Οι ΗΠΑ επιχειρούν να ανασυντάξουν την ατζέντα στην Ανατολική Μεσόγειο σε μια προσπάθεια απεξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια, σε συνεργασία και με την Τουρκία παρά την αδιαφορία της, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, για ενεργοποίηση εκ νέου του Κυπριακού.
Δεν φαίνεται επί του παρόντος να υπάρχει ενδιαφέρον από την Αγκυρα για ενεργοποίηση εκ νέου του Κυπριακού (χάρτης, επάνω, από geopoliticalmonitor.com).
Ανασύνταξη της ατζέντας
Αυτό ήταν το μήνυμα το οποίο μετέφερε στο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και στον υπουργό Εξωτερικών η βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», η κυβέρνηση Ερντογάν δεν είναι διατεθειμένη να επανέλθει στο Κυπριακό πριν τις προεδρικές στην Τουρκία.
Η προσπάθεια των ΗΠΑ να ανασυντάξουν την ατζέντα σε μια ταυτόχρονη σύνδεση της ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία και τη δημιουργία ενός μετώπου ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή είναι ξεκάθαρη, όπως διαφάνηκε από τις δηλώσεις της αμερικανίδας αξιωματούχου.
Επί του παρόντος, δεν φαίνεται να αποκτά δυναμική η εκτίμηση ότι η εδραίωση μιας συμμαχίας των χωρών της περιοχής μπορεί να πετύχει και την αναζωογόνηση των προσπαθειών στο Κυπριακό μετά από σχεδόν πέντε χρόνια στασιμότητας.
H βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ (φωτογραφία AP/Petros Karadjias)
Παρά την αρνητική προδιάθεση της Αγκυρας να εισέλθει εκ νέου σε συζητήσεις στη βάση των νέων δεδομένων τα οποία διαμορφώνονται στην περιοχή, η αμερικανίδα αξιωματούχος υποστήριξε την ανάγκη όπως συνεχιστούν απροσκόπτως οι προσπάθειες συντονισμού των θεμάτων που αφορούν την ενέργεια.
«Οχι» σε βάρος της Τουρκίας
«Είμαστε σθεναροί υποστηρικτές της ιδέας του σχήματος 3+1 (Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ και ΗΠΑ)», ενώ ενώπιον του πρόεδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας υποστήριξε ότι η τριμερής δεν θα πρέπει να λειτουργήσει σε βάρος της Τουρκίας, αλλά να δημιουργηθούν συνθήκες ενσωμάτωσής της στον άξονα της συνεργασίας.
Ενισχυτικά προς τούτο, εκτίμησε ότι η Τουρκία επιδιώκει τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας ενέργειας. «Ετσι, ίσως υπάρχει μια ευκαιρία την οποία χρειάζεται να αναπτύξουμε και για την οποία να συνεχίσουμε να μιλούμε», τόνισε η κα Νούλαντ.
Ορθολογισμός στην ενέργεια
Οι προχθεσινές επαφές της Βικτόρια Νούλαντ στην Κύπρο εντάσσονται στο πλαίσιο των νέων αμερικανικών σχεδιασμών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου σε σχέση με τα ενεργειακά και στη δημιουργία εύκρατου κλίματος σε σχέση με πιθανές εξελίξεις στο Κυπριακό.
Η ίδια η αξιωματούχος φρόντισε να στείλει το μήνυμα ότι είναι εξαιρετικής σημασίας να δημιουργηθούν ευρύτερες συγκλίσεις για την αλλαγή σε σχέση με την προμήθεια της ενέργειας στη βάση της συμπόρευσης των συμφερόντων των χωρών της περιοχής και σε σχέση με την πλήρη εξάρτηση από τις ρωσικές πηγές ενέργειας.
Εδωσε ξεκάθαρα το στίγμα ότι είναι προς το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων να υπάρξει συγκεκριμένη κατεύθυνση αναζήτησης νέων πηγών αερίου, αλλά και δημιουργίας νέων αγωγών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο EastMed
Αυτή η αμερικανική προσέγγιση ήρθε ακόμη μια φορά να υπερτονισθεί με τη δήλωση Νούλαντ έξω από το Προεδρικό Μέγαρο της Κύπρου προχθές, ότι η επαναφορά της θέσης για τον EastMed είναι ανέφικτη.
«Η ιδέα εκεί είναι να δημιουργηθεί ένας πολύ μακρύς αγωγός σε πολύ βαθιά νερά σε διάστημα περίπου 10 ετών και πιστεύουμε ότι αυτό είναι πολύ ακριβό, μη οικονομικά βιώσιμο και θα διαρκέσει πάρα πολύ», είπε.
Με την εκτίμηση πάντως της Βικτόρια Νούλαντ για τον EastMed δεν φαίνεται να συμφωνεί ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο αγωγός EastMed
«Εχω την εντύπωση ότι, και το έχουμε πει κατ’ επανάληψη, αυτό θα κριθεί μετά τη μελέτη βιωσιμότητας.
»Αυτό που παρατηρείται σήμερα είναι μια ανάγκη μελέτης εναλλακτικών πηγών προμήθειας προς την ΕΕ με βάση τα νέα δεδομένα. Συνεπώς, θα κριθεί από τις μελέτες, την ποσότητα του προς διάθεση αερίου, και ως εκ τούτου δεν θεωρώ ότι αποκλείσθηκε» σημείωσε.
Η Βικτόρια Νούλαντ επισήμανε ότι τη δεδομένη στιγμή η προσοχή όλων είναι στραμμένη στις ενεργειακές διασυνδέσεις.
«Επικεντρωνόμαστε σε έργα που μπορούν να αποδώσουν αποτελέσματα τώρα για την Κύπρο, και στον νότο και στον βορρά, για την Ευρώπη, για όλες τις χώρες αυτής της γειτονιάς», τόνισε.
Κληθείσα να πει ποιες επιλογές εξετάζουν οι ΗΠΑ για την περιοχή, η κα Νούλαντ ανέφερε πως η ιδέα είναι να επωφεληθούν όλοι γιατί υπάρχει ανάγκη για εναλλακτικές πηγές ενέργειας παντού.
«Λόγος για συνομιλίες»
Πάντως, κατά την προχθεσινή συνάντηση Αναστασιάδη – Νούλαντ, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εμφανίστηκε έτοιμος να υπάρξει εντατικοποίηση των προσπαθειών επανέναρξης «των διαπραγματεύσεων προς την κατεύθυνση μιας συνολικής και βιώσιμης διευθέτησης του Κυπριακού, εντός του πλαισίου που καθορίζουν τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Οπως σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, «ο πρόεδρος υποστήριξε, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με την αμερικανίδα αξιωματούχο, και επεξήγησε τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που έχει προτείνει και τα οποία ως στόχο έχουν τόσο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, όσο και τη δημιουργία των προϋποθέσεων εκείνων για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ».
Φωτογραφία αρχείου από τις έρευνες του Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο
Ο πρόεδρος δεν παρέλειψε, σύμφωνα με τη γραπτή δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, να ζητήσει από την αμερικανίδα υφυπουργό Εξωτερικών να συνδράμει ούτως ώστε η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία να αφήσουν κατά μέρος το απαράδεκτο αφήγημα περί λύσης δύο κρατών, το οποίο αντιβαίνει κάθε λογικής διεθνούς δικαίου, και να απέχουν από νέες προκλήσεις, είτε εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε διά μέσου της δημιουργίας νέων απαράδεκτων τετελεσμένων στα Βαρώσια.
«Ακούμε τις πλευρές»
Στις δημόσιες δηλώσεις της η κύρια Νούλαντ ήταν σαφής για το πακέτο ΜΟΕ το οποίο προτάθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά.
«Ενδιαφερόμαστε να ακούσουμε τις απόψεις τόσο στον βορρά όσο και στον νότο» τόνισε, εκφράζοντας την υποστήριξη των ΗΠΑ σε «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, πράγματα που μπορούν να βελτιώσουν την οικονομία και στον βορρά και στον νότο του νησιού».
Η Βικτόρια Νούλαντ άκουσε και την άποψη του τουρκοκύπριου ηγέτη για τα προταθέντα από τον πρόεδρο ΜΟΕ.
Οπως σημείωσε σε δηλώσεις του, ο κ. Τατάρ ανέφερε στην αμερικανίδα αξιωματούχο ότι πάντοτε βλέπουν ζεστά τις επαφές, τον διάλογο και τη συνεργασία σε διάφορα θέματα στο νησί.
«Αλλά, βεβαίως, όταν το θέμα έρχεται σε ΜΟΕ, δεν μπορούμε να αποδεχτούμε προτάσεις που επιδιώκουν την εξάπλωση της κυριαρχίας της νότιας Κύπρου και στον βορρά. Επειδή η ουσία του Κυπριακού είναι το θέμα της κυριαρχίας».
«Γι’ αυτό», είπε, «τέτοια μέτρα δεν πρέπει να βλάπτουν την εξουσία και την κυριαρχία των πλευρών, έτσι θα πρέπει να δημιουργηθούν και να προωθηθούν».
