21ος αιώνας κι ακόμα το στίγμα της ψυχικής νόσου παραμένει αδιανόητα σημαντικό.

Επηρεάζει την απόφαση του πάσχοντος να προσέλθει σε δομές, γιατί θα χαρακτηριστεί από την οικογένεια, τη γειτονιά, τους φίλους και την κοινωνία. Επηρεάζει και σε δεύτερη φάση -αν τελικά το αποφασίσει- τη συμμόρφωση του στη θεραπευτική σχέση του με τον ειδικό ψυχικής υγείας και τη σωστή λήψη της θεραπευτικής του αγωγής.

Πρέπει να δούμε την ψυχική νόσο σαν οποιαδήποτε άλλη νοσολογική οντότητα. Για παράδειγμα, δε θα αμφισβήσουμε τον καρδιολόγο για το αν θα πάρουμε το φάρμακό μας, ούτε ακούμε τη θεία μας, όταν επίμονα λέει «γιατί βρε παιδάκι μου τα παίρνεις αυτά; μια χαρά είσαι». Πρέπει λοιπόν, να μάθουμε να αναγνωρίζουμε την ψυχική νόσο χωρίς taboo και να μιλάμε ανοιχτά για τους προβληματισμούς μας, είτε είμαστε γονείς, δάσκαλοι, φίλοι ή γνωστοί. Να συζητάμε και να ρωτάμε χωρίς ντροπή.

Δυστυχώς στα περισσότερα ψυχιατρικά νοσήματα, εκτός από τα συμπτώματα που βιώνει ο ίδιος ο πάσχων, παρουσιάζονται και διαταραχές στη συμπεριφορά του, πράγμα που καθιστά τους ψυχικά πάσχοντες «εμφανείς» στον κοινωνικό περίγυρο τους. Αυτή η συμπεριφορά «εξαφανίζεται» με τις θεραπευτικές προσεγγίσεις. Αυτό που μας χαρακτηρίζει λοιπόν σαν άτομα δεν είναι η ταμπέλα της διάγνωσης, αλλά η συμπεριφορά μας.

Πολύ θα ήθελα να κλείσω εδώ, αλλά δε μπορώ να μην αναφερθώ και στις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει όλος ο τομέας της ψυχικής υγείας. Οι δομές είναι ελλιπείς τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, κατάσταση που δυσχεραίνει τόσο τον πάσχοντα όσο και τον ειδικό. Στην εποχή που ζούμε, οι ανάγκες αυξάνονται διαρκώς και το έλλειμμα στις δομές μεγεθύνεται!

Κρίσιμα ερωτήματα που μας απασχολούν:

• Που θα παραπεμφθεί ο άστεγος μετά από μια νοσηλεία;
• Για πόσο διάστημα θα μπορέσει να νοσηλευθεί σε Τμήμα Οξέων ένας ασθενής, που χρειάζεται μεγαλύτερο χρόνο νοσηλείας;
• Με ποια συχνότητα μπορεί να επισκεφθεί το γιατρό του στα Εξωτερικά Ιατρεία, όταν η έλλειψη ειδικών ψυχικής υγείας είναι τεράστια;

Τα ερωτήματα μένουν σίγουρα αναπάντητα. Αυτό όμως που πρέπει να μείνει, είναι η καθημερινή υπενθύμιση στον εαυτό μας, να τιμούμε την υγεία και δη την ψυχική μας υγεία, μιας και είναι ο πιο ευαίσθητος τομέας.

Βλαχάκη Κατερίνα
Ψυχίατρος MD
Συν/στρια – Διευθύντρια Ψυχιατρικής Κλινικής Ενηλίκων Γ.Ν. “Γ.Παπανικολαου”