Γράφει η Καλλιόπη Ιωάννου, Διευθύντρια Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute)- Κλινική Εγκληματολόγος (ΜSc/PhD cand)
Πόσο συχνά ακούτε κάποιον στην τηλεόραση να εκφράζει έκπληξη επειδή ένας έφηβος έχασε την παρθενιά του; Πόσες φορές έχετε δει πρωταγωνιστές να βγαίνουν με πολύ νεότερες, σχεδόν ανήλικες, γυναίκες; Και πόσο συχνά έχετε δει σε ταινίες 25χρονες ηθοποιούς που παριστάνουν τις έφηβες; Η σεξουαλικοποίηση των εφήβων μέσω των ΜΜΕ ήταν πάντα πρόβλημα, αλλά μόλις τώρα αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τη ζημιά που προκαλεί.
Πώς προκύπτει η υπερσεξουαλικοποίηση
Η υπερσεξουαλικοποίηση είναι τόσο ενσωματωμένη στα μέσα ενημέρωσης που πολλές φορές, μπορεί να μην το αναγνωρίζουμε ακόμη και όταν το βλέπουμε μπροστά μας. Ένα σημάδι είναι όταν ανήλικα κορίτσια ντύνονται με άκρως αποκαλυπτικά ρούχα. Και δεν χρειάζεται να μελετήσετε εις βάθος τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για να ανακαλύψετε την ανεξέλεγκτη υπερ- σεξουαλικοποίηση των νέων,
Πόσο συχνά έχετε δει μια ταινία όπου μια μαθήτρια λυκείου είναι ντυμένη σαν φοιτήτρια σε κλαμπ; Σας θύμιζε κάτι μία σκηνή όπου ένας έφηβος χλευάζεται επειδή δεν είναι ακόμη σεξουαλικά ενεργός; Και φυσικά η πορνογραφία είναι διαβόητη σε αυτή την ψηφιακή εποχή. Υπάρχουν εκατομμύρια βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Τik Tok όπου ανήλικα κορίτσια βάφονται και χορεύουν σεξουαλικά , εμφυτεύοντας την ιδέα ότι να κοιτάζεις δεκατετράχρονα κορίτσια σε ένα σεξουαλικό πλαίσιο είναι κάτι το φυσιολογικό και κατάλληλο.
Ακόμη και οι γυναίκες υπερ-ήρωες είναι συχνά ντυμένες με αποκαλυπτικά ρούχα. Κι αν ποτέ κοιτάξετε τις ανδρικές σε σχέση με τις γυναικείες πανοπλίες σε ένα βιντεοπαιχνίδι, θα παρατηρήσετε ότι η γυναικεία πανοπλία αποκαλύπτει κάθε μέρος του γυναικείου σώματος.
Πόσο νωρίς ξεκινάει
Θα σοκαριστείτε όταν ανακαλύψετε πόσο νωρίς ξεκινάει η υπερ- σεξουαλικοποίηση των νέων. Για παράδειγμα, εάν έχετε παιδιά, πόσες φορές έχει κάποιος κοιτάξει το νεογέννητο γιο σου και έχει πει ότι είναι παίδαρος; Πόσες φορές έχουν κοιτάξει τη νεογέννητη κόρη σου και έχουν πει ότι ήδη καίει καρδιές;
Αυτό το μήνυμα συνεχίζεται όταν το παιδί είναι αρκετά μεγάλο για να καταλάβει μερικά από αυτά που λέγονται. Κούκλες που εμφανίζονται με ρούχα όπως διχτυωτά καλσόν, κοντές φούστες, και κροπ τοπ. Τραγούδια που συνδέουν την επιτυχία μόνο με το πόσα σέξι κορίτσια έχεις.
Γιατί τα κορίτσια είναι στόχοι
Ίσως θα έχετε παρατηρήσει ότι τα μέσα ενημέρωσης υπερσεξουαλικοποίουν κυρίως νεαρά κορίτσια. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή και τα αγόρια δεν γίνονται στόχοι, αλλά επειδή τα κορίτσια τείνουν να είναι οι εύκολοι στόχοι. Ζούμε ακόμα σε μία κοινωνία που μας λέει ότι οι γυναίκες δεν είναι κάτι παραπάνω από εξιδανικεύμενα σεξουαλικά αντικείμενα. Αυτό οδηγεί σκηνοθέτες, προγραμματιστές βιντεοπαιχνιδιών, διαφημιστές, σχεδιαστές ρούχων, κατασκευαστές παιχνιδιών και οποιοδήποτε άλλον να δημιουργήσουν περισσότερα προϊόντα βασισμένοι σε αυτό το στερεότυπο.
Η επίδραση των επιβλαβών στερεοτύπων φύλου
Αυτή η σεξουαλικοποίση είναι επίσης η βάση για διάφορα στερεότυπα φύλου. Οι γυναίκες και τα κορίτσια απεικονίζονται στερεοτυπικά ως σεξουαλικά διαθέσιμες και δουλοπρεπείς στον άνδρα που είναι στη ζωή τους. Οι άνδρες αναμένεται να είναι οι στωικοί προστάτες; Αυτά τα στερότυπα όχι μόνο μπορούν να βλάψουν τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών.
Τα παιδιά κοιτάζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τους ενήλικες γύρω τους ως πρότυπα. Όταν βλέπουν αυτά τα υπερ-σεξουαλικά στερεότυπα, ενδέχεται να υποθέτουν ότι αυτός είναι ο αποδεκτός τρόπος δράσης και αλληλεπίδρασης. Και καθώς μεγαλώνουν, συνεχίζουν να λαμβάνουν αυτά τα μηνύματα από τα πάντα γύρω τους.
Πώς τα στερεότυπα συμβάλλουν στη βία
Τα στερεότυπα φύλου είναι καθοριστικός παράγοντας που μία στις έξι γυναίκες δέχεται σεξουαλική επίθεση, μία στις τέσσερις γυναίκες βιώνει τη βία του συντρόφου της, και περισσότερες από ενάμισι εκατομμύρια γυναίκες έχουν υπάρξει θύματα βίαιου εγκλήματος. Οι γυναίκες πιστεύουν ότι η βία μεταξύ των συντρόφων είναι φυσιολογική επειδή τους έχουν πει ότι ο ρόλος τους είναι υποτακτικός. Λένε ότι η αξία τους έγκειται στη σεξουαλικότητα τους και τίποτα περισσότερο.
Οι άνδρες έχουν διδαχθεί ότι οι γυναίκες είναι ένα είδος για την ευχαρίστηση τους. Η συγκατάθεση δεν είναι σημαντική γιατί ως άντρες, έχουν κερδίσει το δικαίωμα στη γυναικεία προσοχή. Όταν οι γυναίκες δεν συμμορφώνονται με αυτήν την παθητική σεξουαλικότητα, οι άνδρες μπερδεύονται και θυμώνουν, πιστεύοντας ότι έχουν εξαπατηθεί από κάτι στο οποίο έχουν δικαίωμα.
Ζητήματα σεξουαλικοποίησης και εικόνας σώματος
Αυτή η υπερ-σεξουαλικοποίηση δίνει επίσης στις γυναίκες μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το πώς θα πρέπει να μοιάζει το σώμα τους. Οι γυναίκες στην τηλεόραση και στις ταινίες έχουν αναλογίες σώματος που είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθούν – μικροσκοπική μέση, μεγάλα στήθη και στρογγυλεμένοι γοφοί. Και αυτοί οι χαρακτήρες αφιερώνουν πολύ χρόνο συζητώντας πως θέλουν να είναι ακόμη πιο αδύνατοι, πως το σώμα τους είναι αυτό από το οποίο παίρνουν αγάπη, και πως οι άνδρες είναι το επίκεντρο της ζωής τους.
Όταν μπαίνετε σε βιντεοπαιχνίδια και παιχνίδια, τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα. Ελεύθεροι από τους περιορισμούς της πραγματικότητας, οι σχεδιαστές μπορούν να δημιουργήσουν γυναίκες των οποίων το ιδανικό ομορφιάς είναι κυριολεκτικά αδύνατο να επιτευχθεί. Αντιμετωπίζοντας όλα αυτά τα ανέφικτα πρότυπα, οι γυναίκες και τα κορίτσια μαθαίνουν να βλέπουν μόνο τους τρόπους που το σώμα τους δεν είναι αντάξιο των προσδοκιών. Και εκεί αρχίζουν τα προβλήματα με την αυτοεικόνα, την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση, τα οποία όταν δεν αντιμετωπίζονται εγκαίρως οδηγούν σε διάφορες ψυχικές διαταραχές όπως υψηλά επίπεδα άγχους, διατροφικές διαταραχές, κατάθλιψη, αυτοκτονικούς ιδεασμούς κ.ο.κ.
Αντίκτυπος στα έφηβα αγόρια
Όπως αναφέραμε, τα έφηβα κορίτσια δεν είναι τα μόνα που επηρεάζονται από αυτήν την υπερ-σεξουαλικοποίηση. Τα αγόρια διδάσκονται από νεαρή ηλικία ότι ο ρόλος τους είναι αυτός του στωικού προστάτη και του ασυγκράτητου παίδαρου. Ενθαρρύνονται να θάβουν τα συναισθήματα τους , να αναλαμβάνουν τις καταστάσεις σαν άντρες και να συνευρίσκονται ερωτικά όσο το δυνατόν συχνότερα.
Αυτή η κουλτούρα της τοξικής αρρενωπότητας μπορεί να οδηγήσει σε καταπιεσμένη οργή κάνοντας τους άνδρες να ξεσπούν βίαια εναντίον των γυναικών. Τα αγόρια μπορεί να αισθάνονται πιεσμένα να ξεκινήσουν να πειραματίζονται σεξουαλικά πριν να είναι έτοιμα. Και οι άνδρες αντιμετωπίζουν επίσης ζητήματα σωματικής εικόνας, όταν συγκρίνουν τους εαυτούς τους με υπερήρωες που έχουν τις αναλογίες του Captain America.
Ο αντίκτυπος των social media
Όλες οι πιέσεις που έχουμε συζητήσει μέχρι στιγμής υπάρχουν εδώ και δεκαετίες και σε ορισμένες περιπτώσεις, εδώ και αιώνες. Αλλά την τελευταία δεκαετία περίπου, ένας νέος παίκτης έχει έρθει στο προσκήνιο: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τώρα οι νέοι βλέπουν ανέφικτα πρότυπα κάθε ώρα της ημέρας και από ανθρώπους που αντιλαμβάνονται ότι είναι συνομήλικοι.
Τα μοντέλα του Instagram μπορούν να απεικονίσουν ένα μη ρεαλιστικό πρότυπο που οι έφηβοι αισθάνονται πιεσμένοι να ανταποκριθούν σε αυτό. Οι γωνίες, τα φίλτρα και το Photoshop μπορούν να κάνουν θαύματα, αλλά αυτές οι εικόνες απεικονίζονται ως η πραγματικότητα. Και οι νέοι που κολλάνε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αρχίζουν να απορροφούν αυτά τα επιβλαβή μηνύματα είναι όλο και μικρότερης ηλικίας στις μέρες μας.
Ενώ η υπερ-σεξουαλική διαταραχή μπορεί να διαγνωστεί μόνο σε ενήλικες 18 ετών και άνω σύμφωνα με τα προτεινόμενα κριτήρια του DSM V, όλο και περισσότεροι έφηβοι εκδηλώνουν σημάδια υπερ-σεξουαλικότητας που οδηγούν σε προβληματικές συμπεριφορές για τους εαυτούς τους και τους άλλους. Η καλύτερη παρέμβαση είναι η πρόληψη, οπότε η έγκαιρη παρέμβαση είναι το κλειδί με έφηβους που δυσκολεύονται με υπερ-σεξουαλικές συμπεριφορές. Συχνά παρερμηνευμένη ως ασυνήθιστα υψηλή σεξουαλική επιθυμία, η υπερ-σεξουαλική διαταραχή μοιάζει περισσότερο με τους παραδοσιακούς εθισμούς συμπεριλαμαβανομένων των ναρκωτικών, του αλκοόλ και των τυχερών παιχνιδιών.
Ακριβώς όπως ένας τοξικομανής που λαχταρά την επόμενη δόση του, πιστεύει ότι μπορεί να σταματήσει μόνος του, αλλά αποτυγχάνει ξανά και ξανά, που χρησιμοποιεί ναρκωτικά για να απαλύνει τον συναισθηματικό του πόνο και συνεχίζει να κάνει χρήση παρά τις αρνητικές συνέπειες, έτσι είναι και με έναν έφηβο που αναπτύσσει μια υπερ-σεξουαλική διαταραχή.
Για τον έφηβο που είναι εθισμένος στο σεξ, η σεξουαλική δραστηριότητα (συμπεριλαμβανομένης και της ανταλλαγής σεξουαλικόυ περιεχομένου μέσω μηνυμάτων) παρέχει ευφορία χωρίς κάποια συναισθηματική σύνδεση. Είναι μια προσωρινή απόδραση. ‘Όταν η ευφορία εξασθενίσει, ο κύκλος του εθισμού ξεκινά ξανά από την αρχή.
Υπερ-σεξουαλικοποιεί μικρά κορίτσια η νέα ταινία του Netflix «Cuties»;
Το «Cuties» είναι μια νέα γαλλική ταινία που κυκλοφόρησε στο Netflix στις αρχές του Σεπτεμβρίου. Η ταινία αφηγείται την ιστορία της 11χρονης Amy Youssouf, καθώς παλεύει να βρει τη θέση της στη ζωή. Στο σπίτι, η Amy πρέπει να ευχαριστήσει τη μητέρα της, μια μουσουλμάνα από τη Σενεγάλη, αλλά προσελκύεται από μια ομάδα φίλων που έχουν το δικό τους χορευτικό θίασο.
Αρνητικά μοτίβα χορευτικών κινήσεων
Η Αμερικανική Ένωση Ψυχολόγων αναγνωρίζει βασικά στοιχεία τα οποία ορίζουν τη μη υγιή σεξουαλικότητα κατά τη διάρκεια μίας χορογραφίας. Αυτά περιλαμβάνουν προβολή του πισινού, γλείψιμο των χειλιών, γλείψιμο / πιπίλισμα των δάχτυλων, χάιδεμα του στήθους ή της βουβωνικής χώρας, χάιδεμα ή επίδειξη του στήθους ή των γεννητικών οργάνων, άγγιγμα του καβάλου, άσεμνες χειρονομίες, υπαινικτικό τρίψιμο και αποπλανητικά στηρίγματα και βλέμματα.
Είναι κατάλληλη αυτή η ταινία;
Όλες αυτές οι κινήσεις χορού προβάλλονται ιδιαίτερα στο Cuties. Επομένως, το ερώτημα που χρειάζεται να θέσουμε είναι εάν είναι κατάλληλο αυτό το περιεχόμενο; Πρέπει να προβάλλεται από το Netflix; Πολλοί λένε όχι. Υπάρχει μια παγκόσμια διαδικτυακή καμπάνια για την διακοπή της ταινίας.
Πώς να μεγαλώνεις εφήβους σε έναν υπερ-σεξουαλικό κόσμο
Τα πράγματα στα οποία οι έφηβοι μας εκτίθενται και γνωρίζουν κατά τη διάρκεια των καθοριστικών τους χρόνων έχουν τη δυνατότητα να αφήσουν με ανοιχτό το στόμα ακόμη και τους πιο φιλελεύθερους γονείς. Δεν είναι ότι εμείς ως ενήλικες δεν γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αυτά τα θέματα και οι ιδέες; απλά δεν είμαστε προετοιμασμένοι για το γεγονός ότι τα παιδιά μας γνωρίζουν γι ‘αυτά. Ως γονείς, έχουμε την ευθύνη να εκπαιδευτούμε γύρω από τη σεξουαλικότητα στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Θα ήταν καλό να διαβάσουμε τα βιβλία που διαβάζουν οι έφηβοι μας, να παρακολουθήσουμε τις τηλεοπτικές εκπομπές και τις ταινίες που βλέπουν. Αυτό δεν γίνεται σαν μια προσπάθεια να ζήσουμε σαν έφηβοι, αλλά για να μπορέσουμε να τους κατανοήσουμε. Εάν δεν γνωρίζουμε από πού προέρχονται οι κίνδυνοι, τι ξέρουν και σε τι εκτίθενται, δεν υπάρχει τρόπος να μπορέσουμε να κατευθύνουμε τα παιδιά μας.
Και για το Θεό σταματήστε να μιλάτε για πελαργούς και άλλα πτηνά, όταν θέλετε να τους μιλήσετε για το σεξ. Μέχρι τη στιγμή που οι περισσότεροι από τους γονείς βρίσκουν το χρόνο να κάνουν αυτή τη συνομιλία, ο έφηβος είτε ήδη γνωρίζει περισσότερα από τους ίδιους ή έχει ήδη βιώσει πολλά από τα πράγματα για τα οποία μιλά ο γονιός του. Ο μόνος τρόπος για να εκπαιδεύσετε τα παιδιά σας είναι να μιλήσετε στη γλώσσα τους και στην καρδιά τους. Κάτι τέτοιο όχι μόνο ενημερώνει τον έφηβο για σημαντικά θέματα από την οπτική που θέλετε να έχει, αλλά επίσης καθιερώνει ένα μοτίβο ότι είστε διατεθειμένοι να μιλήσετε για δύσκολα θέματα.
Οι έφηβοι αναζητούν συνεχώς την αποδοχή, την αγάπη και την αίσθηση του ανήκειν; θα το αναζητήσουν ανεξάρτητα από το κόστος. Τι καλύτερος τρόπος να λάβουν αυτά τα πράγματα από το άτομο που οφείλει να τα καθοδηγεί περισσότερο. Πρέπει να γνωρίζετε ποιοι είναι οι φίλοι τους, πού σκοπεύουν να περάσουν το χρόνο τους τα σαββατοκύριακα και σε ποιες δραστηριότητες είναι αναμεμειγμένοι. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να συμμετέχετε σε τέτοιο βαθμό φτάνοντας στο σημείο όπου ο έφηβος σας έχει ελάχιστη ή καθόλου ελευθερία. Πρέπει να βρείτε την ισορροπία. Διατηρήστε τις γραμμές επικοινωνίας ανοιχτές ανεξάρτητα από το τι περνάει ο έφηβος σας. Πρέπει να αισθάνονται ότι είστε αρκετά προσιτοί για να μιλήσετε ανά πάσα στιγμή και για οποιοδήποτε θέμα και δυστυχώς, αυτό είναι πιο δύσκολο από ό,τι φαίνεται. Πρέπει να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για να έχετε μια ειλικρινή συνομιλία με την κόρη σας όταν έρθει σπίτι και σας πει ότι έκανε σεξ. Τι θα κάνετε όταν ο γιος σας έρθει να σας ρωτήσει για το στοματικό σεξ; Αυτά είναι αληθινά σενάρια που μπορεί να συμβούν και είναι δύσκολο να προετοιμαστείτε για αυτές τις στιγμές. Και αν ο έφηβος σας δεν σας μιλήσει για αυτές τις απορίες, θα λάβει από κάπου αλλού τις απαντήσεις του. Η πραγματικότητα είναι ότι αυτές οι ευκαιρίες θα παρουσιαστούν μόνο εάν έχετε δημιουργήσει ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης όπου το παιδί σας μπορεί να σας επισκέπτεται τακτικά. Κάντε τους να αισθάνονται ασφαλείς. Μην τους κρίνετε, αλλά ακούστε τους και βοηθήστε τους ειλικρινά.