Όλη η υφήλιος μετράει αντίστροφα μέχρι να εγκριθεί και να κυκλοφορήσει στο εμπόριο το πολυπόθητο εμβόλιο εναντίον του COVID-19, προκειμένου να μπει φρένο στην πανδημία που μαστίζει τον πλανήτη εδώ και σχεδόν έναν χρόνο τώρα.
Στην κορυφή των υποψηφίων βρίσκεται φυσικά το εμβόλιο της Pfizer, καθώς ανακοινώθηκε στις αρχές Νοέμβρη πως παρουσιάζει μια, υπό ιδανικές και προβλεπόμενες συνθήκες, αποτελεσματικότητα της τάξεως του 95%.
Παράλληλα τρέχουν και οι συζητήσεις γύρω από το ρώσικο εμβόλιο Sputnik V, το οποίο, αν και έχει ήδη ανακοινωθεί από τον Αύγουστο, θεωρήθηκε επικίνδυνα πρόωρο, μιας και δεν έχει ακόμα υποβληθεί στους ελέγχους που θα έπρεπε.
Οι εξελίξεις είναι σαφώς ελπιδοφόρες, αν και πολλά είναι τα ερωτήματα που παραμένουν ανοιχτά για περαιτέρω διερεύνηση, τόσο σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στη μείωση του ρυθμού διάδοσης, όσο και αναφορικά με τη σωστή ή λανθασμένη ανταπόκριση της κοινωνίας απέναντί του.
Τελικά πότε αναμένεται να κυκλοφορήσει το εμβόλιο στην Ευρώπη;
Σύμφωνα με δηλώσεις της Στέλλας Κυριακίδου, Κύπριας επιτρόπου της Commission για την Ασφάλεια και την Υγεία των Τροφίμων, αν έλθει η αναμενόμενη έγκριση από τους κατάλληλους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πιο αισιόδοξα σενάρια λένε πως θα έχουμε το εμβόλιο πριν το τέλος του 2020.
Προτεραιότητα θα δοθεί στους ηλικιωμένους, στις ευπαθείς ομάδες και στο νοσηλευτικό προσωπικό, ενώ μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού δε θα έχουμε πιθανότητα πριν από το πρώτο μισό του νέου έτους.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μάλιστα, κάνει λόγο για αρκετά περιορισμένη προμήθεια στην αρχική φάση της κυκλοφορίας του, γεγονός για το οποίο ευθύνονται και οι διμερείς συμφωνίες που έχουν κάνει οι εταιρίες με τα διάφορα κράτη· οι χώρες εκείνες που έχουν ήδη υπογράψει, θα αποτελέσουν προτεραιότητα στον καταμερισμό.
Και μετά; Πότε θα τελειώσει όλο αυτό τέλος πάντων;
Η λεγόμενη ανοσία της αγέλης, και η ταχύτητα με την οποία θα φτάσουμε στο επόμενο στάδιο, εξαρτάται άμεσα από το πόσο αποτελεσματικό θα είναι το εμβόλιο υπό πραγματικές συνθήκες.
Υπενθυμίζουμε ότι αυτό το 95% που διαβάζουμε παντού, αν και αποτελεί τον πιο ακριβή δείκτη που θα μπορούσαμε να διαθέτουμε, δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τον έξω κόσμο, καθώς ο έξω κόσμος είναι πολύ πιο απρόβλεπτος και επηρεάζεται από ανεξέλεγκτους παράγοντες. Οπότε αν πρέπει να ξέρουμε ένα πράγμα, είναι πως μάλλον αυτό το ποσοστό θα αμφιταλαντευτεί αρκετά.
Πρωταρχική είναι και η συμβολή της ταχύτητας καταμερισμού του εμβολίου στον πληθυσμό, που λέγαμε και πριν. Σε περίπτωση που ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παραμείνει ανεμβολίαστο για μισό ή έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του σωτήριου εμβολίου, θα συνεχίσει να διαδίδει κανονικά την ασθένεια μέχρι νεωτέρας.
Μεγάλο ρόλο στη σωστή κατανομή του εμβολίου κατέχει και το βιωτικό επίπεδο της χώρας, καθώς και η ένταση των κοινωνικών ανισοτήτων. Ακόμα και στα πλουσιότερα κράτη, υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με την δυσχέρεια κάποιον ανθρώπων από χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις να ενημερωθούν σωστά και να αποκτήσουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας.
Ένα εμβόλιο που θα χρειαζόταν μόνο μια δόση αντί για δύο, θα μπορούσε να αποτελεί μια καλή λύση στο παραπάνω πρόβλημα, καθώς η αμέλεια ή αδυναμία κάποιον ανθρώπων να κάνουν και τη δεύτερη δόση, είναι πολύ πιθανό να μας γυρίσει στο σημείο μηδέν.
Και τι θα γίνει με τους αρνητές;
Αν κάτι καταλάβαμε φέτος πέρα από κάθε αμφιβολία, είναι πως οι αρνητές των εμβολίων και της πανδημίας έχουν ευθύνη όχι μόνο απέναντι στους εαυτούς τους αλλά και απέναντι στην υγεία του συνολικού πληθυσμού.
Οι ειδικοί πάντως εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι μπροστά στη δύναμη του αντιεμβολιαστικού κινήματος, καθώς δύναται να αποτελέσει σημείο κλειδί στο μονοπάτι για την ανοσία της αγέλης. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να το αντιμετωπίζουμε με την ανάλογη σοβαρότητα, καθώς σίγουρα δεν πρόκειται για κάτι αθώο και ακίνδυνο.
Η επιστημονική κοινότητα προτείνει, πέρα από καμπάνιες ενημέρωσης και συστηματική επικοινωνία των ειδικών με το κοινό, να πλησιάσουμε τα άτομα αυτά με ενσυναίσθηση για τις αμφιβολίες τους και να τους επιτρέψουμε να εκφράσουν τα άγχη τους, παραμένοντας ωστόσο ανένδοτοι όσον αφορά τα επιστημονικά τεκμήρια.