Στοιχεία για ανεξάρτητη εκτίμηση της κατάστασης στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ προσπαθεί να συγκεντρώσει η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας.
Ο ουκρανικός πυρηνικός σταθμός του Τσερνόμπιλ δεν υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια της κατοχής του από τους Ρώσους στρατιώτες, όμως οι τελευταίοι ενδέχεται να εκτέθηκαν σε ακτινοβολία, κυρίως επειδή έσκαψαν χαρακώματα στη μολυσμένη περιοχή, υποστήριξαν την Παρασκευή (01/04) οι ουκρανικές αρχές.
Όταν ρωτήθηκε για το θέμα, ο γενικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Ραφαέλ Γκρόσι είπε ότι «δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσει» αυτές τις πληροφορίες. Η υπηρεσία του ΟΗΕ «προσπαθεί να συγκεντρώσει πρόσθετα στοιχεία ώστε να παράσχει μια ανεξάρτητη εκτίμηση της κατάστασης», πρόσθεσε στην ανακοίνωσή του.
«Η ακτινοβολία γύρω από τον σταθμό είναι σε φυσιολογικά επίπεδα», υπογράμμισε ο Γκρόσι μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Βιέννη.
Η αποχώρηση των Ρώσων θα μπορούσε ωστόσο να προκαλέσει «τοπική» αύξηση της ακτινοβολίας, λόγω της μετακίνησης των οχημάτων, εξήγησε. Το ίδιο είχε συμβεί και όταν ο ρωσικός στρατός κατέλαβε την περιοχή αυτή, την πρώτη ημέρα της επίθεσης, στις 24 Φεβρουαρίου.
Ο Γκρόσι επέστρεψε στην Αυστρία από την περιοδεία του στην Ουκρανία και τη Ρωσία, όπου συζήτησε με τις αρχές της κάθε χώρας το «πλαίσιο» για την ανάπτυξη εξοπλισμού και εμπειρογνωμόνων στις ουκρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Όπως είπε, ελπίζει «πολύ πολύ σύντομα» να τεθεί επικεφαλής μιας αποστολής που θα πάει στο Τσερνομπίλ.
Ο σταθμός αυτός, όπου σημειώθηκε το 1986 το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία, απελευθερώθηκε την Πέμπτη, αφού αποχώρησαν οι Ρώσοι από αυτήν τη ζώνη, στα βόρεια του Κιέβου.
«Όλος ο εξοπλισμός λειτουργεί» καθώς και «όλα τα συστήματα ελέγχου και παρακολούθησης της ακτινοβολίας», είπε ο διευθυντής του, Βαλέρι Σεΐντά, στην ανακοίνωση που εξέδωσε η ουκρανική υπηρεσία ατομικής ενέργειας Energoatom. Δεν έχει παρατηρηθεί κανένα πρόβλημα, ούτε στη σαρκοφάγο που καλύπτει τον αντιδραστήρα αρ. 4, ούτε στο αποθηκευμένο ραδιενεργό υλικό.
Σε αυτήν την «απαγορευμένη ζώνη», που μολύνθηκε από την καταστροφή του 1986, οι Ρώσοι στρατιώτες ενδέχεται να εκτέθηκαν σε σημαντικές δόσεις ακτινοβολίας, σύμφωνα με τους Ουκρανούς. «Η λεπτή σκόνη που σηκώνουν τα οχήματα στον αέρα και τα ραδιενεργά μόρια που περιέχει θα μπορούσαν εύκολα να διεισδύσουν στον οργανισμό, με την αναπνοή», είπε ο Σεϊντά. Και, ακόμη χειρότερα, φαίνεται ότι έσκαψαν χαρακώματα στο «κόκκινο δάσος», την πιο μολυσμένη ζώνη.
Για τον λόγο αυτόν, αλλά και γενικότερα για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα κατηγόρησε τη Ρωσία για «ανευθυνότητα», μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Βαρσοβία.
Ο αντιδραστήρας αρ. 4 του Τσερνομπίλ εξερράγη το 1986 προκαλώντας τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή στην ιστορία. Είναι καλυμμένος με μια διπλή σαρκοφάγο: μία που κατασκεύασαν οι Σοβιετικοί (και η οποία έχει πλέον υποστεί ζημιές) και μια δεύτερη, που τοποθετήθηκε το 2019. Οι τρεις άλλοι αντιδραστήρες του σταθμού έκλεισαν σταδιακά μετά το δυστύχημα. Ο τελευταίος σταμάτησε να λειτουργεί το 2000.
