Η περίπτωση του κορωνοϊού, θα μπορούσε να πει κανείς πως διαφέρει από άλλες μεταδοτικές ασθένειες, καθώς είναι εξαιρετικά εύκολο να μεταδοθεί. Τα περισσότερα κράτη, όταν ο ΠΟΥ ανακοίνωσε πως πρόκειται για πανδημία, φρόντισαν να βρουν παράθυρα στον νόμο ώστε να μπορέσουν να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και προστασίας. Έχουν ακουστεί πολλά για την επιβολή των μέτρων στην Ελλάδα, καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση εκδίδει ΠΝΠ για να αντιμετωπίσει αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση. Τι λέει όμως ο Ποινικός Κώδικας στην Ελλάδα για τις μεταδοτικές ασθένειες;
To Άρθρο 285 του Ποινικού Κώδικα (Νόμος 4619/2019) αφορά την παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών σύμφωνα με το οποίο:
1. Όποιος παραβιάζει τα μέτρα που έχει διατάξει ο νόμος ή η αρμόδια αρχή για να αποτραπεί η εισβολή ή η διάδοση μιας μεταδοτικής ασθένειας τιμωρείται: α) με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ζώα, β) με φυλάκιση και χρηματική ποινή αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας σε αόριστο αριθμό ανθρώπων.
2. Αν η παραβίαση είχε ως αποτέλεσμα μεταδοθεί η ασθένεια σε ζώα, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή, και αν είχε ως αποτέλεσμα να μεταδοθεί σε άνθρωπο, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη.
3. Αν η παραβίαση είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.
4. Όποιος στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 παραβιάζει τα μέτρα από αμέλεια, τιμωρείται: α) στην περίπτωση του στοιχείου α΄ με χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας και β) στην περίπτωση του στοιχείου β΄ με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή.
Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί (είτε να τροποποιηθεί) ο συγκεκριμένος νόμος για να υπάρξει κάποιος έλεγχος, αντί να επιβάλλεται lockdown;
Το αφήγημα της ατομικής ευθύνης για πολλούς είναι μία προσπάθεια της κυβέρνησης να καλύψει πολλούς δικούς της λάθος χειρισμούς, αλλά και κρατικές ανεπάρκειες που αφορούν κατά κύριο λόγο την δημόσια υγεία. Ωστόσο, όπως είχε παρατηρηθεί το προηγούμενο διάστημα, δεν ήταν λίγοι οι “εκλεκτοί” μεγαλοεπιχειρηματίες που εν γνώσει τους αψήφισαν τα μέτρα και άνοιξαν τις επιχειρήσεις, αλλά και πολλοί πολίτες οι οποίοι εξαιτίας της δυσκολίας τους να αντιληφθούν την κατάσταση, δεν φρόντισαν να ακολουθήσουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας (π.χ. κίνημα κατά της μάσκας).
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την υπάρχουσα νομοθεσία για τις μεταδοτικές ασθένειες ίσως θα μπορούσε να αποτελέσει το “κλειδί” για το να μην φτάσουμε εδώ που φτάσαμε, ούτε να χρειαζόταν να παραλύσει η οικονομία, αλλά και ίσως σ’ ένα βαθμό να είχε αποφευχθεί η διασπορά του ιού. Με άλλα λόγια, αν γινόταν γνωστές οι κυρώσεις που προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας για όσους αδιαφορούν για την κατάσταση, ίσως, να μην φτάναμε μέχρι εδώ.
Άννα Σαϊνίδου
