“Καλάθι”: Επιμένει η κυβέρνηση σε “λογικές παρατηρητηρίου” ως βασικό ανάχωμα στην ακρίβεια
Το “καλάθι του νοικοκυριού” στις διάφορες εκδοχές του αποτελεί για την κυβέρνηση βασικό “όπλο” στη μάχη της ακρίβειας, την ώρα που είναι κοινή η παραδοχή ότι μια τέτοια πρωτοβουλία μόνο επικουρικά λειτουργεί, χωρίς να “θεραπεύει” στρεβλώσεις και προβλήματα της αγοράς.
Επιμένει η κυβέρνηση να προτάσσει το “Καλάθι του Νοικοκυριού” ως βασική εναλλακτική στο κύμα ακρίβειας, που σαρώνει εδώ και μήνες τα νοικοκυριά. Μάλιστα ανανεώνει το “ρεπερτόριο” του “Καλαθιού” με τις εκδοχές για τους νονούς και το Πάσχα, προτεινοντας στους καταναλωτές να καταφύγουν σε αυτα για τις επιλογές αγορών ,ώστε να αποφύγουν οικονομικές επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τα ράλι τιμών.
Κι αυτό την ώρα αναλυτές, παράγοντες της αγοράς αλλά και καταναλωτές χωρίς να ακυρώνουν την πρωτοβουλία υπενθυμίζουν ότι άλλα είναι τα βασικά όπλα, που πρέπει να αξιοποιηθούν ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση, ενώ υπενθυμίζουν ότι με την εκτίναξη των κοστολογίων παραγωγής σε λίγο διάστημα το ποιοτικό τρόφιμο θα αποτελεί προνόμιο, λίγων “εχόντων και κατεχόντων”.
Άλλωστε, δεν μπορεί ένα ενισχυμένο παρατηρητήριο τιμών και η επικοινωνιακή τροφοδότηση με προνομιακούς συγκεκριμένων καναλιών πωλήσεων, όπως γίνεται στην περίπτωση των “καλαθιών”, να υποκαταστήσει δράσεις, όπως οι μειώσεις εμμέσων φόρων, η προώθηση ελέγχων, η εμπέδωση όρων διαφάνειας, ο περιορισμός των “τριγωνικών συναλλαγών” και του “transfer pricing” (τιμολόγηση με δαιδαλώδεις διαδικασίες), η βελτίωση της προσβασιμότητας των παραγωγών στον τελικό καταναλωτή, η ενίσχυση των συλλογικών σχημάτων παραγωγών,που κατά κοινή ομολογία είναι ενδεδειγμένες θεραπείες στην όποια παθογένειας της αγοράς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), με δείγμα 1.000 καταναλωτές, που έγινε από 28 έως 31 Ιανουαρίου 2023 και αφορούσε ανάμεσα σε άλλα θέματα το καλάθι του νοικοκυριού, μπορεί να καταγράφεται ένα αυξημένο ποσοστό καταναλωτών που αγοράζουν προϊόντα από το καλάθι του νοικοκυριού, ωστόσο αποδεικνύεται ότι άλλες είναι οι προτιμητέες λύσεις για την ακρίβεια. Σύμφωνα με την έρευνα 2 στους 3 καταναλωτές (64 %) αγοράζουν προϊόντα από το καλάθι του νοικοκυριού, με ένα 1 ανά 7 ευρώ αγορών να αφορά σε προϊόντα του καλαθιού.
Ωστόσο, απόψεις για τη χρησιμότητα του καλαθιού είναι μικτές με το 23% να δηλώνει ότι είναι μια θετική πρωτοβουλία και το 85% ότι δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
Για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, το 84% δηλώνει ότι θα προτιμούσε να μειωθεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα και το 70% ότι θα προτιμούσε περισσότερες προσφορές και εκπτώσεις στα σουπερμάρκετ. Από την άλλη, το 60% δηλώνει πως δεν είναι ικανοποιημένο με τον αριθμό των προϊόντων στο καλάθι του νοικοκυριού, και επομένως θα προτιμούσε περισσότερα προϊόντα στο καλάθι.
