Ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, μίλησε κατά την παρουσίαση του βιβλίου «Νέος Ρεαλισμός – Το Κυπριακό 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή» του πρώην υπουργού οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη.
Ο κ. Αναστασιάδης τόνισε ότι ο συγγραφέας αποτυπώνει τη σύγχρονη ιστορία του κυπριακού κράτους, προσφέροντας τολμηρές εισηγήσεις που μπορούν να αποτελέσουν τροφή για σκέψη.
Για πρώτη φορά, ο πρώην Πρόεδρος μοιράστηκε προσωπικές μαρτυρίες σχετικά με το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά, αναφέροντας ότι η τουρκική πλευρά ζητούσε πέρα από το δικαίωμα βέτο, κάθε απόφαση να υποστηρίζεται και από θετική ψήφο Τουρκοκύπριων αξιωματούχων.
Αυτή η απαίτηση, σύμφωνα με τον Αναστασιάδη, θα παραλύει τη λειτουργία του κράτους και θα οδηγούσε είτε στην κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας είτε στη δημιουργία ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους.
Ο Νίκος Αναστασιάδης επεσήμανε ότι η λειτουργικότητα του κράτους θα εξαρτιόταν απόλυτα από την Τουρκία, και τόνισε την ανάγκη να παραθέσει πρόσθετα στοιχεία για τα αίτια του ναυαγίου.
Μίλησε θετικά για τον τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος είχε ευαισθησίες για τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων, αλλά τόνισε ότι οι συνθήκες δεν επέτρεψαν την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.
Ο πρώην Πρόεδρος υπογράμμισε ότι η άκαμπτη στάση της Τουρκίας σχετικά με τις εγγυήσεις και τη μόνιμη παρουσία στρατευμάτων απέτρεψε την επίτευξη συμφωνίας.
Επικαλούμενος απόρρητα πρακτικά του ΟΗΕ, ο Αναστασιάδης ανέφερε ότι η Τουρκία δεν ήταν διατεθειμένη να αποδεχθεί τη μείωση των στρατευμάτων, ενώ η αλλαγή της ονομασίας της συνθήκης εγγύησης δεν ήταν ουσιαστική υποχώρηση.
Ο Νίκος Αναστασιάδης, χωρίς να αναφερθεί σε λεπτομέρειες της συνάντησής του με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, δήλωσε ότι θα υπάρξουν περισσότερες αποκαλύψεις στο μέλλον.
Τόνισε ότι η τουρκική πολιτική παρέμεινε αναλλοίωτη μετά την εισβολή, με στόχο είτε τη διχοτόμηση είτε μια διζωνική ομοσπονδία που θα καθιστούσε τη λειτουργικότητα αδύνατη.
Ο Χάρης Γεωργιάδης, απαντώντας σε προηγούμενες δηλώσεις, δήλωσε ότι θα αποδεχόταν μια λειτουργική διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, χωρίς εγγυήσεις και με αποχώρηση του τουρκικού στρατού.
Ο Γιάννης Βαληνάκης επισημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων χωρίς την Κύπρο, και αναφέρει την ανάγκη για στρατηγική συνεργασία και ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας.
Ο Ανδρέας Λοβέρδος τόνισε την ανάγκη για κυβερνητική σταθερότητα και την αποφυγή διαλυτικών λύσεων.
Η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου συντονίστηκε από τη δημοσιογράφο Στέλλα Στυλιανού, με την παρουσία σημαντικών πολιτικών προσώπων.
