«Μόνο αν η ανάπτυξη στοχεύει σε µείωση των ανισοτήτων µπορεί να είναι βιώσιµη και διατηρήσιµη», επισηµαίνει ενόψει της συζήτησης του νέου προϋπολογισµού, ο Καθηγητής Νικόλας Φαραντούρης, κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet και Διευθυντής Μεταπτυχιακών στην Ενέργεια στο Πανεπιστήµιο Πειραιώς, ο οποίος ανέλαβε την περασµένη εβδοµάδα Σύµβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του Προέδρου ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ο ρόλος του αναµένεται κρίσιµος ενόψει της µάχης των ευρωεκλογών. Έχοντας πολλά χιλιόµετρα στον ακαδηµαϊκό και επαγγελµατικό στίβο στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ο καθηγητής Φαραντούρης δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ –ΠΣ, ανοίγει τα χαρτιά του για την στρατηγική ενόψει της κρίσιµης µάχης των ευρωεκλογών, επισηµαίνοντας ότι «θα διαψεύσουµε πανηγυρικά όσους ελπίζουν και επενδύουν στη συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ!».
- Υπάρχουν κάποια πρακτικά βήµατα και συναινέσεις από την Παγκόσµια Διάσκεψη για το Κλίµα στο Ντουµπάι (COP28) και για το µείζον θέµα της αύξησης της θερµοκρασίας αλλά και για την απώλεια δασών;
Κύριε Βιτάλη, γνωρίζω την ευαισθησία σας για τα ζητήµατα προστασίας του περιβάλλοντος και της αντιµετώπισης της κλιµατικής κρίσης. Μέχρι στιγµής εκπέµπονται αντιφατικά µηνύµατα απ’ τη παγκόσµια συνδιάσκεψη για το κλίµα στο Ντουµπάι COP28. Μία απ’ τις πλέον ρυπογόνες, ενεργοβόρες, πετρελαιοπαραγωγούς χώρες διοργανώνει τη συνδιάσκεψη για τον περιορισµό των ορυκτών καυσίµων. Η αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής πρέπει να αποτελεί προτεραιότητά µας. Το οφείλουµε στις επόµενες γενιές µέσα απ’ τα µάτια των παιδιών µας. Στα θετικά της συνδιάσκεψης µέχρι στιγµής είναι το κοινό ταµείο για τη στήριξη των αναπτυσσόµενων χωρών. Αλλά µέχρι εκεί για την ώρα. Χρειάζονται πιο τολµηρά βήµατα και σαφής πολιτική βούληση που δεν διαφαίνεται απ’ όλες τις χώρες µε κρίσιµο ρόλο στις διαπραγµατεύσεις.
- Οι καταστροφές που έχει υποστεί το περιβάλλον στην Ελλάδα και ειδικά η πρόσφατη στο µοναδικό δάσος της Δαδιάς είναι αναστρέψιµες;
Δυστυχώς οι καταστροφές είναι ανυπολόγιστες. Είµαι σε επικοινωνία µε περιβαλλοντικές οργανώσεις και ερευνητικές οµάδες και συναδέλφους πανεπιστηµιακούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό και προσπαθούµε να καταστρώσουµε µια µεθοδολογία και στρατηγική ανάπλασης της περιοχής. Αλλά το δάσος δεν πρόκειται να ξαναγίνει το ίδιο µέσα στις επόµενες γενιές.
- Σε λίγες µέρες ξεκινάει η συζήτηση για τον προϋπολογισµό στη Βουλή. Πέραν της κριτικής που αναµένεται να ασκήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, θα υπάρχουν συγκροτηµένες εναλλακτικές προτάσεις για την οικονοµία και το αναπτυξιακό µοντέλο;
Υπάρχουν συγκροτηµένες και στοχευµένες θέσεις µας. Μόνο αν η ανάπτυξη στοχεύει σε µείωση των ανισοτήτων µπορεί να είναι βιώσιµη και διατηρήσιµη. Το βάρος εδώ πέφτει τόσο στα εθνικά σχέδια αξιοποίησης των πόρων του Ταµείου Ανάκαµψης όσο και στη δυνατότητα να αποκρουστούν προ-απαιτούµενα µνηµονιακού τύπου για την εκταµίευση των πόρων αυτών.
Ειδικά για την Ελλάδα, οι πόροι αυτοί πρέπει να αφορούν το σύνολο των παραγωγικών δυνάµεων και όχι απλά λίγους και ισχυρούς και θα πρέπει να οδηγήσουν σε αλλαγή του παραγωγικού µοντέλου, σε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέµενης αξίας. Η αναγκαία πράσινη και ψηφιακή µετάβαση θα πρέπει να είναι δίκαιη και να συµπεριλαµβάνει το σύνολο της κοινωνίας στους ωφελούµενους.
Ενόψει ευρωεκλογών, να συνειδητοποιήσουµε ότι η κατεύθυνση που µόλις σας περιέγραψα, ενυπάρχει σπερµατικά στο όραµα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και σε πρόνοιες –έστω εν υπνώσει σήµερα– των Συνθηκών και είναι µάλλον ο µόνος δρόµος για να γίνει ξανά ελκυστική η Ε.Ε. στα µάτια των Ευρωπαίων πολιτών.
- Ευρύτατη διπλή εκλογική ήττα, νέα ηγεσία, διάσπαση, πτωτική τάση στις δηµοσκοπήσεις. Υπάρχουν προϋποθέσεις για ανάκαµψη του ΣΥΡΙΖΑ και επαναφορά του σε τροχιά κόµµατος εξουσίας;
Ασφαλώς υπάρχουν, µε εφαλτήριο τις ερχόµενες ευρωεκλογές! Ξεκίνησε ήδη, έστω ανεπίσηµα, η προεκλογική περίοδος για τις ευρωεκλογές µε την ανακοίνωση – επιτέλους – του εκλογικού συστήµατος απ’ τον Πρωθυπουργό. Καλώ όλους να δώσουµε προτεραιότητα, όχι στο κουτσοµπολιό και τις άγονες αντεγκλίσεις, αλλά στα προβλήµατα της κοινωνίας που ζητάν διπλή παρέµβαση, τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στο εσωτερικό: Ακρίβεια, ενεργειακό κόστος, στέγαση, φορολογική δικαιοσύνη, µεταναστευτικό, εργασιακά δικαιώµατα, κλιµατική κρίση, δηµογραφικό πρόβληµα, αγροτοδιατροφικός τοµέας, στήριξη των νέων και της µικροµεσαίας επιχειρηµατικότητας. Αυτά είναι τα µεγάλα διακυβεύµατα σήµερα ενόψει των ευρωεκλογών.
- Υπάρχει πήχης για το αποτέλεσµα του ΣΥΡΙΖΑ στις Ευρωεκλογές; Σας προβληµατίζει το ενδεχόµενο να µην είναι δεύτερο κόµµα ο ΣΥΡΙΖΑ στην ευρωκάλπη;
Θα διαψεύσουµε πανηγυρικά όσους ελπίζουν και επενδύουν στη συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ!
- Μεσαίου και µικρού εκλογικού µεγέθους προοδευτικά κόµµατα στο χώρο της αντιπολίτευσης απέναντι σε µια πανίσχυρη εκλογικά και δηµοσκοπικά ΝΔ. Υπάρχουν προϋποθέσεις σύγκλισης και συνεργασίας των πολιτικών δυνάµεων του λεγόµενου προοδευτικού χώρου.
Η υπόθεση της προοδευτικής – δηµοκρατικής παράταξης αποτελεί ένα ευρύτερο, πιο κρίσιµο και ασφαλώς πιο διαχρονικό διακύβευµα απ’ τα εσωτερικά ενός ή δύο ή τριών κοµµάτων. Αυτή είναι η µικρή εικόνα. Η µεγάλη εικόνα είναι άλλη: η ανάγκη συσπείρωσης της κοινωνίας γύρω από έναν πυλώνα αξιόπιστης δηµοκρατικής προοδευτικής πρότασης διακυβέρνησης. Σήµερα αυτό µπορεί να εκφραστεί µόνο µε κεντρικό άξονα τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Καθηγητής, σύμβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ
