Προειδοποίηση προς τις ΗΠΑ ότι διακινδυνεύουν να «χάσουν έναν πολύτιμο φίλο» καθώς «βάζουν με την πλάτη στον τοίχο» την Τουρκία, απηύθυνε χθες ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δύο εβδομάδες πριν από τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν, με φόντο τις συνεχιζόμενες εντάσεις.
«Αυτοί που σπρώχνουν στον τοίχο τη Δημοκρατία της Τουρκίας χάνουν έναν πολύτιμο φίλο», είπε ο κ. Ερντογάν στη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT, απαντώντας σε ερώτηση για τις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον.
Η προειδοποίηση καταγράφηκε λίγες ημέρες πριν από την πρώτη συνάντηση των κ.κ. Ερντογάν και Μπάιντεν τη 14η Ιουνίου στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του NATO στις Βρυξέλλες, με στόχο να αποκλιμακωθεί η ένταση στη διμερή σχέση.
Ήδη τεταμένη από το 2016, η σχέση των δύο κρατών μελών του NATO επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά την έλευση στον Λευκό Οίκο του κ. Μπάιντεν, ο οποίος διαδέχθηκε τον Ντόναλντ Τραμπ – με τον οποίο ο κ. Ερντογάν είχε επιδιώξει να καλλιεργήσει προσωπική σχέση.
Η Άγκυρα αντέδρασε έντονα στην αναγνώριση τον Απρίλιο από την Ουάσινγκτον της γενοκτονίας των Αρμενίων από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Τουρκία, κληρονόμος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, απορρίπτει τον όρο γενοκτονία, κάνοντας λόγο για εμφύλιο πόλεμο στην Ανατολία ο οποίος σε συνδυασμό με λιμό είχε προκαλέσει τον θάνατο 300.000 ως 500.000 Αρμενίων και περίπου ισάριθμων Τούρκων.
«Ποιος είναι ο λόγος των εντάσεων; Η λεγόμενη γενοκτονία των Αρμενίων. Δεν είχατε κανένα άλλο πρόβλημα να λύσετε πριν αποφασίσετε να παραστήσετε τον συνήγορο της Αρμενίας;», πέταξε χθες ο κ. Ερντογάν.
Ο τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε σε αρκετά ακόμη θέματα που δηλητηριάζουν από το 2016 τις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσινγκτον, ιδίως την αμερικανική υποστήριξη σε κουρδικές ένοπλες οργανώσεις στη Συρία που η Τουρκία χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές».
«Αν οι ΗΠΑ είναι πράγματι σύμμαχοί μας, σε τίνος την πλευρά πρέπει να συντάσσονται, αυτή των τρομοκρατών ή τη δική μας; Δυστυχώς, συνεχίζουν να υποστηρίζουν τους τρομοκράτες», είπε ο κ. Ερντογάν χθες.
Πάντως στη διάρκεια της συνάντησής του με τον κ. Μπάιντεν ο τούρκος πρόεδρος αναμένεται να προσπαθήσει να κατεβάσει τους τόνους. Την περασμένη εβδομάδα εκτίμησε πως η συνάντηση μπορεί να επιτρέψει να εγκαινιαστεί «νέα εποχή» στη διμερή σχέση.
Ο κ. Ερντογάν, που κυβερνά την Τουρκία από το 2003, λέει πως είναι πάντα διατεθειμένος να συνεργαστεί με τον ένοικο του Λευκού Οίκου «είτε είναι Ρεπουμπλικάνος, είτε είναι Δημοκρατικός».
Να μεγιστοποιήσουμε τη συνεργασία με την Αίγυπτο
Αντίθετα, μιλώντας για την Αίγυπτο, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε πως η Τουρκία ελπίζει να μεγιστοποιήσει τη συνεργασία της με το Κάιρο και με χώρες και του Κόλπου «σε μια βάση αμοιβαίου οφέλους».
Η Άγκυρα εργάζεται για να επιδιορθώσει τις τεταμένες σχέσεις της με το Κάιρο και με ορισμένες αραβικές χώρες του Κόλπου μετά από χρόνια εντάσεων.
Οι σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και του Καΐρου παραμένουν τεταμένες από τότε που ο στρατός της Αιγύπτου ανέτρεψε το 2013 τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι, ηγετικό μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που πρόσκειται στον Ερντογάν.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Σαουδική Αραβία είναι επίσης τεταμένες λόγω της τουρκικής στήριξης στο Κατάρ σε μια περιφερειακή διαμάχη και εξαιτίας της δολοφονίας του Σαουδάραβου δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο του σουνιτικού βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη.
«Η επιθυμία μας είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις ευκαιρίες για συνεργασία στο μέγιστο επίπεδο και να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας σε μια βάση αμοιβαίου οφέλους… Η ίδια κατάσταση ισχύει και για όλες τις χώρες του Κόλπου», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος στη συνέντευξή του στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό TRT Haber.
