*Του εκπαιδευτικού και συγγραφέα Μιχάλη Σακελλαρίου
Τα παιδιά της σιωπής δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Τα παρατηρώ αμέσως και τα κλειδώνω στο στόχο μου υποθέτοντας ότι ίσως χρειάζονται περισσότερη προσοχή από τα εξωστρεφή. Έτσι ήταν και εκείνο. Εξωτερικά ένα συνεσταλμένο κοριτσάκι, μικροκαμωμένο, δειλό, λιγομίλητο και μοναχικό. Σπάνια σήκωνε χέρι, σπάνια συμμετείχε και για να μιλήσει χρειαζόταν πολλή ενθάρρυνση και επιμονή. Από τις πρώτες μέρες παρατήρησα ένα pin που είχε στην τσάντα του, με τη ΛΟΑΤΚΙ+ rainbow σημαία εγγεγραμμένη μέσα σε μία καρδιά. Αμέσως ενεργοποιήθηκαν όλοι μου οι συναγερμοί και ήξερα ότι δεν θα αφήσω αυτό το παιδί από τα μάτια μου.
Εδώ και πολλά χρόνια πια έχω πάρει την κατάσταση στα χέρια μου. Δεν περιμένω από κανένα υπουργείο να εισάγει μαθήματα ή δράσεις που να προάγουν το σεβασμό στη διαφορετικότητα. Στο μάθημα της Φιλοσοφίας και στο αντίστοιχο κεφάλαιο που επιγράφεται “Το πρόβλημα της προσωπικής ταυτότητας” εντάσσω και ένα μάθημα για τις ταυτότητες φύλου σε σχέση με τα έμφυλα χαρακτηριστικά και τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς. Κρίνω απαραίτητη και θεμελιώδη αυτή τη γνώση προκείμενου ται παιδιά να αποκτήσουν μία ιδέα και μερικά εργαλεία για το πώς να διαχειριστούν στοιχειωδώς την ταυτότητα, τα συναισθήματα και τις επιθυμίες τους, να αποφύγουν το στρερεοτυπικό αυτοπροσδιορισμό και να διαλύσουν τις συγχύσεις με τις οποίες τα έχει φορτώσει η αμάθεια, η προκατάληψη και οι παντός είδους κοινωνικές φοβίες. Ναι, είναι κάτι ευκαιριακό. Ναι είναι ανεπαρκέστατο. Ναι είναι ιδιωτική πρωτοβουλία και κάτι πρόσθετο, χωρίς όμως να παρεκκλίνει από το αναλυτικό και τις οδηγίες του υπουργείου.
Αυτό το μάθημα έγινε στην πλατφόρμα webex και περίμενα το παιδί να είναι εκεί και να συμμετέχει ενεργά. Μόλις όμως περάσαμε στην ουσία του μαθήματος, εκείνο εξαφανίστηκε. Προσπάθησα να ροκανίσω κάπως το χρόνο, όμως ήταν πια εμφανές ότι δεν θα το είχα στην τάξη μου. Αμέσως μόλις τελείωσε το μάθημα μού έστειλε μια σειρά από μηνύματα στα οποία, αφού ζητούσε συγνώμη για την απουσία, με πληροφόρησε ότι δεν θα άντεχε σε ένα τέτοιο μάθημα να άκουγε μία κακοποιητική φράση ή σχόλιο για τις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες γιατί θα πάθαινε πάλι κρίση πανικού και ταχυκαρδίες. Σαφώς έδειξα κατανόηση και του απάντησα ότι ούτως ή άλλως δεν είναι το ίδιο που χρειάζεται το μάθημα, αλλά οι άλλοι συμμαθητές και συμμαθήτριες που δεν γνωρίζουν και ίσως η άγνοια και όχι η μοχθηρία τούς και τίς οδηγεί να λένε λέξεις και φράσεις που πληγώνουν.
Αμέσως μου ανακοινώνει ότι θέλει να μου εμπιστευτεί κάτι πολύ σημαντικό και πριν προλάβω να το ενθαρρύνω, στο επόμενό του μήνυμα βλέπω πρώτα με κεφαλαία τη φράση “ΤΡΑΝΣ ΑΓΟΡΙ”. Συλλέγω και τις άλλες πληροφορίες σα να συμπληρώνω ένα παζλ, ότι οι γονείς το ξέρουν και τον στηρίζουν, ότι είμαι ο μόνος που εμπιστεύεται και ότι το όνομά του είναι Α….
Με πολλή ηρεμία τον ρώτησα αν θέλει να τον φωνάζω στην τάξη και εγώ Α. Όμως δεν ήταν έτοιμος για μια τέτοια αποκάλυψη στους και στις συμμαθήτριές του.
Επιστρέφουμε από την καραντίνα κα ο Α. έρχεται να με συναντήσει στο γραφείο μου. Με πολλή μεγάλη ταραχή μου ανακοινώνει ότι αποφάσισε να κάνει το come out μέσα στην τάξη του. Επαναβεβαιώνω ότι θα είμαι δίπλα του και για τρεις μέρες το προετοιμάζουμε πυρετωδώς.
