«Το μόνο καύσιμο που χρησιμοποιούμε είναι απόβλητα», λέει στο δίκτυο Al Jazeera ο Κρίστιαν Λιουχάγκεν, εκπρόσωπος της Renova, μιας τοπικής κρατικής επιχείρησης παραγωγής ενέργειας που διαχειρίζεται τη συγκεκριμένη μονάδα. «Τα σκουπίδια παρέχουν το ένα τρίτο της θέρμανσης σε νοικοκυριά που βρίσκονται σε αυτή την περιφέρεια».
Σε ολόκληρη τη Σουηδία, τουλάχιστον 950.000 σπίτια θερμαίνονται από τα σκουπίδια. Αυτό το υποπροϊόν παρέχει επίσης ηλεκτρισμό σε άλλα 260.000 νοικοκυριά, σύμφωνα με στατιστικές έρευνες της Anvall Sverige, της Ένωσης Διαχείρισης Αποβλήτων της Σουηδίας.
Με σχεδόν το έναν στους δύο Σουηδούς (47%) να ανακυκλώνουν τα σκουπίδια τους και να χρησιμοποιούν το 52% από αυτά για την παραγωγή θέρμανσης, λιγότερο από το 1% καταλήγει πλέον σε χωματερές. «Η Σουηδία έχει το καλύτερο δίκτυο μονάδων παραγωγής θερμικής ενέργειας στον κόσμο, το οποίο αποτελείται από μεγάλους φούρνους που χρησιμοποιούν μια ποικιλία καυσίμων για να παράγουν θερμότητα, η οποία στη συνέχεια μεταφέρεται στα σπίτια των καταναλωτών μέσω ενός δικτύου υπόγειων σωληνώσεων», λέει ο Άντις Τζέμπο, ειδικός σε θέματα ενέργειας στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης.
«Αντίθετα, σε πολλές άλλες χώρες οι υποδομές θέρμανσης και ηλεκτρισμού βασίζονται στο φυσικό αέριο και άλλους υδρογονάνθρακες, επομένως δεν είναι και τόσο οικονομικό το να ξεκινήσουν να χτίζουν εργοστάσια που χρησιμοποιούν σκουπίδια», σημειώνει ο ίδιος.
Εδώ εντοπίζεται το πρόβλημα: οι Σουηδοί (όπως οι Γερμανοί, οι Δανοί, οι Ολλανδοί και οι Βέλγοι) έχουν τόσο καλές επιδόσεις στην ανακύκλωση, ώστε πλέον δεν υπάρχουν αρκετά απορρίμματα, ώστε να ικανοποιούν τις ανάγκες λειτουργίας συμβατικών εργοστασίων παραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας. Στο εξής, η Σουηδία πρέπει να εισάγει σκουπίδια, που άλλες χώρες επιθυμούν διακαώς να ξεφορτωθούν – περίπου 800.000 τόνους το 2014 από 550.000 τόνους το 2010, σύμφωνα με την Avfall Sverige.
Πέρυσι, η εταιρεία Renova εισήγαγε 100.000 τόνους σκουπιδιών από το εξωτερικό, κυρίως από τη Βρετανία, συν άλλους 435.000 τόνους που παρείχαν οι δήμοι της χώρας. Στη Στοκχόλμη, ο ενεργειακός πάροχος Fortum εισάγει επίσης απορρίμματα, ενώ και στη νότια πόλη του Μάλμο, η εταιρεία Sysav εισήγαγε το 2014 135.000 τόνους σκουπιδιών από τη Βρετανία και τη Νορβηγία. Τα στοιχεία αυτά, κατά την Anvall Sverige, δείχνουν μια αύξηση των εισαγωγών σε σκουπίδια από ξένες χώρες που φτάνει το 100%.
«Προσπαθούμε να είμαστε πάντοτε ενήμεροι σχετικά με το πού διατίθενται ορθά ταξινομημένα σκουπίδια», λέει ο Λιουχάγκεν και προσθέτει: «Χρησιμοποιούμε σκουπίδια, από τα οποία έχουν αφαιρεθεί όλα τα ανακυκλώσιμα στοιχεία τους. Στην Ευρώπη, τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων ρίχνονται σε χωματερές, επομένως κάνουμε χάρη στις άλλες χώρες τακτοποιώντας αυτό το θέμα για λογαριασμό τους».
Στη Σουηδία από το 2015 το να πετάς σκουπίδια σε χωματερές απαγορεύεται, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι δήμοι πρέπει να ταξινομούν, να ανακυκλώνουν – και ναι – να καίνε τα σκουπίδια των κατοίκων τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα απορρίμματα να συνιστούν πλέον το 19% του καυσίμου που χρησιμοποιείται από εργοστάσια παραγωγής θερμικής ενέργειας, τα οποία ζεσταίνουν το 50% των σουηδικών νοικοκυριών. Αυτό καθιστά τη Σουηδία ως την πρωτοπόρο χώρα στην παραγωγή ενέργεια από τα απορρίμματα, ενώ ακολουθούν κατά σειρά η Τσεχία, η Δανία, η Νορβηγία και η Φινλανδία.
«Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσα email λαμβάνουμε κάθε εβδομάδα από ανθρώπους που μας προσφέρουν… σκουπίδια!», λέει ο Βάινε Βίκβιστ, διευθύνων σύμβουλος της Avfall Sverige.
Προς το παρόν, η Σουηδία εισάγει απορρίμματα κυρίως από τη Βρετανία και τη Νορβηγία. Σύμφωνα με τον Λιουχάγκεν οι ανάγκες για την εισαγωγή σκουπιδιών έχουν εκτοξευτεί: η χώρα μόνον το 2015 εισήγαγε συνολικά 1,5 εκατ. τόνους σκουπιδιών και τουλάχιστον 2,3 εκατ. τόνους το 2020.
Κι όταν είσαι πρωτοπόρος, τότε σίγουρα είναι πολλοί εκείνοι που θα θελήσουν να μάθουν από το παράδειγμά σου: ήδη, αντιπροσωπείες από πολλές χώρες, όπως η Πολωνία, η Ινδία και η Κίνα, επισκέπτονται τακτικά τη Σουηδία για να μάθουν το πώς θα διαχειρίζονται τα σκουπίδια τους, με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.
Μήπως θα πρέπει, λοιπόν και η Ελλάδα να αρχίσει να παίρνει σειρά, τη στιγμή που υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα με τα απορρίμματα σε περιοχές, όπως, για παράδειγμα, ο Πύργος Ηλείας; Μήπως πρέπει, εν τέλει, να αναθεωρήσουμε το δόγμα «ό,τι πετιέται, χάνεται»;
Πηγή: TVXS