Η κυβέρνηση
Πάντως η κυβέρνηση επιμένει στο όλο μέτρο και μάλιστα χθες ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, ο Αναπληρωτής Υπουργός, κ. Νίκος Παπαθανάσης και ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή, κ. Σωτήρης Αναγνωστόπουλος παραχώρησαν συνέντευξη τύπου κατά την οποία αναφέρθηκαν στην πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού και ανακοίνωσαν το “Καλάθι των Νονών”.
Μάλιστα η ηγεσία παρουσίασε μελέτη που εκπόνησαν το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Philips της Κύπρου με θέμα: «Ανάλυση Συμπεριφοράς των Τιμών των Προϊόντων του Καλαθιού του Νοικοκυριού και Σύγκριση αυτών με τα Στοιχεία Τιμών της ΕΛΣΤΑΤ της Περιόδου Ιανουάριος 2022 – Ιανουάριος 2023» από τους Καθηγητές του ΕΚΠΑ, κ. Νικόλαο Ηρειώτη και του Philips University κ. Σπύρο Μησιακούλη όπου καταφάνηκε το “καλάθι” έφερε μείωση, μεσοσταθμικά, που φτάνει το 12,55% στις τιμές των κωδικών που περιέχονται στο καλάθι του νοικοκυριού κατά τις 15 πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του μέτρου και συγκεκριμένα από τις 2 Νοεμβρίου έως και τις 15 Φεβρουαρίου.
Βέβαια να σημειωθεί, ότι με βάση παράγοντες της αγοράς από τα 12 δισεκ τζίρου που κατ΄ εκτίμηση έκανα πέρυσι τα σούπερ μάρκετ ένα πολύ μικρό ποσοστό προήλθε από προϊόντα που αγοράστηκαν από το καλάθι, πάντα βέβαια αναλογικά με την περίοδο που “έτρεξε” ως πρωτοβουλία. Παράλληλα επισημαίνεται, χωρίς να ακυρώνεται η εν λόγω πρωτοβουλία, ότι οι προσφορές των αλυσίδων είναι κυρίως εκείνες που “τραβούν” τους καταναλωτές.
Πάντως, όπως αναφέρθηκε από τον καθηγητή Νίκο Ηρειώτη, στο διάστημα αυτό, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι μειώσεις των του καλαθιού κινήθηκαν από 3,34% έως και 22,18%.
Επίσης ο υπουργός Ανάπτυξης σημείωσε ότι στην 21η εβδομάδα λειτουργίας του καλαθιού, επί 1.134 προϊόντων, στο 88,6% οι τιμές έμειναν σταθερές, στο 6% μειώθηκαν, ενώ το 5,4% των προϊόντων εμφάνισε αύξηση των τιμών.
Όπως γνωστοποίησε μάλιστα ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, το καλάθι θα ισχύσει έως τις 30 Ιουνίου 2023 αντίο για το τέλος Μαΐου.
Μάλιστα σημείωσε ότι “, το Καλάθι είναι ένα από τα εργαλεία που υιοθετήσαμε για την στήριξη των νοικοκυριών. Συμπληρωματικά στο Καλάθι ενεργοποιήσαμε την Κάρτα Αγορών – μέχρι σήμερα έχουν αιτηθεί κι έχουν λάβει τα χρήματα πάνω από 2,5 εκατ. συμπολίτες μας, είτε μέσω άυλης κάρτας, είτε μέσω κατάθεσης σε λογαριασμό – και φυσικά τον e-katanalotis, το πολύ σημαντικό κρατικό αυτό εργαλείο που μόνο εμείς διαθέτουμε σε όλη την Ευρώπη. Μέσω του e-katanalotis μπορεί ο κάθε ένας και η κάθε μία, σε πραγματικό χρόνο, να δει τις τιμές των προϊόντων, οι οποίες ενημερώνονται αυτόματα και καθημερινά από τις βάσεις δεδομένων των σούπερ μάρκετ. Πέρα μάλιστα από την επισκόπηση των τιμών, ο e-katanalotis μας προσφέρει τα ψηφιακά μέσα για να ελέγχουμε τις αυξήσεις των τιμών ώστε να πραγματοποιούμε στοχευμένους ελέγχους και να επιβάλλουμε πρόστιμα εκεί που απαιτείται. Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει πάνω από 4 χιλιάδες ελέγχους, έχουμε επιδόσει πάνω από 3,5 εκατομμύρια πρόστιμα και συνεχίζουμε.
