Ένας από τους βασικούς ρόλους της δημοκρατίας είναι να ελέγχει την κατάχρηση εξουσίας και την αυθαιρεσία.
Σήμερα ζούμε μια κατάφωρη αυθαιρεσία με την εισβολή στην Ουκρανία. Με τραγικές στιγμές φρίκης και βίας, όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα, σε πολλές πόλεις της Ουκρανίας.
Αλλά και με συνέπειες για όλους μας, στην οικονομία, στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων και με επερχόμενη επισιτιστική κρίση σε πολλές περιοχές της γειτονιάς μας,όπως αυτή της βόρειας Αφρικής.
Η κατάχρηση της εξουσίας έχει πολλές πλευρές.
Ο παγκόσμιος καπιταλισμός δημιούργησε τεράστιο πλούτο, αλλά παράλληλα έφερε τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές ανισότητ
Με εταιρείες – κολοσσούς, ψηφι
Η ισχύς τους υπονόμευσε και τους δημοκρατικούς θεσμούς μέσα από τα ισχυρά λόμπυ, αλλά και τη διαφθορά, όπως και τον έλεγχο Μέσων Ενημέρωσης και Κοινωνικών Δικτύων.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι τα τελευταία χρόνια, λόγω αυτών των συστημικών προβλημάτων, ζήσαμε μια σειρά διαδοχικών κρίσεων: την οικονομική κρίση, την κλιματική κρίση, την προσφυγική κρίση, την πανδημία.
Τώρα, ζούμε μια σύγκρουση που θέτει το δίλημμααυταρχισμού και δημοκρατίας, και της επικράτησης του δικαίου του ισχυρού ή της ισχύος του δικαίου.
Τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Είναι απίστευτο το πώς ο Πούτιν με αυτόν τον πόλεμο κατάφερε να πετύχει όλα όσα δεν ήθελε. Και το πιο σημαντικό, είναι η ενότητα της Ευρώπης για την προστασία των θεμελιωδών αξιών της. Δεν πρέπει όμως να παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι ανάμεσα σε αυτούς που θα υποφέρουν από τις συνέπειες αυτού του πολέμου είναι και οι Ρώσοι πολίτες. Και πολλοί Ρώσοι διαφωνούν με αυτήν την αιματηρή εισβολή. Δεν είμαστε ενάντια στον Ρωσικό λαό. Θέλουμε να δούμε τη Ρωσία πιο κοντά στις αξίες μας και να κάνουμε μαζί τις δημοκρατίες μας πιο ισχυρές.
Κάθε κρίση έφερε νέες προκλήσεις για τη δημοκρατία και όλες, δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για δημαγωγία, αναζήτηση «σωτήρων» και θεωρίες συνωμοσίας, που υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του λαού στους δικούς του δημοκρατικούς θεσμούς.
Άρα είναι απαραίτητο να δούμε κατάματα τις αδυναμίες ενός παγκόσμιου συστήματος καπιταλισμού και να κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές, ρυθμίσεις, εμπεδώνοντ
Και η Ευρώπη, μπορεί και πρέπει να παίξει έναν βασικό ρόλο και για την ίδια και τους λαούς της, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, εξανθρωπίζοντας την παγκοσμιοποίηση.
Παράδειγμα, ο πόλεμος για τον έλεγχο των προσωπικών και άλλων, δεδομένων.
Τα δεδομένα, είναι το νέο πετρέλαιο. Τα δικά μας δεδομένα αποτελούν πηγή χρημάτων για τις μεγάλες εταιρίες, που τα εκμεταλλεύοντ
Γιατί λοιπόν να μην υπάρχουν μορφές δημοκρατικού ελέγχου ή ακόμα και αυτοδιαχείρισης των δικών μας δεδομένων, κάτι που πρεσβεύει ως αρχή και η Ευρωπαϊκή Ένωση και έτσι, να συμβάλουμε ουσιαστικά στα οικονομικά του καθενός και στην ενίσχυση της δημοκρατίας;
Μπορούμε να ρυθμίσουμε τις εταιρείες που «θεσπίζουν νόμους» μέσω των εφαρμογών τους;
Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έχουν συγκεντρώσει τεράστια δύναμη, μέσα από τους αλγόριθμους και τα bots ακυρώνουν την έννοια της ισηγορίας, την αρχή ότι όλοι έχουν ίση φωνή.
Χρειαζόμαστε ουσιαστικές ριζοσπαστικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Η Ευρώπη πρέπει να παίξει τον ρόλο της.
Είναι θέμα αξιών. Η κυριαρχία του κράτους δικαίου έναντι των ισχυρών. Ο ιδεολογικός πόλεμος μεταξύ της δημοκρατίας και των αντιδημοκρατικών δυνάμεων διεξάγεται και στο διαδίκτυο. Για να τον κερδίσουμε, πρέπει να υπερασπιστούμε δημιουργικά τις αξίες μας. Πρέπει να βγούμε από τη ιντερνετική ομαδούλα μας και να μπούμε σε έναν ουσιαστικό δημοκρατικό διάλογο με κάθε άλλη άποψη.
Για το τι συμβαίνει στον κόσμο, για το πού μας πάνε οι εξελίξεις, ποιες αρχές υπερασπιζόμαστε, τι συμβαίνει στις κοινωνίες μας, και πώς μπορούμε να οργανωθούμε για να αλλάξουμε τα πράγματα δημοκρατικά και βιώσιμα.
Στην Επιτροπή για τη Δημοκρατία στην οποία προεδρεύω στο Συμβούλιο της Ευρώπης, θα προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε καινοτόμες ιδέες και καλές πρακτικές που θα συμβάλουν στην ενίσχυση και εμβάθυνση των δημοκρατικών διαδικασιών. Για παράδειγμα, σε πολλές χώρες βλέπουμε πρωτοβουλίες για Συνελεύσεις Πολιτών για συγκεκριμένα θέματα. Ή μια e-agora που δίνει δικαίωμα στον πολίτη να εκφραστεί και επισήμως για όλες τις αποφάσεις της πολιτείας και τα μεγάλα ζητήματα της κοινωνίας. Μέσα από την Επιτροπή αυτή θέλω να ενισχύσω παρόμοια πειράματα δημοκρατίας και να αξιοποιήσουμε την εμπειρία πολλών κρατών και δημοκρατικών κινημάτων.
