Η Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας ενεργειακής κρίσης, πριν καν ολοκληρωθεί η προηγούμενη, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ για τα τελευταία δύο χρόνια.
Οι πολίτες σε χώρες της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν «φουσκωμένους» λογαριασμούς και υψηλό πληθωρισμό, ενώ οι βιομηχανικές χώρες βλέπουν μείωση της παραγωγής λόγω του αυξημένου ενεργειακού κόστους. Σύμφωνα με το Bloomberg, το ευρωπαϊκό μπλοκ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ενός παρατεταμένου ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου.
Οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στις αποθήκες της ΕΕ μειώνονται με ταχύ ρυθμό αυτόν τον χειμώνα. Καθώς αυτά τα αποθέματα συρρικνώνονται, το κόστος αναπλήρωσής τους αυξάνεται.
Οι τιμές για το καλοκαίρι έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο που καθιστούν ασύμφορη την αγορά από μεγάλες ενεργειακές εταιρείες για την ανανέωση των αποθεμάτων. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη για κυβερνητικές παρεμβάσεις. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το φυσικό αέριο αυξήθηκαν έως και 5,4% στις αρχές της εβδομάδας, φτάνοντας τα 58,75 ευρώ ανά μεγαβατώρα, το υψηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2023.
Μια σημαντική διάσταση της αναδυόμενης κρίσης είναι η στροφή της Ευρώπης προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως την αιολική, που έχει δημιουργήσει λειτουργικά ζητήματα. Τα αποθέματα πρέπει να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, καθώς η αιολική ενέργεια είναι «διακοπτόμενη».
Η παραγωγή ενέργειας εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες: οι πολλές ημέρες χωρίς ανέμους, σε συνδυασμό με ελαφρώς ψυχρότερες θερμοκρασίες και την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου λόγω της απόφασης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι να τερματίσει τη ροή μέσω Ουκρανίας, αναγκάζουν πολλές χώρες να στραφούν στην αξιοποίηση των αποθεμάτων.
Σύμφωνα με το Bloomberg, τα αποθέματα της Ευρώπης είναι πλέον κάτω από το μισό, στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2022.
«Η ταχεία εξάντληση των αποθεμάτων υπογραμμίζει την αδυναμία του εφοδιασμού της Ευρώπης», δήλωσε ο αναλυτής του Bloomberg Intelligence, Πατρίσιο Άλβαρεζ.
«Η απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της ρωσικής προσφοράς τα τελευταία τρία χρόνια έχει κάνει τις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου πιο επιρρεπείς σε κλυδωνισμούς τιμών λόγω των βραχυπρόθεσμων διακοπών από τις ανανεώσιμες πηγές, της αύξησης της ζήτησης LNG στην Ασία και των καιρικών αλλαγών», πρόσθεσε.
Εν τω μεταξύ, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθεί κατά 17% αυτόν τον μήνα σε σχέση με πέρυσι, λόγω της οικιακής και εμπορικής ζήτησης. Ο χειμώνας δεν έχει τελειώσει ακόμη: η Βορειοδυτική Ευρώπη προετοιμάζεται για χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες θα μπορούσαν να ενισχύσουν περαιτέρω τη ζήτηση για θέρμανση, εξαντλώντας τα αποθέματα και ενισχύοντας το ράλι τιμών.
«Ο κίνδυνος να εισέλθει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην άνοιξη με πολύ χαμηλά αποθέματα φυσικού αερίου έχει αυξηθεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες», δήλωσε ο Αρνί Λόχμαν Ράσμουσεν, επικεφαλής αναλυτής της Global Risk Management. «Όχι μόνο οι τιμές για τους επόμενους μήνες έχουν εκτοξευθεί, αλλά έχουμε δει και αύξηση στις ημερολογιακές τιμές για το 2026-2027».
Μια τρίτη κρίσιμη πτυχή είναι η αβεβαιότητα που προκαλούν οι πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ. Οι έμποροι στην ΕΕ παρακολουθούν στενά τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών και των πιθανών αντιποίνων, που θα μπορούσαν να καταστήσουν ακριβότερες τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η προσοχή έχει στραφεί επίσης στις διαπραγματεύσεις για την προμήθεια από τη Ρωσία, καθώς ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης εξακολουθούν να υποστηρίζουν την επανεκκίνηση της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας.
«Όσο περισσότερο οι τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν υψηλές, τόσο πιο πιθανή είναι η επιστροφή στις ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, με κάποιον τρόπο, μέσω της Ουκρανίας», δήλωσε η Φλόρενς Σμίτ, υπεύθυνη για την ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική στη Rabobank.