Όλη αυτή η σειρά μέτρων έβαλε φρένο στην αύξηση των τιμών. Αυτή η επιτυχημένη συνταγή διευρύνεται περαιτέρω με το «Καλάθι των Νονών» και έπεται και συνέχεια, καθώς το «Καλάθι του Νοικοκυριού» προβλέπεται να επεκταθεί έως και το τέλος Ιουνίου”.
Ωστόσο, ο κ. Γεωργιάδης, ανέφερε ότι λόγω των επικείμενων εκλογών, εξετάζει το ενδεχόμενο να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση από τώρα, ώστε να προβλέπεται η παράταση ισχύος του καλαθιού και πέραν της 30ης Ιουνίου με υπουργική απόφαση.
Όπως εξήγησε, μπορεί εκείνη την περίοδο να μην υπάρχει κυβέρνηση και συνεπώς λειτουργία της Βουλής, οπότε είναι καλύτερο να θεσπιστεί δυνατότητα παράτασης – εάν βέβαια χρειαστεί – με υπουργική απόφαση.
Παράλληλα η αγορά, τόσο προμηθευτές, όσο και αλυσίδες λιανικής με αιχμή τόσο το “Καλάθι” όσο και το πλαίσιο για τα ποσοστά κέρδους σε βασικά είδη που ισχύει ήδη από την εποχή της πανδημίας αναφέρει ότι θα πρέπει να προχωρήσουν ουσιαστικές αλλαγές και άλλο πλαίσιο.
Η ΚΕΕΕ
Με αφορμή, πάντως, τη συνέντευξη του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνι Γεωργιάδη, αναφορικά με το καλάθι του Πάσχα, θέση της ΚΕΕΕ αποτελεί ότι ο έλεγχος του πληθωρισμού, η μείωση των συνεπειών της ακρίβειας στην αγορά, αλλά και ο έλεγχος των στρεβλώσεων πρέπει να συνεχιστεί από την κυβέρνηση. “Το αυξανόμενο κόστος ζωής αποτελεί σημαντική ανησυχία για τις επιχειρήσεις εντός και εκτός Ελλάδας, οι οποίες αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτής της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας” αναφέρει η ΚΕΕΕ και προσθέτει:
“Μπορεί ο πληθωρισμός να αποκλιμακώνεται στην Ευρώπη και στη χώρα μας, αλλά οι πιέσεις στην αγορά και στην κοινωνία παραμένουν ισχυρές. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί έως σήμερα απορροφούν ένα μέρος των επιπτώσεων της κρίσης – οι επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος, η διατήρηση μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ σε μια σειρά από υπηρεσίες, η αναστολή ΦΠΑ σε νέες οικοδομές, τα μέτρα για τη ρύθμιση οφειλών, οι οποίες συσσωρεύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημικής και της ενεργειακής κρίσης, αλλά και μια σειρά από έκτακτα και μόνιμα μέτρα, για την ενίσχυση των εισοδημάτων των πολιτών. Η ανάγκη στήριξης της επιχειρηματικότητας από την κυβέρνηση, με μέτρα και ουσιαστικές παρεμβάσεις, είναι επιτακτική και πρέπει να συνεχιστεί.
Ακόμα, δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να ζητήσουν την υποστήριξη επαγγελματικών οργανώσεων, όπως τα επιμελητήρια, καθώς δύνανται να προσφέρουν πολύτιμους πόρους ή/και ευκαιρίες δικτύωσης και πρόσβαση σε κρατικές επιχορηγήσεις και προγράμματα διαχείρισης κόστους” σημείωσε η ΚΕΕΕ που σε γενικές γραμμές δεν ασκεί κριτική σε υψηλού τόνους. “Παραμένουμε ενωμένοι αφενός, αλλά και ενημερωμένοι για τις οικονομικές τάσεις και τις εξελίξεις, ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε τις προκλήσεις και να σχεδιάσουμε στρατηγικά την επόμενη ημέρα” ήταν το μήνυμα του προέδρους της κ. Μασούτη.
Πηγή:news247.gr
