Το WikiLeaks αποκάλυψε ότι η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID) έχει χρηματοδοτήσει εκατοντάδες οργανώσεις ΜΜΕ σε παγκόσμιο επίπεδο, προκαλώντας ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης.
Σύμφωνα με ανάρτηση του WikiLeaks, η USAID έχει υποστηρίξει πάνω από 6.200 δημοσιογράφους σε 707 μέσα ενημέρωσης και 279 ΜΚΟ «μέσων ενημέρωσης». Αυτή η αποκάλυψη έχει πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με το πώς οι οικονομικοί δεσμοί μπορούν να επηρεάσουν την ακεραιότητα της δημοσιογραφίας.
Η αποκάλυψη ήρθε λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για «πάγωμα» της εξωτερικής βοήθειας μέσω εκτελεστικού διατάγματος που αποσκοπούσε στην επανεκτίμηση των προγραμμάτων εξωτερικής βοήθειας, με στόχο την ανακατεύθυνση πόρων προς τις εγχώριες προτεραιότητες.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η χρηματοδότηση από την USAID μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο χειραγώγησης, επηρεάζοντας τα μέσα που λαμβάνουν αμερικανικά κονδύλια. Η USAID έχει επενδύσει σε ΜΜΕ σε περισσότερες από 30 χώρες, με στόχο την προώθηση «ανεξάρτητης δημοσιογραφίας» και «ελεύθερης ροής πληροφοριών».
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα παραδείγματα είναι ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Internews Network, ο οποίος έχει λάβει σχεδόν 500 εκατομμύρια δολάρια από την USAID και έχει συνεργαστεί με 4.291 μέσα ενημέρωσης. Παρά τις δηλώσεις του για την ενίσχυση της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την αθέμιτη επιρροή που μπορεί να ασκεί.
Η USAID έχει χρηματοδοτήσει συγκεκριμένα προγράμματα σε χώρες όπως η Λιβερία και η Μολδαβία, ενώ η Internews έχει επενδύσει στην εκπαίδευση δημοσιογράφων και στη δημιουργία περιεχομένου. Ωστόσο, η εξάρτηση από ξένους χρηματοδότες θέτει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία των μέσων.
Στην Ουκρανία, η USAID έχει υποστηρίξει «εννέα στα δέκα» μέσα ενημέρωσης, ενισχύοντας φιλοΝΑΤΟϊκές αφηγήσεις. Η πρόσφατη περικοπή χρηματοδότησης έχει οδηγήσει σε αναστολή λειτουργίας πολλών μέσων, αποκαλύπτοντας την εξάρτησή τους από ξένη στήριξη.
Η Internews έχει αναγνωρίσει τον ρόλο της στη διαμόρφωση των αφηγήσεων των ΜΜΕ κατά τη διάρκεια των «έγχρωμων επαναστάσεων» της δεκαετίας του 2000, συνεργαζόμενη με οργανισμούς όπως το Ίδρυμα Σόρος. Ωστόσο, η στρατηγική της φαίνεται να έχει αλλάξει, με την αποστολή της να περιλαμβάνει πλέον και την επιρροή στο εσωτερικό, εγείροντας ανησυχίες για λογοκρισία.
Οι αποκαλύψεις αυτές, σε συνδυασμό με τις επισημάνσεις του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ για την επιρροή της USAID, έχουν προκαλέσει ευρεία συζήτηση σχετικά με την ακεραιότητα των μέσων ενημέρωσης και την προπαγάνδα που μπορεί να προκύψει από τέτοιες χρηματοδοτήσεις.
