«Της Σαλονίκης μοναχά της πρέπει το καράβι» έγραψε ο Καββαδίας. Πρώτη φορά το άκουσα, ο άμουσος, κάπου στα 80s, όταν ξεκινούσε η κατασκευή της Περιφερειακής Οδού που σχημάτισε έναν δακτύλιο από το ανατολικό άκρο προς τη δυτική Θεσσαλονίκη. Η χάραξη του δρόμου προέβλεπε την κοπή δένδρων από το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου. Κάποιες οργανώσεις διαφωνούσαν. Και έλεγαν ότι αντί οι Θεσσαλονικείς να μετακινούνται με αυτοκίνητα, θα μπορούσε να μπει ένα καράβι από την Καλαμαριά προς το λιμάνι.
Βέβαια αν δεν είχε γίνει ο Περιφερειακός, αυτός ο πολύ κακός και επικίνδυνος δρόμος, δεν ξέρω τι θα έπρεπε στη Σαλονίκη. Στους Θεσσαλονικείς σίγουρα θα έπρεπε το Ψυχιατρείο. Στη Σταυρούπολη, όπου πηγαίνουν πιο γρήγορα μέσω Περιφερειακού.
Ξανάκουσα τον στίχο στις αρχές του ’90, όταν στην πόλη υπήρχε συζήτηση για την κατασκευή υποθαλάσσιας αρτηρίας, η οποία θα ξεκινούσε από τα δυτικά, πριν το λιμάνι, για να βγάζει τα αυτοκίνητα στην Καλαμαριά. Ωραίο σχέδιο, πολύ φιλόδοξο, αλλά πανάκριβο και ουσιαστικά πάνω στο τόξο που καλύπτει ο Περιφερειακός. Τότε τα μισά από τα άρθρα στον τοπικό Τύπο ξεκινούσαν ή τελείωναν με τον στίχο του ποιητή. «Της Σαλονίκης μοναχά της πρέπει το καράβι».
Κάποια στιγμή το καράβι μπήκε. Δεν το έπαιρνε κανείς και επιτέλους ο Καββαδίας συνέχισε να κοιμάται ήσυχος στη θολή γραμμή των οριζόντων -τουλάχιστον Θεσσαλονικιός δεν τον ενόχλησε ξανά.
Όταν αποφασίστηκε η κατασκευή του αεροδρομίου στα Σπάτα, οι τοπικοί φορείς, συνεπικουρούμενοι από διάφορες οργανώσεις, όρθωσαν ανάστημα, υποστηρίζοντας ότι το αεροδρόμιο θα καταστρέψει το μοναδικό τοπίο των Μεσογείων -τουλάχιστον αν μιλούσαν τότε με τους Θεσσαλονικείς συναγωνιστές θα μάθαιναν ότι μοναδικό τοπίο υπάρχει μόνο στη Χαλκιδική.
Μεγάλες ήταν και οι διαμαρτυρίες για τη χάραξη και την κατασκευή της Αττικής Οδού που παρέδιδε την αττική γη σε ιδιώτες. Δοκιμάστε τώρα να κλείσετε την Αττική Οδό για μία μέρα να δείτε γλεντοκόπι.
Όταν ανασχεδιάστηκε η ροή της Μεσογείων, εκεί που συναντάται με τη Μιχαλακοπούλου και βγάζει στη Β. Σοφίας, οι εφημερίδες δημοσίευαν οργισμένα άρθρα και τα ραδιόφωνα μετέδιδαν τους αναστεναγμούς των ακροατών. Η παρέμβαση θεωρήθηκε αυθαίρετη, ηλίθια, σαδιστική. Αποδείχθηκε λειτουργική.
Δεν υπάρχει παρέμβαση, μικρή ή μεγάλη, που να μη σέρνει πίσω τις αντιδράσεις. Κάποιος χάνει λεφτά και κάποιος άλλος χάνει την άνεση του καθώς καλείται να αλλάξει στοιχεία της καθημερινότητας του.
Ο Μεγάλος Περίπατος της Αθήνας σχεδιάστηκε με βάση της φιλοσοφία που εξοβελίζει το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης. Μπορείς να πάρεις το μετρό, το λεωφορείο, το τραμ, το ποδήλατο ή τα πόδια σου. Όχι αυτοκίνητο. Ούτως ή άλλως, η κυρίαρχη τάση δείχνει προς λιγότερες μετακινήσεις, εργασία από το σπίτι, χρήση των ευρυζωνικών, όχι των οδικών δικτύων. Επίσης ορισμένες παρεμβάσεις κρύβουν μέσα τους ωμή σκοπιμότητα κατά της χρήσης αυτοκινήτου. Σε κάποιες πόλεις βάζουν διόδια στο κέντρο. Σε άλλες κάνουν τη ζωή των οδηγών κάπως πιο δύσκολη. Μην πάρεις αυτοκίνητο.
Η αιχμή της κριτικής προς τον Μεγάλο Περίπατο έχει να κάνει με τη χρήση της Πανεπιστημίου ως αρτηρία μεγάλης κυκλοφοριακής ροής. Έρχεσαι, ας πούμε, άνετος και ωραίος από Συγγρού κατευθυνόμενος δυτικά και τώρα κολλάς εκεί που τσουλούσες σαν παιδάκι στην τσουλήθρα. Δεν θέλω να παραστήσω τον ταξιτζή για να σας συστήσω να το κόψετε από Χαμοστέρνας και Πειραιώς. Θα σας πω μόνο να κρατήσετε το χέρι μακριά από την κόρνα για λίγο καιρό, μέχρι να δούμε πώς θα εξελιχθεί το εγχείρημα. Επίσης να έχετε κατά νου ότι όλες οι αλλαγές ξεβολεύουν κάποιους. Το αποτύπωμά τους, όμως, αποτυπώνεται επί του συνόλου της πόλης και της αστικής κοινωνίας. Αν η πόλη απορρίψει, σε βάθος χρόνου, την αλλαγή, η επιστροφή της προτέρας κατάστασης θα είναι μονόδρομος, όπως η Πανεπιστημίου. Και τότε ο δήμαρχος θα λογοδοτήσει για το κόστος και την ταλαιπωρία. Αντίστοιχα θα λογοδοτήσει και η κυβέρνηση που διευκόλυνε τον Δήμο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι έτσι η Αθήνα γίνεται πιο όμορφη. Και επειδή ο υπεύθυνος του έργου λέγεται Σταμάτης Χελώνης, ευκαιρία είναι η πρωτεύουσα να θυμίσει λίγο Λιλιπούπολη.
Πηγή:
