Το Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα νέο κανονισμό που ενισχύει τους κανόνες βιωσιμότητας για τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών. Ο κανονισμός θα ρυθμίζει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μπαταριών —από την παραγωγή έως την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση— και θα εγγυάται ότι είναι ασφαλείς, βιώσιμες και ανταγωνιστικές.
Ο κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου θα ισχύει για όλες τις μπαταρίες, περιλαμβανομένων όλων των αποβλήτων φορητών μπαταριών, μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών βιομηχανικού τύπου, μπαταριών εκκίνησης, φωτισμού και ανάφλεξης (SLI) (που χρησιμοποιούνται κυρίως για οχήματα και μηχανήματα) και μπαταριών για ελαφρά μέσα μεταφοράς (π.χ. ηλεκτρικά ποδήλατα, ηλεκτρικά μοτοποδήλατα, ηλεκτρικά σκούτερ).
Κυκλική οικονομία
Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στην προώθηση μιας κυκλικής οικονομίας μέσω της ρύθμισης των μπαταριών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Ως εκ τούτου, ο κανονισμός θεσπίζει απαιτήσεις για το τέλος του κύκλου ζωής, οι οποίες περιλαμβάνουν στόχους και υποχρεώσεις συλλογής, στόχους για την ανάκτηση υλικών και διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού.
Ο κανονισμός θέτει στόχους για τους παραγωγούς όσον αφορά τη συλλογή αποβλήτων φορητών μπαταριών (63 % έως το τέλος του 2027 και 73 % έως το τέλος του 2030) και εισάγει ειδικό στόχο συλλογής αποβλήτων μπαταριών για ελαφρά μέσα μεταφοράς (51 % έως το τέλος του 2028 και 61 % έως το τέλος του 2031).
Ο κανονισμός θέτει τον στόχο για την ανάκτηση λιθίου από απόβλητα μπαταριών στο 50 % έως το 2027 και στο 80 % το 2031, ο οποίος μπορεί να τροποποιηθεί μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, ανάλογα με τις εξελίξεις της αγοράς και της τεχνολογίας και τη διαθεσιμότητα λιθίου.
Ο κανονισμός προβλέπει υποχρεωτικά ελάχιστα επίπεδα ανακυκλωμένου περιεχομένου για τις μπαταρίες βιομηχανικού τύπου, τις μπαταρίες SLI και τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτά ορίζονται αρχικά σε 16 % για το κοβάλτιο, 85 % για τον μόλυβδο, 6 % για το λίθιο και 6 % για το νικέλιο. Οι μπαταρίες θα πρέπει να διαθέτουν τεκμηρίωση για το ανακυκλωμένο περιεχόμενο.
Ο στόχος απόδοσης ανακύκλωσης για τις μπαταρίες νικελίου-καδμίου τίθεται στο 80 % έως το τέλος του 2025 και στο 50 % έως το τέλος του 2025 για τα άλλα απόβλητα μπαταριών.
Ο κανονισμός προβλέπει ότι, έως το 2027, οι φορητές μπαταρίες που είναι ενσωματωμένες σε συσκευές θα πρέπει να μπορούν να αφαιρούνται και να αντικαθίστανται από τον τελικό χρήστη, αφήνοντας επαρκή χρόνο στους φορείς εκμετάλλευσης να προσαρμόσουν τον σχεδιασμό των προϊόντων τους στην απαίτηση αυτή. Πρόκειται για σημαντική διάταξη για τους καταναλωτές. Οι μπαταρίες ελαφρών μέσων μεταφοράς θα πρέπει να μπορούν να αντικατασταθούν από ανεξάρτητο επαγγελματία.
Δίκαιοι κανόνες για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης
Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς μπαταριών και στη διασφάλιση δικαιότερου ανταγωνισμού χάρη στις απαιτήσεις ασφάλειας, βιωσιμότητας και επισήμανσης.
Αυτό θα επιτευχθεί μέσω κριτηρίων απόδοσης, ανθεκτικότητας και ασφάλειας, αυστηρών περιορισμών για επικίνδυνες ουσίες, όπως ο υδράργυρος, το κάδμιο και ο μόλυβδος, καθώς και υποχρεωτικών πληροφοριών σχετικά με το αποτύπωμα άνθρακα των μπαταριών.
Ο κανονισμός εισάγει απαιτήσεις επισήμανσης και πληροφόρησης, μεταξύ άλλων σχετικά με τα κατασκευαστικά στοιχεία και το ανακυκλωμένο περιεχόμενο της μπαταρίας, καθώς και ηλεκτρονικό «διαβατήριο μπαταρίας» και κωδικό QR. Προκειμένου να δοθεί στα κράτη μέλη και στους οικονομικούς παράγοντες στην αγορά επαρκής χρόνος προετοιμασίας, οι απαιτήσεις επισήμανσης θα τεθούν σε ισχύ από το 2026 και ο κωδικός QR από το 2027.
Μείωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων
Ο νέος κανονισμός αποσκοπεί στη μείωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής της μπαταρίας. Προς τούτο, ο κανονισμός θεσπίζει αυστηρούς κανόνες δέουσας επιμέλειας για τους φορείς εκμετάλλευσης, οι οποίοι πρέπει να επαληθεύουν την πηγή των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για μπαταρίες που διατίθενται στην αγορά. Ο κανονισμός προβλέπει εξαίρεση για τις ΜΜΕ από τους κανόνες δέουσας επιμέλειας.
Επόμενα βήματα
Με τη σημερινή ψηφοφορία στο Συμβούλιο περατώνεται η διαδικασία έκδοσης. Ο κανονισμός θα υπογραφεί τώρα από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.
Ιστορικό
Ο κανονισμός σχετικά με τις μπαταρίες αποσκοπεί στη δημιουργία κυκλικής οικονομίας για τον τομέα των μπαταριών, στοχεύοντας σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των μπαταριών, από τον σχεδιασμό έως την επεξεργασία των αποβλήτων. Η πρωτοβουλία αυτή έχει τεράστια σημασία, ιδίως λόγω της μαζικής ανάπτυξης της ηλεκτρικής κινητικότητας. Η ζήτηση για μπαταρίες αναμένεται να υπερδεκαπλασιαστεί έως το 2030.
Ο νέος κανονισμός θα αντικαταστήσει την ισχύουσα οδηγία του 2006 για τις μπαταρίες και θα συμπληρώσει την ισχύουσα νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού για τις μπαταρίες στις 10 Δεκεμβρίου 2020. Το Συμβούλιο καθόρισε γενική προσέγγιση στις 17 Μαρτίου 2022. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική θέση του στην ολομέλεια της 10ης Μαρτίου 2022. Μετά από διοργανικές διαπραγματεύσεις, επιτεύχθηκε προσωρινή συμφωνία μεταξύ της Προεδρίας του Συμβουλίου και των διαπραγματευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το αποτέλεσμα της συμφωνίας εγκρίθηκε από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 14 Ιουνίου 2023.
