«Το κορυφαίο δίδαγμα βγαλμένο από κάθε σελίδα της Ιστορίας μας είναι ένα. Διχασμένοι οι Έλληνες θρηνούμε τραγωδίες. Ενωμένοι πετυχαίνουμε θαύματα. Αυτό το δρόμο μας δείχνει το 21. Αυτό το δρόμο επιτάσσει η ιστορία», τόνισε ο Υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας – Θράκης Σταύρος Καλαφάτης στον χαιρετισμό του στο ψηφιακό επιστημονικό συνέδριο του Δήμου Θεσσαλονίκης με θέμα: «Η αξία της διδακτικής της Ιστορίας στην Εκπαίδευση. Η περίπτωση του 1821».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Κυρίες και Κύριοι,
Αν υπάρχει συνέχεια σε όλα τα μεγαλουργήματα του πολιτισμού, αυτό οφείλεται στην Παιδεία. Εκεί συγκεφαλαιώνονται και μεταδίδονται με τρόπο συστηματικό όλη η εμπειρία και γνώση των ανθρώπινων γενεών. Ο τρόπος αυτός της μετάδοσης συνιστά την επιστήμη της διδακτικής. Θα τολμούσα να πω ότι η διδακτική δεν είναι μόνον επιστήμη, αλλά και τέχνη και προπάντων κατάθεση ψυχής. Κάθε μέρος του επιστητού έχει τις ιδιάζουσες προϋποθέσεις τόσο ως προς το περιεχόμενό του, όσο και στην διδακτική του.
Οι Αρχαίοι Έλληνες, ήδη από την ανατολή της φιλοσοφίας και επιστημονικής σκέψης των οποίων υπήρξαν θεμελιωτές, ανέδειξαν την Ιστορία ως ένα από τα σημαντικότερα μέρη του επιστητού. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ηρόδοτος ονομάστηκε πατέρας της Ιστορίας, ο Θουκυδίδης ως ο θεμελιωτής της αντικειμενικής ιστορικής έρευνας και ο Ξενοφών, άξιος συνεχιστής του. Αλλά και άλλοι πολλοί που τους ακολούθησαν.
Ένας μικρός τόπος είναι η Ελλάδα, με δυσανάλογα μεγάλη ιστορία. Είναι ο τόπος αυτός που ανέδειξε την Ιστορία και την σημασία της ως θεμέλιο της συλλογικής μνήμης και της κοινωνικής συγκρότησης αλλά και ως επιστήμης που λειτουργεί ως θεμέλιο του μέλλοντος. Ο ρόλος της είναι σπουδαίος γιατί είναι πολλαπλός. Πρέπει να υπηρετήσει διαφορετικές ανάγκες, όπως:
– Την συλλογική μνήμη της εκάστοτε κοινωνίας. Η μνήμη αυτή συνδέεται με την ταυτότητα κάθε έθνους, την εθνική του συνείδηση, την υπερηφάνεια και την αίσθηση του «ανήκειν».
– Την αντικειμενικότητα της επιστημονικής ιστορικής έρευνας. Είναι ιδιαίτερο γνώρισμα όλων των κοινωνιών να στηρίζονται σε ιστορικά και ιδεολογικά αφηγήματα. Έως τις ημέρες μας νεότευκτα κράτη, ειδικά μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, στηρίχθηκαν σε αφηγήματα που ελάχιστη σχέση είχαν με την ιστορική αλήθεια. Η αντικειμενικότητα της ιστορικής έρευνας έρχεται να ισορροπήσει τα πράγματα, χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν.
– Η τρίτη ανάγκη που πρέπει να υπηρετήσει η διδακτική της ιστορίας είναι ίσως και η σημαντικότερη και η δυσκολότερη: Είναι η γνώση του παρελθόντος που συμβάλλει στην κατανόηση του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος.
Ακούμε στην καθημερινότητά μας συχνά την έκφραση «η ιστορία διδάσκει» ή με αρνητικό πρόσημο «δεν διδάσκεσαι από την ιστορία!». Κατανοώντας το βάθος και την έκταση των φράσεων αυτών μπορούμε να αποφεύγουμε λάθη του παρελθόντος και να σχεδιάζουμε καλύτερα για το μέλλον.
Η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε το καταστατικό γεγονός της εθνικής μας παλιγγενεσίας, αναμφίβολα αποτελεί τον κυριότερο ιστορικό σταθμό του νεώτερου Ελληνισμού. Πρόκειται για ένα γεγονός με σχεδόν απροσδιόριστες διαστάσεις. Έχει γράψει εκτός από την δική του ιστορία και μία μεγάλη πορεία στην διδακτική της ιστορίας.
Συνέδρια όπως το σημερινό, φωτίζουν τον δρόμο για το πώς πρέπει να διδάσκεται ιστορία μας ώστε τιμώντας το ένδοξο παρελθόν, αλλά και διδασκόμενοι από τα λάθη που έγιναν να διαμορφώνουμε ανάλογα τις αποφάσεις μας για το σήμερα και το αύριο.
Το κορυφαίο ωστόσο δίδαγμα βγαλμένο από κάθε σελίδα της Ιστορίας μας είναι ένα. Διχασμένοι οι Έλληνες θρηνούμε τραγωδίες. Ενωμένοι πετυχαίνουμε θαύματα. Αυτό το δρόμο μας δείχνει το 21. Αυτό το δρόμο επιτάσσει η ιστορία.
Συγχαρητήρια σε όλους όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίησή του συνεδρίου αυτού και ιδιαίτερα στους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για την γνώση.
