Μια ξεχωριστή συνέντευξη του Λουδοβίκου των Ανωγείων στον Κώστα Φασουλά και στο SpeedyNews
Είναι εκλεκτός . Ένας ιδιότυπος ονειροπόλος. Ανιχνευτής της χαράς και τη λύπης. Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, βλέπει τα δάκρυα ως επίλογο του πόνου και το μοιρολόι ως λύτρωση. Υποστηρίζει ότι το προσωπικό βίωμα αποτελεί ανώτερη δημιουργική αξία, κι ακόμη ότι η Κρήτη είναι κυρίως αυτό που δε φαίνεται….
Τι λες να ξεκινήσουμε τη κουβέντα μας με αυτό το μυστήριο στοιχείο που ο άνθρωπος το βάφτισε συναίσθημα. Τι περίπου είναι;
Συναίσθημα είναι η αντανακλαστική ποιότητα μιας συγκίνησης, αυτό που καθορίζει τη συμπεριφορά μας στην καθημερινότητα, αυτό μας εισάγει στη χώρα της πνευματικότητας. Είναι η τροφή της δημιουργίας αυτό που γεννά την ποίηση κάθε μορφής . Η γειτονιά των συναισθημάτων κατοικείται από το «γλυκι» «το μαζί» «το πάθος» «τον πόθο» «την συμπόνια» «το γέλιο» «τα δάκρυα» το έλα… Αν τώρα κάποιος απέχει της συγκίνησης και δεν παράγει συναισθήματα, ψυχή σαν έρεβος δηλαδή, περνά στο χώρο της αδιαφορίας και ίσως της εχθρότητας.
Έχοντας κατά νου τον ιδιαίτερο τραγουδιστικό κόσμο σου, πόσο εύκολο η δύσκολο είναι, να μετακινείται κάποιος ανάμεσα στην αλήθεια της πραγματικότητας και στο τοπίο μιας τέχνης όπως αυτή που υπηρετείς;
Η πραγματικότητα είναι ο, τι μας «κουβαλούν» οι πέντε αισθήσεις μας και είναι αυτό που λέμε αλήθεια. Κυρίως όμως, η όραση και η ακοή μας πληροφορούν διαρκώς και με επάρκεια. Είναι όπως η λαϊκή αγορά που περνάς και διαλέγεις τον πάγκο του μανάβη, και λες βαλε μου αυτό κι αυτό κι αυτό, Μετά πας σπίτι και «συνθέτεις» το φαγητό. Ki αν είσαι καλό μάγειρας, παραγεις αυτό που οι άλλοι όταν δοκιμάζουν κουνούν το κεφάλι μπουκωμένοι και λένε Μμμμμμ! Οι επιλεγμένες οπτικές ακουστικές πληροφορίες μετατοπίζουν το κέντρο βάρους σε μια πνευματική ανύπαρκτη ως τότε εικόνα. Μια εικόνα που σε παροτρύνει να την διηγηθείς με το στίχο το Παραμύθι την ιστορία. Όταν κάτι σταματάει το βλέμμα σου παραπάνω απ ο τι συνηθίζεται, σημαίνει πως σε διεκδικεί, έχει να σου διηγηθεί κάτι. Με την παρατήρηση σε ετοιμότητα μπορούμε κάτι να προσθέσουμε στη δημιουργία. Εύκολα ή δύσκολα, κανείς δεν θα ενδιαφερθεί να μάθει, αφού μόνο από το αποτέλεσμα κρινόμαστε. Το πότε το πραγματικό περνά στη σφαίρα του πνευματικού, αυτό ίσως δεν έχει απάντηση.
Τα τραγούδια σου μοιάζουν να είναι προσωπικά σου στιγμιότυπα. Πόσο επώδυνο είναι να καταγράφει κανείς το προσωπικό του βίωμα;
Το προσωπικό βίωμα έχει ανώτερη αξία σαν αιτία δημιουργίας. Είμαστε από «πρώτο χέρι» γνώστες μιας αλήθειας, που μόνο εμείς γνωρίζουμε. Εγώ καταφεύγω στα αποθεματικά των βιωμάτων μου και το χαίρομαι. Πως να διηγηθείς τα πάθη του έρωτα, αν δεν σε χτυπήσει κατάστηθα ;
Ανάμεσα στο γέλιο και τα δάκρυ, τι ακριβώς γίνεται;
Το δάκρυ είναι η αποκορύφωση της λύπης μα και της χαράς Τόσο κοντά γειτονεύουν. «Μάτια που εύκολα γελούν εύκολα πάλι κλαίνε» .Και τα δυο στοχεύουν στην εκτόνωση. Δεν γνωρίζω κανένα που να μη θέλει να γελάσει. Και κανένα που να μη λυτρώνεται με το κλάμα. Τα δάκρυα είναι ο επίλογος του πόνου. Και στα δυο οφείλουμε δια βίου.
Τελικά τι είναι αυτό που συμβαίνει με το ανθρώπινο μοιρολόι; Το γνωρίζεις καλά, καθότι ότι έχεις μελετήσει και τόσο πειστικά και εύστοχα το έχεις αποτυπώσει στη δισκογραφία σου.
Το μοιρολόι είναι ένα λυπημένο Τραγούδι που εξυμνεί την απώλεια. Αλλά παράλληλα λυτρώνει, έχει τη δύναμη να συμπαρασύρει στα δάκρυα όλο τον κόσμο που παρευρίσκεται (σύθρηνος). Τα λόγια του είναι απλά και συνήθως περιγράφουν τα προτερήματα του αγαπημένου προσώπου που έφυγε. Είναι ένα Τραγούδι με μεγάλο συναισθηματικό φορτίο και δεν μπορεί κάποιος να γράψει μοιρολόγι, αν δεν έχει ο ίδιος την απώλεια του αγαπημένου προσώπου. Προϋπόθεση είναι η ποιότητα του πόνου για να βγει στο ύψος που πρέπει αυτό το τελευταίο τραγούδι.
Ως ζωγράφος και ως τραγουδοποιός θα έχεις εντοπίσει φαντάζομαι την ισχυρή συγγένεια των δυο αυτών τεχνών…
Όταν ζωγραφίζω βάζω τα χρώματα στη σειρά και είναι όπως τα πλήκτρα ενός πιάνου απ΄ όπου κατά την έμπνευση παίρνω χρώμα και βάζω πάνω στο ταμπλό. Αυτό δεν είναι μια μουσική; Και η ζωγραφική και η μουσική γειτονικές τέχνες είναι. Και η μια και η άλλη, χρώματα και εικόνες και νοήματα διαπραγματεύεται. Διαφέρει μόνο ο τρόπος ανάγνωσης. Τα μάτια τη ζωγραφική, τα αυτιά για τη μουσική. Και οι δυο τέχνες επιθυμούν να μας χρήσουν δημιουργούς.
Η Κρήτη είναι αυτή που δε φαίνεται… το είπες εύστοχα κάποια στιγμή. Πες μας για αυτή τη Κρήτη που δε φαίνεται…
Η Κρήτη είναι κυρίως αυτό που δε φαίνεται. Το υπαινίσσεται σε δεύτερη και τρίτη ανάγνωση ο Βιτσέντζος Κορνάρος στον Ερωτόκριτο. Διαφωνώ με τον Καζαντζάκη που υπερβάλει την Κρήτη έτσι που να την «αδικεί».
Η γυναίκα της Κρήτης υπήρξε και συνεχίζει να είναι κυβερνήτης της οικογένειας. Αθόρυβα, εσωτερικά, προβάλλει το ηθικό μέρος, τιμώντας τον άντρα. Εκείνοι που πρεσβεύουν αξίες, χωρίς να το επιδεικνύουν μοιάζουν με ένα λουλούδι σε μια χαράδρα, που κανένας δε θα το δει ωστόσο εκείνο είναι όμορφο και αρωματικό Δεν είναι το πρεπό του αντρός τα κάνει να διηγαται οι άλλοι να τα διαλαλούν και κεινος να τ αργάται. Αυτό νομίζω πως ορίζει τον πήχη του «πως» της Κρήτης.
Πόσο επιδραστικός είναι για τη τέχνη του, ο τόπος που γεννιέται ένας δημιουργός;
Ο τόπος καταγωγής δίνει την ανάσα, το αίμα, το βλέμμα, τους ήχους. Αλίμονο, αν αυτή η καταγωγή για τον καθένα δεν τον συνοδεύει σε κάθε του πράξη και ειδικά στο χώρο των τεχνών. Είναι το προσωπικό βίωμα, που είπαμε πιο πριν. Στο βλέμμα της μάνας αναζητάς την αγάπη που δεν είναι εμφανής στον τόπο μας, πρέπει να την ανακαλύψεις Η γειτονιά, τα στενά τα βουνά, ο αέρας, όλα μας ακολουθούν φεύγοντας. Τα γλέντια, το τραγούδι των παλαιότερων, το χιούμορ, ιστορίες, τα παραμύθια, αυτός είναι όλος ο παιδικός μου παράδεισος. Θα μπορούσα να τον αφήσω και να φύγω; Μ’ αυτόν πορεύτηκα και με αυτόν πορεύομαι σε ό, τι κάνω.
Αν έφτιαχνες ένα τραγούδι μόνο με χρώματα, ποια θα ήταν αυτά;
Η παλέτα του γκρι για το σήμερα, με υπαινιγμό κόκκινου. Μια ελπίδα άνοιξης. Το ουράνιο τόξο είναι το ανώτατο έργο τέχνης που προβάλλεται στο ουράνιο θολό. Ενα χερούλι στο καλάθι του κόσμου. Είναι η συμφωνία εφτά χρωμάτων που αποφάσισαν χωρίς αντιθέσεις, με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις να παράγουν αυτό το έργο που θα διδάσκει το μαζί, το εμείς, το όλοι μας. Φωνάζει ότι μπορούμε για ένα κόσμο που να είμαστε περήφανοι.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου στίχος, αυτός που συχνά έρχεται στο μυαλό σου;
Του Νίκου Γκάτσου. Πάει ο καιρός παει ο καιρός που ήταν ο κόσμος δροσερός…