Ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, αποκάλυψε λεπτομέρειες σχετικά με τις διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν στο Κραν Μοντανά, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου «Νέος Ρεαλισμός – Το Κυπριακό 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή» του πρώην υπουργού οικονομικών της Κύπρου, Χάρη Γεωργιάδη.
Ο κ. Αναστασιάδης επεσήμανε ότι ο συγγραφέας καταγράφει με ακρίβεια τη σύγχρονη ιστορία του κυπριακού κράτους και προτείνει τολμηρές εισηγήσεις για το μέλλον. Στη συνέχεια, μοιράστηκε προσωπικές του εμπειρίες σχετικά με τα αίτια που οδήγησαν σε ναυάγιο τις διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντανά.
Σύμφωνα με τον πρώην Πρόεδρο, η τουρκική πλευρά απαιτούσε πέρα από το δικαίωμα βέτο, μια θετική ψήφο από τους Τουρκοκύπριους υπουργούς ή αξιωματούχους για κάθε απόφαση στο ενδεκαμελές συμβούλιο. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε παραλυσία του κράτους και σε πιθανή κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ή δημιουργία ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους.
«Η λειτουργικότητα θα εξαρτιόταν απόλυτα από την Τουρκία», τόνισε ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος αναφέρθηκε θετικά στον τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί, σημειώνοντας τις ευαισθησίες του για τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων.
Ο πρώην Πρόεδρος ανέφερε ότι η άκαμπτη στάση της Τουρκίας σχετικά με τις εγγυήσεις και την παρουσία στρατευμάτων εμπόδισε την επίτευξη συμφωνίας. Διάβασε αποσπάσματα από απόρρητα πρακτικά του ΟΗΕ, επισημαίνοντας ότι η Τουρκία δεν ήταν διατεθειμένη να αποδεχτεί την άποψη «μηδέν στρατεύματα, μηδέν εγγυήσεις».
Ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε ότι δεν θα αποκαλύψει λεπτομέρειες από τη δική του συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, προκειμένου να αποφευχθούν δυσμενή σχόλια. Ανέφερε ότι η τουρκική πολιτική παραμένει σταθερή μετά την εισβολή, με στόχο είτε τη διχοτόμηση είτε μια διζωνική ομοσπονδία που θα καθιστούσε τη λειτουργικότητα αδύνατη.
«Προτιμώ τις ύβρεις παρά την περιφρόνηση της Ιστορίας», τόνισε ο κ. Αναστασιάδης, απαντώντας σε κατηγορίες για προδοσία.
Ο Χάρης Γεωργιάδης, ο συγγραφέας του βιβλίου, υπογράμμισε την ανάγκη για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία που να βασίζεται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, με αποχώρηση του τουρκικού στρατού και χωρίς εγγυήσεις.
Ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης επισήμανε την αναγκαιότητα αναγνώρισης και συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, καθώς και την ανάγκη για ισχυρές αμυντικές δαπάνες. Υπογράμμισε ότι η μη συμμετοχή της Κύπρου στο ΝΑΤΟ είναι αναχρονισμός.
Ο πρώην υπουργός Ανδρέας Λοβέρδος τόνισε την ανάγκη για κυβερνητική σταθερότητα και την αποφυγή διαλυτικών λύσεων. Ο κ. Βαληνάκης συμπλήρωσε ότι το βιβλίο προσφέρει δρόμο προβληματισμού και υπογραμμίζει την εθνική ανάγκη για νέο ρεαλισμό στο Κυπριακό.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την παρουσία σημαντικών πολιτικών προσώπων, υπογραμμίζοντας τη σημασία του βιβλίου και των θεμάτων που θίγει.