Ποιος θα μιλήσει πρώτος; Τι θα πούμε; Ποιος θα κάνει την ανακοίνωση;
Έρχομαι σε επαφή με φίλους, με φορείς. Με το Πολύχρωμο σχολείο, με την αγαπημένη μου Αλεξάνδρα από την Colour youth, κατεβάζω και ξεσκονίζω πάλι όλη τη νομοθεσία, ενώ παράλληλα μελετώ ξανά και τη βιβλιογραφία. Είμαι τυχερός. Πολύ τυχερός που βρίσκομαι σε ένα τέτοιο ανοικτό σχολείο. Από τη διευθύντρια παίρνω με πολλή προθυμία και ενθουσιασμό το ok και ενημερώνω και τη σύμβουλο παιδαγωγικής ευθύνης για το τι πρόκειται να συμβεί. Με ακούει αμήχανη και κάπως παγωμένη.
-Μήπως θα πρέπει να το αναβάλλουμε κάπως κ. Σακελλαρίου; Είναι πολύ λεπτό θέμα…δεν ξέρω, ίσως…
-Εμπιστευτείτε με (τη διακόπτω). Τό ΄χω.
Παράλληλα, και σε στενή συνεργασία πάντα με την ψυχολόγο του σχολείου μας, την υπέροχη Βάσια Παπαυγέρη, ετοιμάζω σε power point μία παρουσίαση με τα στοιχειώδη do’s and dont’s που θα προβληθεί στους συναδέλφους την Παρασκευή ταυτόχρονα με μια ενημέρωση για τους όρους, τις σημασίες τους, την πρέπουσα στάση τους απέναντι στο παιδί.
Επιστρέφω σπίτι μου. Δε μπορώ να ξεκουραστώ, δεν θέλω να ξεκουραστώ. Οι φλέβες στο κεφάλι μου χτυπάνε ρυθμικά, νιώθω ενθουσιασμένος, αγχωμένος και συνεχίζω να δουλεύω στον υπολογιστή. Διαβάζω και γράφω μανιωδώς. Δεν θέλω να αφήσω τίποτα ατεκμηρίωτο. Ούτε μια χαραμάδα ανοικτή. Θέλω να προβλέψω κάθε ερώτηση, κάθε αντίρρηση, κάθε επιφύλαξη από μαθητή ή καθηγητή.
Χρειάζομαι και εγώ ο ίδιος ψυχολογική ενδυνάμωση. Αρχίζω να αμφιβάλλω για τις ικανότητές μου. Το περιβάλλον και κάποιοι φίλοι μου με αποθαρρύνουν.
- Πού πας να μπλέξεις;
- Τι θα πουν οι άλλοι γονείς; ότι κάνεις τα παιδιά μας ανώμαλα.
- Θα σου κάνουν μήνυση και άντε να αποδείξεις μετά…
- Κι αν το παιδί μετά το μετανιώσει και τα ρίξει όλα πάνω σου;
- Κάνε τη δουλειά σου και γύρνα σπιτάκι σου αγόρι μου. Τι τα θες αυτά.
Εκνευρίζομαι, χάνω την ψυχραιμία μου, χάνω την αυτοπεποίθησή μου. Κι αν δεν προλάβω και ακουστεί ένα κακοποιητικό σχόλιο; Κι αν το παιδί βγει πιο πληγωμένο από ό,τι πριν; Κι αν δε μπορέσω να κρύψω τον συναισθηματισμό μου; Πρέπει να είμαι ψυχρός. Λάθος, πρέπει να είμαι ψύχραιμος,
Το ξανασκέπτομαι μήπως κάνω πίσω, όμως ΟΧΙ. ΟΧΙ.
Χίλες φορές όχι. Δεν θα χάσω κι άλλο παιδί. Δεν θα είναι το δεύτερο πλήγμα αυτό μετά από 20 χρόνια. Ο Α. Μου στέλνει μήνυμα ότι αγχώνεται και φοβάται τις αντιδράσεις των άλλων παιδιών. Τον καθησυχάζω και του λέω να στηριχτεί πάνω μου.
Ξημέρωσε η Πέμπτη. Η μέρα της ανακοίνωσης. Είναι άλλο να μιλας θεωρητικά για θέματα διακρίσεων, αποκλεισμών και μη ορατότητας και άλλο να κάνεις τα αόρατα ορατά.
Η συναδέλφισσα η Ανθήκλεια με χαρά μου παραχωρεί την ώρα της και της ζητώ να είναι εκεί ως μια εμφυχωτική παρουσία. Ο Α. Είναι στο γραφείο μου και μου ανακοινώνει ότι δε θα μπορέσει να πει και πολλά και καλύτερα να το αναλάβω όλο εγώ. Κοιτάζω το δίχρωμο κεφαλάκι του, αντιλαμβάνομαι τα κύματα πανικού να εκπέμπονται μέσα από τα ματάκια του και του λέω ότι αν θέλει το σταματάμε τώρα. Αν δε μπορεί να το αντέξει, το αφήνουμε και το μεθοδεύουμε καλύτερα μετά το Πάσχα, όπως πρότεινε η Σύμβουλος. Μου απαντά ότι δεν θα αντέξει να ξαναπεράσει αυτή την ψυχοσυναισθηματική τρικυμία ούτε μια μέρα ακόμη. Το σέβομαι και λέω: “Ωραία, τότε πάμε”.
(Σύντομα η συνέχεια και το τέλος)
