Η ξεκούραση δεν αποτελεί υποκατάστατο του βαθύ ύπνου, όταν πρόκειται να ανταποκριθεί στις έντονες απαιτήσεις απόδοσης της καθημερινής ζωής
Ο ύπνος είναι στην καθημερινότητα των ανθρώπων και είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή λειτουργία. Αυτό σημαίνει ότι μετά την κάθε άσκηση βελτιώνει την απόδοση μας σε διάφορες εργασίες σε σύγκριση με ίσες περιόδους ενεργού εγρήγορσης.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν είναι σαφές εάν αυτό οφείλεται σε ενεργή βελτίωση των νευρικών συνδέσεων ή απλώς στην απουσία νέων εισροών κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι ερευνητές στο Ιατρικό Κέντρο – Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ κατάφεραν να δείξουν ότι ο ύπνος είναι κάτι περισσότερο από ξεκούραση για βελτίωση της απόδοσης.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό SLEEP στις 6 Ιανουαρίου 2021.
«Ο ύπνος είναι αναντικατάστατος για την ανάκαμψη του εγκεφάλου. Δεν μπορεί να αντικατασταθεί από περιόδους ανάπαυσης για βελτιωμένη απόδοση. Η κατάσταση του εγκεφάλου κατά τον ύπνο είναι μοναδική», δηλώνει ο καθηγητής Dr. Christoph Nissen, ο οποίος καθοδηγούσε τη μελέτη καθώς ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Ιατρικό Κέντρο – Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ.
Σε προηγούμενες μελέτες, ο Nissen και η ομάδα του παρείχαν στοιχεία για την ιδέα ότι ο ύπνος έχει διπλή λειτουργία για τον εγκέφαλο: Οι αχρησιμοποίητες συνδέσεις εξασθενούν και οι σχετικές συνδέσεις ενισχύονται.
Στην τρέχουσα μελέτη, οι ερευνητές διεξήγαγαν ένα πείραμα οπτικής μάθησης με 66 συμμετέχοντες. Πρώτον, όλοι οι συμμετέχοντες εκπαιδεύτηκαν διακρίνοντας συγκεκριμένα πρότυπα. Στη συνέχεια, μια ομάδα παρέμεινε ξύπνια παρακολουθώντας βίντεο ή παίζοντας πινγκ-πονγκ. Η δεύτερη ομάδα κοιμόταν για μία ώρα και η τρίτη ομάδα έμεινε ξύπνια, αλλά βρισκόταν σε σκοτεινό δωμάτιο χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα και υπό ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες ύπνου.
Όχι μόνο η ομάδα που κοιμόταν απέδωσε σημαντικά καλύτερα από την ομάδα που ήταν ξύπνια και ενεργή, αλλά η ομάδα ύπνου είχε επίσης καλύτερη απόδοση από την ομάδα που ήταν ξύπνια, αλλά στερήθηκε από τυχόν εξωτερικά ερεθίσματα. Η βελτίωση της απόδοσης συνδέθηκε με την τυπική δραστηριότητα βαθύ ύπνου του εγκεφάλου, η οποία έχει σημαντική λειτουργία για τη συνδεσιμότητα των νευρικών κυττάρων.
«Αυτό δείχνει ότι ο ίδιος ο ύπνος κάνει τη διαφορά», λέει ο συνεπικεφαλής της μελέτης καθηγητής Dr. Dieter Riemann, επικεφαλής και του εργαστηρίου ύπνου στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Ιατρικό Κέντρο – Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Στα πειράματα ελέγχου, οι ερευνητές εξασφάλισαν ότι η κόπωση και άλλοι γενικοί παράγοντες δεν επηρέασαν τα αποτελέσματα.
Η μελέτη τους δείχνει ότι ο ύπνος δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ανάπαυση κατά τη διάρκεια φάσεων εντατικών απαιτήσεων απόδοσης στην εργασία ή στην καθημερινή ζωή. Ο βαθύς ύπνος χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα είναι αρκετά πιο αποτελεσματικός για τον εγκέφαλο.
Επιμέλεια: Δήμητρα Τάγκα
