Το κυβερνητικό αφήγημα για την εξωτερική πολιτική, σε ευθυγράμμιση με την γενικότερη αγιογράφηση των «επιτυχιών» του Κ. Μητσοτάκη ως Μωυσή, τσιτάχ, αστερισμού κ.λ.π. είναι ότι χάρη στους πρόσφατους εξοπλισμούς και στις συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ ο συσχετισμός των δυνάμεων με την Τουρκία έχει δραματικά ανατραπεί υπέρ μας και ότι η τελευταία είναι πλέον απομονωμένη και σε αδιέξοδο.
Η αφήγηση αυτή εν μέρει επιχειρεί να δικαιολογήσει αναδρομικά την αδυναμία αποτελεσματικής αποτροπής της χωρίς προηγούμενο παραβίασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες το 2020 με το υπόρρητο (ενίοτε και πανηγυρικά διατυπωμένο) επιχείρημα ότι αυτή έγινε γιατί τότε είχαμε μειωμένη αποτρεπτική ισχύ.
Κυρίως όμως χρησιμοποιείται ως άλλοθι της αναβλητικής διπλωματίας που έχει υιοθετηθεί: εφόσον έχουμε πια το πάνω χέρι, δεν υπάρχει λόγος, όχι μόνο για ενεργητική αναζήτηση λύσης αλλά ούτε καν για ουσιαστικό διάλογο που να την προετοιμάζει. Αρκούν οι ανοιχτοί δίαυλοι και αν υπάρξουν προκλήσεις, δεν θα μείνουν αναπάντητες, λέει η κυβέρνηση.
Η πολιτική αυτή και στην ουσία και στην επικοινωνία της είναι προβληματική.
Πρώτον είναι αναληθής. Δεν ήταν η έλλειψη αποτρεπτικής ισχύος αλλά η έλλειψη εθνικής στρατηγικής σε ελληνοτουρκικό και ευρωτουρκικό επίπεδο, οι παλινωδίες και οι καινοφανείς θεωρίες ότι κόκκινη γραμμή μας είναι τα 6 μίλια που οδήγησαν στην αποτυχημένη αντιμετώπιση των πρωτοφανών παραβιάσεων του 2020.
Άλλωστε, οι τουρκικές προκλήσεις συνεχίζονται και μάλιστα συχνά αναπάντητες, όπως οι παρενοχλήσεις πριν λίγους μήνες του ερευνητικού σκάφους Nautical Geo, εντός μάλιστα της οριοθετημένης ΑΟΖ με την Αίγυπτο.
Περαιτέρω, οι θεωρίες περί δήθεν απομόνωσης της Τουρκίας έχουν διαψευστεί οικτρά από τις εξελίξεις όπως είχαμε εγκαίρως προβλέψει. Ο διάδοχος των Εμιράτων επισκέφθηκε την Άγκυρα και πρόσφερε στη χειμαζόμενη οικονομία της ένα credit swap 10 δις ευρώ, τον ερχόμενο μήνα θα ακολουθήσει ο Πρόεδρος του Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ, πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας για τις βάσεις, με την οποία ο κ. Μητσοτάκης έδωσε γη και ύδωρ, την επ’ αόριστον παραμονή των αμερικανικών βάσεων στη χώρα, απέσυραν την υποστήριξη τους από τον East Med, υιοθετώντας την τουρκική θέση ότι δημιουργεί «εντάσεις».
Το κυριότερο όμως είναι ότι η πολιτική αυτή του στρουθοκαμηλισμού και της ωραιοποίησης βλάπτει τα εθνικά μας συμφέροντα. Δεν αξιοποιήσαμε την πίεση στην Τουρκία που υπήρχε μετά την εκλογή Μπάιντεν για να απομακρυνθεί η Τουρκία από μαξιμαλιστικές θέσεις στο τραπέζι, αλλά για τα πρόσκαιρα οφέλη ενός “ήρεμου καλοκαιριού”.
Αναδιαμορφώνεται το γεωστρατηγικό τοπίο της περιοχής και η Τουρκία επιχειρεί να αξιοποιήσει την ουκρανική κρίση για να εμφανιστεί ως χρήσιμος εταίρος για την Δύση, διατηρώντας όμως παράλληλα πλήρη αυτονομία κινήσεων απέναντι της. Είναι αναγκαία η αποτρεπτική ισχύς των ενόπλων μας δυνάμεων και θα πρέπει να την επιδιώκουμε πάντα, εντός των ορίων αντοχής της οικονομίας μας, αλλά αυτό δεν υποκαθιστά την ανάγκη για μια εθνική στρατηγική λύσης με ορίζοντα τη Χαγη.
Για το λόγο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις:
Τώρα που η Τουρκία συζητά με την Ευρωπαϊκή Ένωση το θέμα της αναβάθμισης της
Τελωνειακής Ένωσης να θέσουμε ως όρο την παραπομπή της διαφοράς για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες στη Χάγη.
Να μην αφήσουμε να πάρει δωρεάν ότι θέλει. Να συνεχίζουμε να πιέζουμε ούτως ώστε η πολιτική της ενεργητικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο να ξανά αποκτήσει δυναμική αξιοποιώντας τα fora που θα συζητηθούν φέτος.
Να θέσουμε τους όρους μας για τη συμμετοχή της Τουρκίας στο EastMed Gas Forum, που έχει έδρα το Κάιρο όπως επιδιώκουν οι ΗΠΑ. Και να θέσουμε τους όρους μας για να
πραγματοποιηθεί Διάσκεψη ΕΕ για την Ανατολική Μεσόγειο, με τη συμμετοχή και της Τουρκίας.
*Άρθρο του Τομεάρχη Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Γιώργου Κατρούγκαλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο
