Το Τριώδιο είναι μια ξεχωριστή περίοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που σηματοδοτεί την προετοιμασία των πιστών για τη Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση.
Η φετινή περίοδος ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου (9 Φεβρουαρίου 2025) και διαρκεί έως το Μεγάλο Σάββατο (19 Απριλίου 2025), συνολικά 10 εβδομάδες.
Γιατί ονομάζεται Τριώδιο
Η ονομασία προέρχεται από το εκκλησιαστικό λειτουργικό βιβλίο που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και περιλαμβάνει ύμνους με τρεις ωδές, αντί για τις εννέα που συναντώνται σε άλλες περιόδους.
Οι ύμνοι αυτοί συντέθηκαν μεταξύ του 5ου και 15ου αιώνα, με την πρώτη έντυπη έκδοση του βιβλίου να γίνεται στη Βενετία το 1522.
Οι βασικές εορτές του Τριωδίου
Η περίοδος του Τριωδίου περιλαμβάνει σημαντικές θρησκευτικές και πολιτιστικές εορτές, όπως:
Τσικνοπέμπτη: Ημέρα κατανάλωσης κρέατος.
Κυριακή της Αποκριάς: Τελευταία ημέρα κατανάλωσης κρέατος πριν από τη νηστεία.
Καθαρά Δευτέρα: Έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής και συμβολική πνευματική ανανέωση.
Κυριακή των Βαΐων: Επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού, πριν την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.
Η σημασία της νηστείας στη Σαρακοστή
Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής προσφέρει μια ευκαιρία πνευματικής και ψυχικής προετοιμασίας. Οι πιστοί απέχουν από την κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών και άλλων ζωικών προϊόντων, ακολουθώντας τις παραδόσεις της Εκκλησίας.
Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως η Κυριακή των Βαΐων, όπου επιτρέπονται συγκεκριμένα είδη τροφών.
Εκτός από τη θρησκευτική σημασία, το Τριώδιο είναι πλούσιο σε πολιτιστικά έθιμα, όπως:
Αποκριάτικες εκδηλώσεις και καρναβάλια: Στους δρόμους της Ελλάδας γίνονται πολύχρωμες παρελάσεις και γιορτές.
Έθιμα της Καθαράς Δευτέρας: Συμβολική έναρξη της νηστείας με παραδοσιακά εδέσματα, όπως λαγάνα και ταραμάς.
Η Κυρά Σαρακοστή: Ένα παραδοσιακό έθιμο που αποτυπώνει τη διάρκεια της Σαρακοστής μέσω μιας χάρτινης ή ζυμωμένης φιγούρας.
Πότε πέφτει η Καθαρά Δευτέρα 2025
Η Καθαρά Δευτέρα, που αποτελεί πάντα ένα ανοιξιάτικο τριήμερο, φέτος πέφτει 3 Μαρτίου.
Τι είναι η Καθαρά Δευτέρα
Η ονομασία της Καθαράς Δευτέρας προέρχεται από τους Χριστιανούς, γιατί με την έναρξη της νηστείας, υποβάλλονταν σε «καθαρισμό» πνεύματος και σώματος. Συνδέεται επίσης με τη συνήθεια των νοικοκυρών να πλένουν τα μαγειρικά τους σκεύη ως «ημέρα κάθαρσης». Επιπλέον, κατά την ημέρα αυτή, οι οικογένειες έκαναν εξορμήσεις στην ύπαιθρο, απολαμβάνοντας νηστίσιμα φαγητά.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας κατέχει η λαγάνα (άζυμο ψωμί), ταραμάς και άλλα νηστίσιμα εδέσματα.
Από το παρελθόν, η Καθαρά Δευτέρα συνδεόταν με την ανάγκη του λαού για εσωτερική κάθαρση σε σωματικό, ενεργειακό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο.
Πότε πέφτει το Πάσχα 2025
Το Πάσχα πέφτει την Κυριακή 20 Απριλίου. Είναι μια μεγάλη γιορτή του Χριστιανισμού που αναφέρεται στην Ανάσταση του Ιησού Χριστού.
Η ημερομηνία εορτασμού της Ανάστασης καθορίστηκε το 325 μ.Χ. από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, που αποφάσισε τον κοινό παγχριστιανικό εορτασμό την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία.
Η χρήση διαφορετικών ημερολογιακών και υπολογιστικών συστημάτων έχει οδηγήσει σε διαφορετικές ημερομηνίες εορτασμού του Πάσχα μεταξύ ανατολικής και δυτικής Χριστιανοσύνης. Στην Ελλάδα, ο εορτασμός του Πάσχα συνοδεύεται από πολλά λαϊκά έθιμα.
