Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο και τα κρούσματά της.
Ο μηνιγγιτιδόκοκκος (Neisseria meningitidis) είναι ένα βακτήριο που μπορεί να αποικίζει τον ρινοφάρυγγα ασυμπτωματικών ατόμων, οι οποίοι είναι φορείς. Η επιδημιολογία της νόσου είναι πολύπλοκη, με χρόνιους φορείς που δεν εκδηλώνουν συμπτώματα και άλλους που μπορεί να νοσήσουν αμέσως μόλις εκτεθούν στον μικροοργανισμό.
Περίπου το 10% του γενικού πληθυσμού μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς του μηνιγγιτιδόκοκκου, με τα ποσοστά αποικισμού να διαφέρουν ανά ηλικία. Για παράδειγμα, τα ποσοστά κυμαίνονται από 2% στα παιδιά που δεν παρακολουθούν παιδικό σταθμό έως 24-37% στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες ηλικίας 15-24 ετών. Η μετάδοση του μηνιγγιτιδόκοκκου συμβαίνει μέσω άμεσης στενής επαφής, κυρίως με τα αναπνευστικά σταγονίδια.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο μηνιγγιτιδόκοκκος μπορεί να εισέλθει στο ρινοφαρυγγικό επιθήλιο, να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες όπως η μικροβιαιμία, η μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία ή η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν και κεραυνοβόλες μορφές της νόσου.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες κινδύνου για τη νόσηση περιλαμβάνουν το κάπνισμα, πρόσφατες ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού, πρόσφατη λήψη αντιβιοτικών, ανοσολογικά ελλείμματα, γενετικούς παράγοντες, ηλικία (βρέφη κάτω του ενός έτους, έφηβοι και νεαροί ενήλικες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο), και πρόσφατες αλλαγές περιβάλλοντος. Μετά από έξαρση αναπνευστικών ιώσεων, παρατηρείται συχνά και αύξηση των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.
Επιδημιολογικά στοιχεία
Το 2024, στην Ελλάδα καταγράφηκαν 37 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκικής νόσου σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ενώ τον Νοέμβριο του ίδιου έτους σημειώθηκε και ένας θάνατος σε άτομο 16 ετών. Από την αρχή του 2025, μέχρι τις 29 Ιανουαρίου, δηλώθηκαν 8 κρούσματα. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις για συρροή κρουσμάτων στο Δήμο Πατρέων, γι’ αυτό δεν έχει μεταβεί κλιμάκιο του ΕΟΔΥ στην περιοχή.
Μέτρα πρόληψης και διαχείρισης
Αναφορικά με το πρόσφατο κρούσμα σε φοιτητή Πανεπιστημιακού Ιδρύματος στην Πάτρα, βρίσκεται σε εξέλιξη ιχνηλάτηση των στενών επαφών του και χορηγείται χημειοπροφύλαξη. Ο ΕΟΔΥ παρακολουθεί στενά την κατάσταση και είναι έτοιμος να εφαρμόσει επιπλέον μέτρα αν χρειαστεί.
Σημαντικές διευκρινίσεις
• Το μικρόβιο του μηνιγγιτιδόκοκκου δεν επιβιώνει στο περιβάλλον, επομένως δεν απαιτούνται ειδικά μέτρα απολύμανσης ή κλείσιμο εκπαιδευτικών μονάδων.
• Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει τη σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης και θεραπείας των κρουσμάτων. Πολίτες, κυρίως νεαροί, που εμφανίζουν συμπτώματα όπως πυρετό και εξάνθημα, πρέπει να απευθύνονται άμεσα σε ιατρό. Οι ιατροί, σε περιπτώσεις υποψίας μηνιγγίτιδας, πρέπει να χορηγούν άμεσα θεραπεία και να παραπέμπουν τους ασθενείς σε νοσοκομείο.
