του Χρίστου Τσαντήλα, Δρ. Γεωπόνου – Εδαφολόγου, πρ. Τακτικού Ερευνητή του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. και Διευθυντή του Ινστιτούτου Χαρτογράφησης και Ταξινόμησης Εδαφών (σήμερα Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ)
Τα οικοσυστήματα προσφέρουν στον άνθρωπο υπηρεσίες με καθοριστική σημασία. Τον εφοδιάζουν με το σύνολο των απαραίτητων υλικών για τη ζωή του.
Τα οικοσυστήματα και οι υπηρεσίες τους απειλούνται σφοδρά από την κλιματική αλλαγή. Ειδικότερα, στο άρθρο αυτό αναλύονται οι επιπτώσεις μιας από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, των πλημμυρών, οι οποίες επιδρούν σημαντικά στα οικοσυστήματα. Οι ήπιες πλημμύρες που συμβαίνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα έχουν κατά κανόνα ωφέλιμη επίδραση στα οικοσυστήματα. Αντίθετα, οι έντονες ακραίες πλημμύρες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης και της χώρας μας, πέρα από τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, επηρεάζουν έντονα και με αρνητικό τρόπο όλες σχεδόν τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων.
Οι οικονομικές ζημίες από τις ακραίες πλημμύρες είναι τεράστιες, αποτιμώμενες από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο σε 166 δισ. ευρώ για τις χώρες της ΕΕ, για το διάστημα από το 1980 έως το 2017.
Η εμπειρία από τις τελευταίες καταστροφικές συνέπειες των ακραίων πλημμυρών στην Ελλάδα ανέδειξε τα προβλήματα και τις ευθύνες από τη μη ορθή εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων. Η πρόβλεψη για την εξέλιξη των κινδύνων από τις πλημμύρες έχει διερευνηθεί διεξοδικά από σχετική μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, βάσει της οποίας έγινε και ο σχεδιασμός της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ), που εξειδικεύθηκε με την εκπόνηση των Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ).
Με δεδομένο τον αυξημένο κίνδυνο από τις πλημμύρες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, είναι επιτακτική σήμερα η πιστή εφαρμογή των όσων προβλέπονται από τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ) μέσω της ουσιαστικής οργάνωσης των αρμόδιων υπηρεσιών.
Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ανάπτυξης & Ευημερίας του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ
