Χρυσοποίκιλτα ταβάνια, κρυστάλλινοι πολυέλαιοι, κι ένα μείγμα αριστοκρατίας και φιλότεχνου κοινού είναι τα στοιχεία που συνθέτουν τις πολυτελείς εικόνες που φέρνουμε όλοι στον νου μας όταν ακούμε τη λέξη «όπερα».
Αυτό το εξίσου λατρεμένο αλλά και παρεξηγημένο από πολλούς -καθώς συχνά κατηγορείται ως ασχολία των ελίτ- είδος ψυχαγωγίας, έχει συχνά την τύχη να φιλοξενείται σε πανέμορφα κτήρια κεντρικών σημείων των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, μιας και στην προ νεωτερικότητας εποχή, οι όπερες αποτελούσαν κυριολεκτικά τα event της χρονιάς.
Η γηραιά ήπειρος, τιμώντας την φήμη της πιο φιλότεχνης γωνιάς του πλανήτη, διαθέτει ουκ ολίγες εντυπωσιακές όπερες, οι οποίες όχι μόνο κατατάσσονται σε αντάξια θέση μ’ εκείνη των υπόλοιπων μουσείων ως προς την επισκεψιμότητα, αλλά και διατηρούν στην πλειοψηφία τους τις πόρτες ορθάνοιχτες για το κοινό, μ’ ένα μεγάλο εύρος θεαμάτων να λαμβάνουν ακόμα χώρα στα σανίδια τους.
1. Όπερα Staatsoper, Βιέννη
Η Όπερα της Βιέννης δε θα μπορούσε παρά να θεωρείται μια από τις σημαντικότερες σε παγκόσμιο βεληνεκές, καθώς ο αυστριακός πολιτισμός είναι γνωστός στα πέρατα του κόσμου για τον μουσόφιλο προσανατολισμό του, έχοντας μάλιστα βγάλει κατά καιρούς ιερά τέρατα της κλασικής Μουσικής όπως είναι ο Βόλφγκανγκ Μότσαρτ.
Με πάνω από 200 χρόνια συναπτής λειτουργίας, η Όπερα της Βιέννης στηρίζει το πλούσιο ρεπερτόριό της στην παράδοση, αλλά δεν παύει να παίζει ενεργό ρόλο στη σύγχρονη μουσική σκηνή, προσφέροντας σταθερά 350 παραστάσεις τον χρόνο κι 60 διαφορετικές όπερες και μπαλέτα.
Παγκόσμιο γεγονός μάλιστα αποτελεί η ετήσια καθιερωμένη πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Βιέννης, που γίνεται την πρώτη μέρα του έτους και αναμεταδίδεται ζωντανά σε ολόκληρο τον πλανήτη, με τα εισιτήρια να ξεπερνούν κάθε φαντασία από άποψη τιμής.
Fun fact: Για ένα διάστημα κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, την ορχήστρα της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας διεύθυνε ο Γιόχαν Στράους.
2. Σκάλα, Μιλάνο
Το ονομαστό Teatro alla Scala της Ιταλίας, που πήρε τ’ όνομά του από την ομώνυμη πλατεία που το φιλοξενεί, αποτελεί ένα ευγενές έργο της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας, η οποία και διέταξε την οικοδόμηση του στα τέλη του 18ου αιώνα.
Το ρεπερτόριο της Σκάλας θεωρείται σήμερα από τους ειδήμονες βιρτουόζους ως μακράν το πιο ποικιλόμορφο σε σχέση με τις 4-5 υπόλοιπες όπερες που ηγούνται στην παγκόσμια μουσική σκηνή, καθώς φιλοξενεί κατά κύριο λόγο εναλλακτικά και άγνωστα έργα, διατηρώντας ελάχιστα κλασικά στο ενδιάμεσο.
Μεταξύ των δημοφιλών μορφών που σημάδεψαν την πορεία της Σκάλας στην ιστορία, ήταν και ο Giuseppe Verdi, ο οποίος και συσχετιζόταν στενά με την όπερα κατά τον 19ο αιώνα.
3. Le Palais Garnier, Παρίσι
Η παλαιότερη εκ των δύο μεγάλων θεάτρων Όπερας της Γαλλικής πρωτεύουσας, -η δεύτερη και νεώτερη βρίσκεται στην πλατεία της Βαστίλης- η Όπερα Γκαρνιέ αποτελεί ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα του Παρισιού, όμοιας αξίας μ’ εκείνη του Καθεδρικού ναού της Notre Dame ή του μουσείου του Λούβρου.
Μεγάλο ρόλο στην δημοτικότητα και σπουδαιότητά της έπαιξε το γεγονός πως αποτέλεσε την έμπνευση για το εικονικό θεατρικό πόνημα «Το Φάντασμα της Όπερας», το οποίο έκανε και το ντεμπούτο του στη Γκαρνιέ το 1910.
Το κτήριο που τη φιλοξενεί αντιπροσωπεύει ένα από τα πλέον πολυτελή και ακριβά της Πόλης του Φωτός, και έχει χαρακτηριστεί πολλάκις ως ένα από τα πιο αριστουργηματικά αρχιτεκτονικά έργα που άφησε ως παρακαταθήκη η Αυτοκρατορία του Ναπολέοντα.
4. Η Όπερα του Monte Carlo, Μόντε Κάρλο
Σε μια λίγο πιο σύγχρονη, αλλά εξίσου πολυτελή και ελίτ διάθεση, η Όπερα του Πριγκιπάτου του Μονακό ονόματι Monte Carlo ή Αίθουσα Garnier, είναι η μοναδική της λίστας που δεν διαθέτει δικό της κτήριο, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι τους διάσημου Casino Royal.
Υπό το ταλαντούχο χέρι του ίδιου αρχιτέκτονα που ανέλαβε και την αυθεντική Όπερα Garnier του Παρισιού, η Όπερα Monte Carlo είναι μάλλον μια μίνι εκδοχή της τελευταίας, χωρίς ωστόσο να στερείται τίποτα σε ομορφιά και λαμπρότητα.
Πέρα από τις ελάχιστες παραστάσεις που ανεβαίνουν στη σκηνή της- οι οποίες δεν ξεπερνάνε συνήθως τις 6 τον χρόνο- , η αίθουσα Garnier, λόγω της ιδιαίτερα κοσμοπολίτικης τοποθεσίας της, έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς και ως αίθουσα για δείπνα-gala. Η τελευταία φορά ήταν το 2013, οπότε και φιλοξένησε το Love Ball, μια χορηγία της Naked Heart Foundation.
Ωστόσο κατά κοινή ομολογία, και παρά το συγκλονιστικό παρελθόν της, η Αίθουσα Garnier έχει αφήσει δυστυχώς πίσω της τις ένδοξες εποχές της λόγω οικονομικών δυσκολιών.
5. Mariinsky Theatre, Αγία Πετρούπολη
Από τη λίστα φυσικά δε θα μπορούσε να λείπει η Μέκκα του μπαλέτου, Ρωσία.
Το ιστορικό θέατρο Mariinsky, κουβαλώντας τρεις αιώνες ιστορίας στις πλάτες του, υπήρξε σημαντικό πολιτισμικό κέντρο της Αγίας Πετρούπολης για χρόνια, καθώς δεν ήταν λίγα τα έργα διάσημων καλλιτεχνών όπως ο Τσαΐκόφσκι ή ο Κόρσακοφ που έκαναν τις πρεμιέρες τους εκεί, μεταξύ των οποίων ο Καρυοθραύστης (1892) και η Ωραία Κοιμωμένη (1890).
Σήμερα, η Όπερα παραμένει διεθνούς φήμης αποτελώντας μάλιστα κάθε χρόνο το επίκεντρο του Φεστιβάλ «Λευκές Νύχτες», οπότε και παρουσιάζει διάφορα μουσικά δρώμενα κατά τη μαγική εκείνη περιόδο του χρόνου όπου οι νυχτερινές ώρες πρακτικά εξαφανίζονται από το βόρειο κομμάτι της Ρωσίας.
Περιττό να τονίσουμε ότι, όπως έπραξαν σχεδόν όλα τα πνευματικά και καλλιτεχνικά κέντρα ανά την υφήλιο, έτσι και οι συγκεκριμένες όπερες προσφέρουν για το 2020 πολλές από τις παραστάσεις τους online, με αποτέλεσμα η φετινή χρονιά να είναι η κατάλληλη ευκαιρία για να έρθεις κι εσύ σε επαφή με τον μαγικό τους κόσμο από την ασφάλεια του σπιτιού σου.
Ντορίνα Παπαγεωργίου
