Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ αποφάσισε να απονείμει το Νόμπελ Ειρήνης για το 2021 στη Μαρία Ρέσσα και τον Ντμίτρι Μουράτοφ για τις προσπάθειές τους να διασφαλίσουν την ελευθερία της έκφρασης, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για τη δημοκρατία και τη διαρκή ειρήνη. Η Maria Ressa και ο Dmitri Muratov λαμβάνουν το βραβείο ειρήνης για τον θαρραλέο αγώνα τους για την ελευθερία της έκφρασης στις Φιλιππίνες και τη Ρωσία. Ταυτόχρονα, είναι εκπρόσωποι όλων των δημοσιογράφων που υπερασπίζονται αυτό το ιδανικό σε έναν κόσμο όπου η δημοκρατία και η ελευθερία του Τύπου αντιμετωπίζουν όλο και πιο αντίξοες συνθήκες.
Η Maria Ressa χρησιμοποιεί την ελευθερία της έκφρασης για να αποκαλύψει την κατάχρηση εξουσίας, τη χρήση βίας και τον αυξανόμενο αυταρχισμό στη χώρα της, τις Φιλιππίνες. Το 2012 συνίδρυσε το Rappler, μια εταιρεία ψηφιακών μέσων ενημέρωσης για την ερευνητική δημοσιογραφία, της οποίας εξακολουθεί να ηγείται. Ως δημοσιογράφος και διευθύνουσα σύμβουλος της Rappler, η Ressa έχει αποδείξει ότι είναι μια ατρόμητη υπερασπίστρια της ελευθερίας της έκφρασης. Το Rappler έχει εστιάσει την κριτική προσοχή στην αμφιλεγόμενη, δολοφονική εκστρατεία του καθεστώτος Ντουτέρτε κατά των ναρκωτικών. Ο αριθμός των θανάτων είναι τόσο υψηλός που η εκστρατεία μοιάζει με πόλεμο που διεξάγεται εναντίον του ίδιου του πληθυσμού της χώρας. Η κ. Ressa και το Rappler έχουν επίσης καταγράψει πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων, την παρενόχληση αντιπάλων και τη χειραγώγηση του δημόσιου λόγου.
Ο Dmitry Andreyevich Muratov υπερασπίζεται εδώ και δεκαετίες την ελευθερία του λόγου στη Ρωσία υπό ολοένα και πιο δύσκολες συνθήκες. Το 1993 ήταν ένας από τους ιδρυτές της ανεξάρτητης εφημερίδας Novaja Gazeta. Από το 1995 είναι αρχισυντάκτης της εφημερίδας για συνολικά 24 χρόνια. Η Novaja Gazeta είναι η πιο ανεξάρτητη εφημερίδα στη Ρωσία σήμερα, με θεμελιωδώς κριτική στάση απέναντι στην εξουσία. Η βασισμένη στα γεγονότα δημοσιογραφία και η επαγγελματική ακεραιότητα της εφημερίδας την έχουν καταστήσει σημαντική πηγή πληροφοριών για τις λογοκριτέες πτυχές της ρωσικής κοινωνίας που σπάνια αναφέρονται από άλλα μέσα ενημέρωσης. Από την ίδρυσή της το 1993, η Novaja Gazeta έχει δημοσιεύσει επικριτικά άρθρα για θέματα που κυμαίνονται από τη διαφθορά, την αστυνομική βία, τις παράνομες συλλήψεις, την εκλογική απάτη και τα “εργοστάσια τρολ” μέχρι τη χρήση των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων τόσο εντός όσο και εκτός της Ρωσίας.
Οι αντίπαλοι της Novaja Gazeta έχουν απαντήσει με παρενοχλήσεις, απειλές, βία και δολοφονίες. Από την έναρξη λειτουργίας της εφημερίδας, έξι από τους δημοσιογράφους της έχουν σκοτωθεί, συμπεριλαμβανομένης της Anna Politkovskaja που έγραψε αποκαλυπτικά άρθρα για τον πόλεμο στην Τσετσενία. Παρά τις δολοφονίες και τις απειλές, ο αρχισυντάκτης Muratov αρνήθηκε να εγκαταλείψει την ανεξάρτητη πολιτική της εφημερίδας. Έχει υπερασπιστεί με συνέπεια το δικαίωμα των δημοσιογράφων να γράφουν ό,τι θέλουν για ό,τι θέλουν, αρκεί να συμμορφώνονται με τα επαγγελματικά και ηθικά πρότυπα της δημοσιογραφίας.
Η ελεύθερη, ανεξάρτητη και βασισμένη στα γεγονότα δημοσιογραφία χρησιμεύει για την προστασία από την κατάχρηση εξουσίας, τα ψέματα και την πολεμική προπαγάνδα. Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ είναι πεπεισμένη ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία της πληροφόρησης συμβάλλουν στην εξασφάλιση ενός ενημερωμένου κοινού. Τα δικαιώματα αυτά αποτελούν κρίσιμες προϋποθέσεις για τη δημοκρατία και προστατεύουν από τον πόλεμο και τις συγκρούσεις. Η απονομή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στη Maria Ressa και τον Dmitry Muratov έχει ως στόχο να υπογραμμίσει τη σημασία της προστασίας και της υπεράσπισης αυτών των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Χωρίς την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του Τύπου, θα είναι δύσκολο να προωθηθεί με επιτυχία η αδελφοσύνη μεταξύ των εθνών, ο αφοπλισμός και μια καλύτερη παγκόσμια τάξη πραγμάτων να επιτύχουν στην εποχή μας. Συνεπώς, η φετινή απονομή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης εδράζεται σταθερά στις διατάξεις της διαθήκης του Άλφρεντ Νόμπελ.
Πηγή: The Nobel Prize
