίες τους, στην δεύτερη φάση της πανδημίας, το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα σε σωφρονιστικό υπάλληλο διαπιστώθηκε στις 20/10/2020, εν συνεχεία νόσησαν και άλλοι υπάλληλοι στην ίδια Φυλακή. Στις 28/10/2020 επιβεβαιώθηκε κρούσμα σε κρατούμενο, ύστερα από εισαγγελική παραγγελία για να εξεταστούν οι συμπτωματικοί κρατούμενοι από την ΕΛ.ΑΣ. σε εξωτερικά νοσοκομεία. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΟΔΥ προσήλθαν στο Κατάστημα των Διαβατών, δέκα έξι ολόκληρες ημέρες μετά το πρώτο κρούσμα ήτοι στις 6/11/2020, όπου και διενήργησαν μόνο 150 τεστ από τους 530 κρατουμένους που φιλοξενεί. Θετικά βγήκαν πάνω από 50, δηλαδή περίπου το ένα τρίτο των δειγμάτων. Απολύμανση στο Κ.Κ. Θεσσαλονίκης έγινε από ένα κρατούμενο με ατομικό μηχάνημα απολύμανσης, ο οποίος έχει βρεθεί και αυτός θετικός, όπως επίσης θετικοί έχουν βρεθεί και οι κρατούμενοι που απασχολούνται στο καφενείο της Φυλακής.
Απορίας άξιον αποτελεί το γεγονός πως αν και στην συγκεκριμένη φυλακή εργάζονται 100 σωφρονιστικοί υπάλληλοι και κρατούνται 550 φυλακισμένοι, εντούτοις το ιατρείο της, στελεχώνεται μόνο από επισκέπτες ιατρούς και όχι από μόνιμο, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις των ανωτέρω και την εισήγηση του προηγούμενου Διοικητή της 3ης ΥΠΕ.
Κρατούμενοι και σωφρονιστικοί υπάλληλοι ήδη από την πρώτη φάση της πανδημία, εδώ και 7 μήνες, ζητούν με απόγνωση τα αυτονόητα. Να γίνει διαχωρισμός των κρατουμένων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, για να προστατευτούν καλύτερα. Να γίνονται σε τακτική βάση αλλά και σε περίπτωση διάγνωσης κρούσματος, τεστ ανίχνευσης σε όλους τους εργαζόμενους και σε όλους τους κρατούμενους. Να εφοδιαστούν όλα τα ιατρεία των φυλακών με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό και να γίνουν προσλήψεις μόνιμου νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού. Να εξεταστεί με σοβαρότητα το ενδεχόμενο έκτακτων μέτρων αποσυμφόρησης.
Είναι προφανές ότι ο κορωνοϊός δοκιμάζει τις αντοχές του συστήματος υγείας και της πολιτείας ταυτόχρονα, μη εξαιρουμένου βέβαια του σωφρονιστικού συστήματος. Για την αντιμετώπιση της πανδημίας στις φυλακές, λόγω της ιδιομορφίας και των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούν σε αυτές, θα πρέπει να εκπονηθεί ειδικό σχέδιο που θα επεξεργαστεί επιτροπή λοιμωξιολόγων του Υπουργείου Υγείας σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ο πολιτισμός μιας χώρας άλλωστε φαίνεται από το επίπεδο διαβίωσης των φυλακισμένων της, όπως είχε γράψει ο περίφημος Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, και σε αυτό το επίπεδο δυστυχώς στην χώρα μας το τελευταίο διάστημα σημειώθηκε και λόγω της πανδημίας μεγάλη οπισθοδρόμηση.
Παναγιώτης Γεωργιάδης
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω
