Aπό παιδί διαβάζει τρία βιβλία κάθε μήνα. Το αγαπημένο του, σε μυθιστορήματα παραμένει το ‘Απομεινάρια μιας μέρας’. Aπό κινηματογραφικές ταινίες, το all time best είναι το Dr. Strangelove. Είναι δηλωμένος οπαδός του Star Trek, μπορεί να ‘σπάσει’ αβγά με το ένα χέρι, γελάει εύκολα, είναι εξωστρεφής, του αρέσει να ‘υπάρχει’ μεταξύ άλλων ανθρώπων ‘να βλέπω τι τους αρέσει, τι τους ενδιαφέρει’ και παραδέχεται πως στη ζωή του υπήρξε πολύ τυχερός.
Ο Jeff Bezos, ο δεύτερος, πια πιο πλούσιος άνθρωπος του πλανήτη (τον ‘πέρασε’ φέτος ο Elon Musk) ‘έβγαζε’ ως CEO της Amazon 321 εκατομμύρια δολάρια τη μέρα (222.884 το λεπτό και 3.715 το δευτερόλεπτο). Πριν το λανσάρισμα της Amazon οι περισσότεροι κάτοικοι της γης δεν ήξεραν τι είναι Internet.
Έχει πει πως το βασικό που ζητούσε πάντα από τους υπαλλήλους του ήταν ‘όταν σας ασκούν κριτική, να κοιτάτε πρώτα σε έναν καθρέφτη και να αποφασίζετε αν έχουν δίκιο. Και αν συμβαίνει αυτό, να αλλάξετε. Να μην αντισταθείτε‘. Αυτό υποστηρίζει πως έκανε κι ο ίδιος, μετά τις πλείστες κατηγορίες για χαμηλούς μισθούς και ακατάλληλο περιβάλλον εργασίας στην Αmazon. “Κάναμε λάθη και τα διορθώσαμε. Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την αλήθεια”, έχει πει και ξαναπεί.
O Βezos αφήνει την Amazon γιατί δεν θέλει να ‘χει απωθημένα
Πριν λίγα εικοσιτετράωρα ανακοίνωσε πως αποχωρεί, σύμφωνα με το news247.gr, με επιστολή προς τους εργαζομένους, στην οποία τόνισε ότι ‘το να είσαι CEO της Amazon σε ‘απορροφά’ και πρόκειται για τεράστια ευθύνη. Δεν αποσύρομαι, αφού έχω περισσότερη ενέργεια από ποτέ. Θα συνεχίσω να ασχολούμαι με καινοτομίες, αλλά θέλω να αφιερώσω το χρόνο μου και στα άλλα πάθη μου‘, δηλαδή την Day 1 Fund, τη Bezos Earth Fund, τη Blue Origin και την Washington Post.
“Όταν φτάσω 80 χρόνων θέλω να μην έχω μετανιώσει για κάτι. Να ξέρω πως δοκίμασα όλες τις ιδέες που είχα“. Θέλει και ‘me time’ που δεν είχε τις δεκαετίες που δούλευε, ώστε να γίνει ένα από τα μέλη της Big 5 των ΗΠΑ, στη βιομηχανία τεχνολογίας πληροφοριών -μαζί με την Google, την Apple, τη Microsoft και τη Facebook- και μια ‘από τις πιο σημαντικές οικονομικές και πολιτιστικές δυνάμεις του κόσμου’. Ενημερώνει πως όλα άλλαξαν όταν ανακάλυψε πως ‘υπάρχουν χαρούμενες αποτυχίες‘. Είναι αυτές που ζεις όταν δημιουργείς κάτι καινοτόμο ‘και από αυτή τη διαδικασία δεν χάνεις ποτέ‘.
H Αxel Springer SE είναι ο μεγαλύτερος ψηφιακός όμιλος media της Ευρώπης. Μεταξύ όσων διαθέτει είναι η Bild, το Business Insider και το Transfermarkt. Οι υπάλληλοι ξεπερνούν τους 15.000 και τα έσοδα τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, από το 2014 μέχρι σήμερα. Το πικ ήταν τα 3.56 δισεκατομμύρια του 2017. Δυο χρόνια μετά ήταν 3.1.
Όλα αυτά στα λέω για να καταλάβεις πώς βρέθηκε ο CEO του κολοσσού, Mathias Döpfner απέναντι στον Bezos για μια ώρα, το 2018 όπως ο ‘πλουσιότερος κάτοικος του πλανήτη’ αφηγείτο τη ζωή του. Μετά την πρόσκληση του στο Βερολίνο, όπου είναι τα ‘αρχηγεία’ του ομίλου και την απονομή του βραβείου Axel Springer, (οι υπάλληλοι της εταιρίας κάνουν προτάσεις και το executive board ψηφίζει ‘τη ξεχωριστή προσωπικότητα που είναι εξόχως καινοτόμα, δημιουργεί και αλλάζει τις αγορές, επηρεάζει τον πολιτισμό και την ίδια ώρα, αναλαμβάνει τις ευθύνες της προς την κοινωνία’) άρχισε η συζήτηση, στην οποία ο 57χρονος αποκάλυψε όλη του τη ζωή.
Η εκκίνησης ήταν η περίοδος που ο Bezos εργαζόταν ως τραπεζικός επενδυτής
Δουλειά που θα έλεγες ότι είναι το αντίθετο του επιχειρηματία. Τουλάχιστον αυτό είπε ο Döpfner, εξηγώντας ότι οι τραπεζικοί επενδυτές δεν παίρνουν ρίσκα, αλλά εκμεταλλεύονται τα ρίσκα που παίρνουν οι άλλοι. Πώς έγινε λοιπόν, το ‘πέρασμα’; “Ήταν κάτι που πάντα ήθελα να κάνω, από όταν ήμουν παιδί. Είχα την ιδέα. Ήμουν από τους ανθρώπους που κάθε φορά που κοιτούν κάτι, σκέφτονται πώς μπορούν να το βελτιώσουν. Να εξαφανίσουν το λάθος που υπάρχει. Για παράδειγμα, πήγαινα σε ένα εστιατόριο και σκεφτόμουν πώς θα μπορούσε να γίνει καλύτερο”. Ενδεχομένως κι εσύ να έχεις ιδέες, αλλά να μην έχεις την οικονομική άνεση να κάνεις το βήμα. Ο Bezos ομολόγησε πως ήταν τυχερός. Από μικρός.
O Jeffrey Preston Jorgensen γεννήθηκε στις 12/1 του 1964 στην Albuquerque, την πιο πυκνοκατοικημένη πόλη του New Mexico. Εκεί είχε μετοικήσει ο βιολογικός του προπάππους, John Jørgensen από τη Δανία, στα τέλη του 19ου αιώνα. Εκεί μεγάλωσε και ο πατέρας του Κροίσου, Ted, ο οποίος διατηρούσε κατάστημα με ποδήλατα. Γνώρισε την Jacklyn, όταν εκείνη ήταν ακόμα ανήλικη. Γέννησε τον Jeff, όταν ήταν 17 και μαθήτρια λυκείου. “Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι δεν ήταν cool να είσαι έγκυος μαθήτρια στην Albuquerque, το ’60. Πέρασε πολύ δύσκολα. Η κοινωνία την απομόνωσε. Είχε όμως, την υποστήριξη του παππού μου. Μεταξύ όσων έκανε ήταν να κυνηγήσει και όσους προσπάθησαν να τη διώξουν από το σχολείο. Η πρώτη ευλογία που είχα ήταν ότι ήμουν μέλος αυτής της υπέροχης οικογένειας”.
“Η οικογένεια στην οποία γεννήθηκα και σε αυτήν που μεγάλωσα μου έδωσαν αγάπη και στήριξη. Όταν τα έχεις αυτά ως παιδί, καταλήγεις στο να μπορείς να πάρεις ρίσκα, γιατί ξέρεις πως ό,τι και αν γίνει έχεις ανθρώπους να σε στηρίξουν. Η ανιδιοτελής αγάπη βοηθά γενικά, τη ζωή ενός ανθρώπου. Όχι μόνο τη δουλειά του. Πάντα ένιωθα ότι κέρδισα τη λοταρία, με τόσους ανθρώπους γύρω μου να με αγαπούν ανιδιοτελώς όλη μου τη ζωή”.
Εξήγησε πως ο πατέρας της μητέρας του, Lawrence Preston Gise, πρώην περιφερειακός διευθυντής της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας των ΗΠΑ, ήταν το πρώτο του είδωλο. “Περνούσαμε πολλές ώρες μαζί, στο ράντσο που έφτιαξε στο Τέξας, μετά τη συνταξιοδότηση του. Με τους παππούδες μου έζησα όλα τα καλοκαίρια από τα 4 έως τα 16. Με άφηναν εκεί οι γονείς μου, για να πάρουν μια ανάσα -γιατί ήμουν μπελάς! Ο παππούς μου φρόντισε να μου δημιουργήσει την ψευδαίσθηση πως τον βοηθούσα, κάτι που δύσκολα μπορεί να είναι αλήθεια, αφού ήμουν πολύ μικρός. Αλλά τον είχα πιστέψει.
Στα 16 όντως βοηθούσα. Έκαναν όλη την κτηνιατρική δουλειά και διάφορες εργασίες -για τους ανεμόμυλους, τις σωλήνες νερού, την οικοδόμηση φραχτών και στάβλων. Είχα μάθει να φτιάχνω και την μπουλντόζα, όταν χαλούσε. Το ενδιαφέρον του τρόπου που ζούσε ο παππούς μου ήταν πως έκανε τα πάντα μόνος του. Όταν για παράδειγμα, ασθενούσε ένα από τα ζώα μας δεν καλούσε τον κτηνίατρο. Προσπαθούσε να βρει μόνος του το πρόβλημα και να το λύσει. Μου έμαθε να είμαι επινοητικός και ότι για κάθε πρόβλημα, υπάρχει λύση. Βέβαια, όταν μπαίνεις στο χώρο των επιχειρήσεων και γίνεσαι μέλος ομάδας, αντιλαμβάνεσαι πως όσο επινοητικός και αν είσαι, σημασία έχει η επινοητικότητα της ομάδας”.
Σε άλλη συνέντευξη είχε πει πως μεταξύ αυτών που έκανε στο ράντσο ήταν να πάρει ένα κατσαβίδι, να αποσυναρμολογήσει την κούνια του και να τη ξαναφτιάξει. Παράλληλα του γεννήθηκαν πάσης φύσεως επιστημονικές απορίες, όπως προσπαθούσε να βρει έναν τρόπο να κρατήσει τα αδέλφια του έξω από το δωμάτιο του. Τελικά, έφτιαξε έναν ηλεκτρικό συναγερμό. Μετά μετέτρεψε το γκαράζ σε εργαστήριο πειραμάτων. “Ήμουν παθιασμένος με συγκεκριμένα πράγματα, από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου. Λάτρεψα τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, όταν ήμουν 10 χρόνων και διαπίστωσα την ύπαρξη τους. Με άλλα δυο παιδιά μέναμε για ώρες στο σχολείο, μετά τα μαθήματα για να ανακαλύψουμε πώς λειτουργεί και τι μπορούμε να κάνουμε με αυτό. Μάθαμε μόνοι μας προγραμματισμό, από τα βιβλία. Θα ξαναπώ ότι όταν ήμουν μικρός υπήρξα τυχερός”.
Παρεμπιπτόντως, ο αδελφός του έγινε πυροσβέστης και διατήρησε τη δουλειά του, ως εθελοντής όταν ο Jeff μπορούσε πια, να φροντίσει τους πάντες. “Τα αδέλφια μου -και ο Mark και η Christina- έχουν χιούμορ. Ο αδελφός μου είναι ο πιο αστείος τύπος που ξέρω. Όταν είμαστε μαζί, δεν σταματώ να γελώ. Βέβαια, γελώ κι εύκολα. Είμαστε πολύ κοντά και για αυτό ευχαριστώ τη μητέρα μου, αφού εκείνη έκανε όλη τη δουλειά ώστε να ‘χτίσουμε’ σχέση ζωής. Κάθε καλοκαίρι παίρνει κοντά της τα παιδιά μας, για να μπορούμε να κάνουμε ένα ταξίδι όλοι μαζί -και με τους συντρόφους μας”.
“Αν διάλεγα μια φράση από όσες μου είπε ο παππούς μου ως αυτή που κρατώ μέχρι σήμερα είναι η ‘είναι πιο δύσκολο να είσαι ευγενικός, από το να είσαι έξυπνος’”.
“Η γιαγιά μου ήταν μανιώδης καπνίστρια. Πρέπει να ήμουν 10 χρόνων, όταν άρχισαν οι πολύ έντονες διαφημίσεις κατά του καπνίσματος. Μια ενημέρωνε πως κάθε τζούρα αφαιρεί δυο λεπτά από τη ζωή σου. Μια μέρα που ήμασταν όλοι στο αυτοκίνητο, άρχισα να υπολογίζω πόσα χρόνια έχει ‘χάσει’ η γιαγιά μου ήδη από τη ζωή της. Όταν τελείωσα τους υπολογισμούς, ανακοίνωσα με υπερηφάνεια το αποτέλεσμα -γιατί ένιωσα πως ήμουν πολύ έξυπνος που μπορούσα να κάνω τα μαθηματικά. Δεν περίμενα την αντίδραση της. Ξέσπασε σε κλάματα. Ο παππούς μου σταμάτησε το αυτοκίνητο και με έβγαλε έξω από αυτό. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι είχα κάνει λάθος. Έως τότε δεν μου είχε μιλήσει ποτέ άσχημα. Πίστεψα πως ήταν εκνευρισμένος μαζί μου. Αλλά δεν ήταν. Ήθελε να μου πει κατ’ ιδίαν ότι ‘θα καταλάβεις μια μέρα πως είναι πιο δύσκολο να είσαι ευγενικός, από έξυπνος”. Παρεμπιπτόντως, ο Jeff αγόρασε το ράντσο του παππού του και το επέκτεινε από 250.000 στρέμματα σε 3.000.000.
Ο γάμος των νεαρών σε ηλικία, γονιών του δεν κράτησε πολύ. Λίγο μετά τη γέννηση του Jeff, ο πατέρας του εξαφανίστηκε από την ‘εικόνα’. Τον Απρίλιο του 1968 η Jacklyn παντρεύτηκε τον Miguel Bezos, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στην αρχή της δεκαετίας από την Κούβα, έχοντας εξασφαλίσει υποτροφία για να φοιτήσει στο University of New Mexico. “ο πατέρας μου απέδρασε από την Κούβα, όταν ήταν 16 χρόνων και στην αρχή έζησε σε στρατόπεδο προσφύγων”. Το ‘πατέρας μου’ έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο Bezos τον υιοθέτησε και ακολούθως η οικογένεια μετακόμισε στο Texas, όπου βρήκε δουλειά ο Miguel σε μια από τις μεγαλύτερες διεθνείς εταιρίες πετρελαίου και φυσικού αερίου, την Exxon. Η Jacklyn τον αγαπούσε τόσο που έμαθε ισπανικά, για να μπορεί να καταλάβει τι της λέει η πεθερά της “και διαπίστωσε ότι την αγαπούσε πολύ”.
Όταν είχε μπει στην εφηβεία, η οικογένεια άφησε το Texas και πήγε στο Miami. Mετά το πρώτο καλοκαίρι μακριά από το ράντσο του παππού, προκειμένου να ‘πιάσει’ την πρώτη δουλειά της ζωής του: εργάστηκε στη σειρά παραγωγής γευμάτων για πρωινό των McDonalds. “Έμαθα πως είναι κάτι πολύ δύσκολο. Δεν με άφηναν να πλησιάσω τους πελάτες, γιατί ήμουν από τους εφήβους που είναι γεμάτοι με ακμή. Για αυτό και με έβαλαν πίσω, στην κουζίνα. Ένα από τα μεγαλύτερα ‘δώρα’ αυτής της δουλειάς είναι ότι ακόμα μπορώ να σπάσω αβγό με το ένα χέρι. Ένα από αυτά που είχαν πλάκα ήταν ότι έπρεπε να είμαστε όλοι πολύ γρήγοροι”.
Πήγε και στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα επιστημών του University of Florida και στην τελευταία τάξη του σχολείου έφτιαξε την πρώτη δική του δουλειά: το Dream Institute, καλοκαιρινό camp για τον εμπλουτισμό των γνώσεων μαθητών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Στο Miami Palmetto High School ήταν άριστος μαθητής (το 1982 βραβεύτηκε ως ο έχων τους καλύτερους βαθμούς όλων -με το Silver Knight Award ‘που ήταν μια επίσημη αναγνώριση του ότι ήμουν καλός μαθητής’) και όταν ήλθε η ώρα να διαλέξει κατεύθυνση σπουδών δοκίμασε τη φυσική. Δεν πείστηκε και επέστρεψε στην πρώτη του ‘αγάπη’: τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Μετά έπρεπε να διαλέξει πού θα σπουδάσει -αφού τα κορυφαία προγράμματα του έδιναν πλήρη υποτροφία, ως άριστου.
Αν δεν το έχεις ζήσει, θα το έχεις δει στις κινηματογραφικές ταινίες πως στο τέλος κάθε σχολικής σεζόν ο άριστος απόφοιτος βγάζει λόγο. Από το βήμα ο Bezos είπε πως ‘ονειρεύομαι τη μέρα που η ανθρωπότητα θα αποικίσει στο διάστημα’. Όπως αποκάλυψε η Atlantic τοπική εφημερίδα που ‘είχε’ το ρεπορτάζ, είχε σχολιάσει ότι ‘πρόθεση του είναι να απομακρύνει όλους τους ανθρώπους από τη γη για να δει αν μπορεί να την κάνει τεράστιο εθνικό πάρκο‘. Η τότε κοπέλα του εξήγησε πως ‘ο λόγος που θέλει να βγάλει όσα περισσότερα χρήματα μπορεί, είναι για να πάει στο διάστημα‘. Πρώτα δημιούργησε το δικό του ‘πλανήτη’ όπου ‘ζουν’ εκατομμύρια άνθρωποι: το Amazon.
Χρονικά σε έχω αφήσει στο σημείο που έπρεπε να διαλέξει πανεπιστήμιο. Πήγε στο Princeton και αποφοίτησε το 1986 με summa cun laude (την ανώτατη των τριών υψηλότερων λατινικών τιμών, για πτυχιούχους, την οποία λαμβάνει το 1%, 2% ή 5% κάθε ‘τάξης’ -ανάλογα με το ινστιτούτο). Με άριστα του GPA το 5, είχε πάρει 4.2 στην ηλεκτρολογία και την πληροφορική. Ήταν μέλος αδελφότητας (Φι Βήτα Κάππα) και ο πρόεδρος του τομέα “Φοιτητές για την εξερεύνηση και την ανάπτυξη του διαστήματος”.
Δεν πρόλαβε να τελειώσει τις σπουδές του και είχε προτάσεις από τη μισή Wall Street, καθώς ήταν η εποχή που είχε προκύψει η ανάγκη για προγραμματιστές. Διάλεξε μια start-up τηλεπικοινωνιών: τη Fitel. Ανέλαβε να δημιουργήσει δίκτυο για διεθνές εμπόριο. Προήχθη σε επικεφαλής της ανάπτυξης και στη συνέχεια έγινε διευθυντής της εξυπηρέτησης πελατών. Δυο χρόνια αργότερα (1988) πέρασε στις τράπεζες και έγινε product manager στην Bankers Trust. Μετά μια διετία και ενώ είχε φτάσει στη θέση του αντιπροέδρου, αποδέχθηκε την πρόταση της D. E. Shaw & Co. Ήταν μια νέα εταιρία που είχε ειδίκευση στην εφαρμογή της επιστήμης των υπολογιστών, στο χρηματιστήριο. Τη διάλεξε γιατί του άρεσε η έμφαση που έδινε στη μαθηματική μοντελοποίηση. Εκεί έμεινε τέσσερα χρόνια. Όταν έφυγε ήταν 30 και ο τέταρτος, στην ιεραρχία. Είχε γνωρίσει και τη MacKenzie Tuttle, επίσης απόφοιτο του Princeton, με την οποία παντρεύτηκε το 1993.
Όπως αναφέρει το Achievement είχε ‘φτιάξει’ το όνομα του και ήταν ξεκάθαρο πως το μέλλον του στα οικονομικά, θα είναι λαμπρό. Τότε γνώρισε με το Internet και όλα άλλαξαν. Το δημιούργημα του Υπουργείου Αμύνης, ώστε να έχει συνδεδεμένους όλους τους υπολογιστές σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης (φυσικές καταστροφές, επίθεση εχθρών κλπ), είχε περάσει σε κυβερνητικούς και ερευνητικούς τομείς, προκειμένου να γίνεται άμεση ανταλλαγή πληροφοριών.
Έως το 1994, όταν γεννήθηκε ο ‘έρωτας’ του Bezos για το διαδίκτυο, δεν υπήρχε εμπορική χρήση. Εκείνος διαπίστωσε ωστόσο, πως η χρήση του αυξανόταν κατά 2.300% το χρόνο. Και σε αυτόν τον αριθμό είδε την ευκαιρία του. Άρχισε να μελετά πώς θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί αυτό το νέο δεδομένο. Ξεκίνησε από τον έλεγχο των 20 κορυφαίων επιχειρήσεων, σε ταχυδρομικές παραγγελίες. Διαπίστωσε πως τα βιβλία ήταν ένα εμπόρευμα, που δεν είχε ολοκληρωμένο κατάλογο γιατί δεν ‘χωρούσε’ σε φάκελο. Τότε είπε και το ‘εύρηκα’.“Ήξερα πως αν αποτύχω, θα το μετανιώσω. Αλλά ήξερα ότι αν υπάρχει κάτι που θα μετανιώσω περισσότερο από κάτι άλλο, είναι να μην προσπαθήσω”.
Για να πάρει τις περισσότερες δυνατές πληροφορίες, ταξίδεψε στο Los Angeles όπου είχαν συνέδριο οι βιβλιοπώλες. Υπέπεσε στην αντίληψη του πως οι χονδρέμποροι είχαν έτοιμες τις ηλεκτρονικές λίστες. Αυτό που δεν είχαν ήταν ένας συγκεκριμένος διαδικτυακός ‘τόπος’ για να τις διαθέσουν. Οι εργοδότες του δεν ήταν έτοιμοι -και δεν ήθελαν- να υποστηρίξουν ένα τόσο μεγάλο project. Τότε κατάλαβε πως η μόνη λύση ήταν να το αναλάβει μόνος του. Άφησε την ασφάλεια και διεκδίκησε την τύχη του, με την MacKenzie στο πλευρό του. “Είχε παντρευτεί έναν τύπο με σταθερή δουλειά στη Wall Street, που ένα χρόνο μετά της είπε πως θέλει να παραιτηθεί, να μετακομίσει στην άλλη άκρη της χώρας και να κάνει ένα διαδικτυακό βιβλιοπωλείο. Όταν της τα είπα όλα αυτά με ρώτησε ‘τι είναι Internet;’. Αφότου της εξήγησα, την άκουσα να λέει ‘ωραία. Πάμε!’”.
Ταξίδεψαν στο Texas, πήραν το αυτοκίνητο που τους έκανε δώρο ο πατριός του και οδήγησαν έως το Seattle, όπου θα μπορούσαν να ‘χουν πρόσβαση στην Ingram Content Group (με το χονδρεμπόριο βιβλίων -έκτοτε το ‘χει εμπλουτίσει). Δηλαδή, η σύζυγος του οδηγούσε και εκείνος έγραφε το business plan. Είχε βρει και το όνομα. Εμπνεύστηκε από το φαινομενικά ατελείωτο του Αμαζονίου, με τις αμέτρητες διακλαδώσεις.
Οι πρώτοι επενδυτές ήταν οι γονείς του, οι οποίοι του έδωσαν όλες τις οικονομίες τους: 300.000 δολάρια. “Τους είχα πει πως υπάρχουν 70% πιθανότητες να χάσουν τα λεφτά τους”, ενημέρωσε εκείνος. “Δεν επενδύσαμε στο Internet, αλλά στον Jeff” εξήγησαν οι δικοί του, οι οποίοι έγιναν δισεκατομμυριούχοι στο τέλος της δεκαετίας -ως κάτοχοι του 6% των μετοχών.
“Μη φοβάστε τον ανταγωνισμό, αλλά τους πελάτες”
Ο Jeff και η -συγγραφέας- MacKenzie ‘έστησαν’ το ηλεκτρονικό μαγαζί στο σπίτι του (των δύο δωματίων), με τα καλώδια να φτάνουν έως το γκαράζ. Είχαν τρεις μονάδες της Sun, πάνω σε τραπέζια που είχε φτιάξει από πόρτες που είχε παραγγείλει -για 60 δολάρια τη μία- και όταν όλα ήταν έτοιμα, ζήτησε από 300 φίλους και γνωστούς να αναλάβουν το τεστ. Ο κώδικας που ‘χε ετοιμάσει, ‘λειτουργούσε’. Στις 16/7 του 1995 έκανε το ‘άνοιγμα’ προς τον κόσμο. Ένα μήνα μετά το Amazon πουλούσε βιβλία και στις 50 πολιτείες των ΗΠΑ, όπως και σε 45 χώρες του εξωτερικού. Δύο μήνες αργότερα, οι πωλήσεις είχαν φτάσει τα 20.000 δολάρια, την εβδομάδα. Έκανε προσλήψεις και συνέχισε να βελτιώνει την υπηρεσία.
Στις πρώτες εμπνεύσεις του Bezos ήταν το πωλήσεις με ένα click, τα σχόλια και η επιβεβαίωση παραγγελίας. Ναι, είναι όλα δική του προσφορά.
Όταν το Amazon έγινε 2 χρόνων, μπήκε στο χρηματιστήριο. Οι αμφισβητίες τόνιζαν πως ήταν θέμα χρόνου θα νικηθεί από τους κορυφαίους του χώρου, οι οποίοι εμφανίστηκαν τότε στο Internet. “Ο κύριος ανταγωνιστής είχε 30.000 υπαλλήλους και πωλήσεις 3 δισεκατομμυρίων και πια, ήταν στο διαδίκτυο, ενώ ήλεγχε τα μέσα που έγραφαν πως ‘το Amazon καταστράφηκε’. Είχα μαζέψει τους υπαλλήλους σε ένα δωμάτιο και τους είπα ότι δεν είχε νόημα να φοβόμαστε τις άλλες επιχειρήσεις, αλλά έπρεπε να φοβόμαστε τους πελάτες. Να είμαστε επικεντρωμένοι σε αυτούς. Αντί να έχουμε εμμονές με τον αντίπαλο, να έχουμε εμμονή με εκείνους, ώστε να τους ικανοποιούμε πλήρως”.
To 2000 η αξία της μετοχής της εταιρίας των 125 υπαλλήλων ήταν μεγαλύτερη αυτής που ‘χαν οι δύο κύριοι ανταγωνιστές, μαζί. Μάλιστα ο ένας είχε ζητήσει από τον Bezos να αναλάβει το traffic του. Τότε είπε πως ο στόχος του ήταν να κάνει ‘το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο της γης’. Προφανώς και είχε βάλει πλώρη και για αλλού, με τις επεκτάσεις και τις προσθήκες να διαδέχονται η μια την άλλη, καθώς οι μικρές εταιρίες διαπίστωναν πως ήταν προτιμότερο να γίνουν συνεργάτες από το να τον αγνοούν και οι μεγάλες βρήκαν έναν επιπλέον τρόπο για κέρδη.
“Όλες ακολούθησαν τις έξι βασικές αξίες: την εμμονή του πελάτη, την ιδιοκτησία, τη μεροληψία ως προς τη δράση, τη λιτότητα, το υψηλό ποσοστό προσλήψεων και την καινοτομία. Το όραμα μας είναι το μεγαλύτερο πελατοκεντρικό που υπάρχει στον κόσμο. Ένα μέρος όπου οι άνθρωποι έρχονται για να βρουν και να αγοράσουν ό,τι μπορεί να θέλουν”.
Από τα βιβλία πέρασε στη μουσική, τα videos, τα παιχνίδια, τα ηλεκτρονικά και τα λοιπά και τα λοιπά. Το 2002 έβαλε και ρούχα και όσο εμπλούτιζε το περιεχόμενο, παρουσίαζε και τεχνολογικές καινοτομίες, όπως την εμπορική μηχανή αναζήτησης που βασίζεται στις e-commerce ιστοσελίδες. Ή το Kindle -της σύνδεσης κινητής τηλεφωνίας, ώστε να υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης και download των ebooks παντού και πάντα- που αύξησε τις πωλήσεις της Amazon κατά 38% το 2007 και διπλασίασε τα κέρδη του. Όταν η Apple εμφάνισε το iPad, το 2010 ο Bezos απάντησε με μείωση της τιμής του Kindle και νέα χαρακτηριστικά (έγχρωμη οθόνη -κοντολογίς έκανε ένα διαφορετικό iPad).
Η αποτυχία του Fire Phone
To αφεντικό ήθελε να φτιάξει κάτι που δεν υπήρχε σε smartphone, για την πρώτη απόπειρα στο χώρο τo 2014. Είχε τόσα ‘θέλω’ που κάποια στιγμή προέκυψαν προστριβές και μέσα στην ομάδα που είχε αναλάβει τη δημιουργία του. Είχε τέσσερις κάμερες στο μπροστινό μέρος (ό,τι φωτογράφιζες μπορούσες να το βρεις αμέσως στο Amazon και να το αγοράσεις) και ένα γυροσκόπιο για να ‘πιάνει’ τις κινήσεις του χρήστη και νέα ‘καλούδια’ που ωστόσο δεν υποστηρίζονταν από την μπαταρία -με την τιμή να απομακρύνει ακόμα περισσότερο τους πελάτες, αφού είχε το ίδιο κόστος με το iPhone 6. Είχε και το feature ‘mayday’ ώστε να ζητούν άμεσα βοήθεια όσοι είχαν ανάγκη -με ένα άγγιγμα-, αλλά δεν είχε το παραμικρό από τη Google. Η επένδυση των 100.000.000 δολαρίων απέτυχε και η παραγωγή διεκόπη σε ένα χρόνο.
Μαζί με τα προϊόντα που πρόσθετε στο ‘κατάστημα’ του ο Bezos αύξανε και τις θυγατρικές. Αυτή του 2012 ήταν τα Amazon Studios. Το 2013 πήρε την Washington Post (για 250 εκατομμύρια δολάρια) και στο τέλος του 2015 τα κέρδη της Amazon ήταν στα 107 δισεκατομμύρια δολάρια. Μια διετία αργότερα, το Bloomberg εκτίμησε την αξία του Bezos στα 75.6 δισεκατομμύρια δολάρια, αριθμός που τον έκανε τον πιο πλούσιο κάτοικο του πλανήτη, ρίχνοντας από την κορυφή τον Bill Gates. Έκτοτε βρίσκεται στο Νο1.
Ενόσω η πλειοψηφία των επιχειρηματιών ‘μετρά’ απώλειες εν καιρώ πανδημίας, ο Bezos έγινε ακόμα πιο πλούσιος, με το e-commerce να παρουσιάζει τεράστια αύξηση, παγκοσμίως. Τον Αύγουστο του 2020 η ‘αξία’ του ξεπέρασε τα 200 δισεκατομμύρια, γεγονός που τον κάνει τον πιο πλούσιο του κόσμου, μακράν του δεύτερου. Και ως τέτοιος αποφάσισε να αποχωρήσει από το δημιούργημα του και το πόστο του CEO, από το καλοκαίρι. Θα παραμείνει executive chairman του παγκοσμίου εμπορίου, των επικοινωνιών και της αυτοκρατορίας των media που έχει δημιουργήσει.
Στις 9/1 του 2019 με την MacKenzie ανακοίνωσαν, μέσω Twitter πως είχε έλθει η ώρα να χωρίσουν οι δρόμοι τους -ζούσαν ήδη καιρό χωριστά και είχαν προχωρήσει τη ζωή τους. Το διαζύγιο εκδόθηκε στις 4/4 του ίδιου έτους. Ο Bezos κράτησε το 75% των μετοχών του ζεύγους στην Amazon και η MacKenzie το 25%. Που αντιστοιχεί σε 35.6 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο πρώην σύζυγος της κράτησε τα δικαιώματα ψήφου και των δύο. Χώρισαν και τα σπίτια, με το portfolio του Bezos να αξίζει 500.000.000 δολάρια και να περιλαμβάνει κατοικίες στο Beverly Hills, το Seattle, την Washington DC και τη Νέα Υόρκη. Όπως έγραψε η New York Post https://nypost.com/article/jeff-bezos-houses-real-estate-portfolio/ έχει σπίτια, για κάθε εποχή.
Προφανώς και όσο πιο πλούσιος γινόταν, ασχολείτο και περισσότερο με το ενδιαφέρον που ‘χε από παιδί για το διάστημα. Το 2004 δημιούργησε τη δική του αεροδιαστημική εταιρία “Blue Origin” με στόχο τη δημιουργία νέων τεχνολογιών για διαστημόπλοια -και τη δυνατότητα ελέγχου τους. Τον Ιούλιο του 2018 ανακοίνωσε πως όποιος θέλει να επισκεφτεί το διάστημα, δεν έχει παρά να πληρώσει από 200.000 έως 300.000 δολάρια και να εξασφαλίσει μια θέση στο ταξίδι που ετοιμάζει η εταιρία του. Όπως οφείλει εν τω μεταξύ, να κάνει κάθε δισεκατομμυριούχος, έχει και έντονο κοινωνικό έργο.
Κάποιες από τις φράσεις του που πέρασαν στην ιστορία
“Η ζωή είναι πολύ μικρή, για να τη μοιράζεσαι με ανθρώπους που δεν είναι επινοητικοί”.
“Το brand μιας εταιρίας είναι σαν τη φήμη ενός ανθρώπου. Την ‘κερδίζεις’ προσπαθώντας να κάνεις καλά, δύσκολα πράγματα”.
“Ένας από τους λίγους τρόπους που υπάρχουν για να βγεις από το ‘κουτί’ είναι να δημιουργήσεις το δικό σου”.
“Αντιμετωπίζουμε τους πελάτες μας ως προσκεκλημένους σε πάρτι που κάνουμε. Είναι δουλειά μας να κάνουμε την εμπειρία τους κάθε μέρα καλύτερη”.
“Η καλύτερη υπηρεσία πελατών είναι αυτή που δεν χρειάζεται το τηλεφώνημα σου. Δεν χρειάζεται να σου μιλήσει. Απλά ‘λειτουργεί'”.
“Δεν είναι πείραμα κάτι που κάνεις και ξέρεις πως θα ‘δουλέψει'”.
“Αν εστιάζεις στον ανταγωνισμό, πρέπει να περιμένεις να κάνεις αυτός κάτι για να αντιδράσεις. Αν εστιάζεις στον πελάτη, γίνεσαι περισσότερο καινοτόμος”.
“Αν δημιουργήσεις μια καλή εμπειρία, οι πελάτες θα την μοιραστούν ο ένας με τον άλλο. Το ‘από στόμα σε στόμα’ είναι μεγάλη δύναμη”.
“Αν κάνεις μόνο πράγματα για τα οποία ξέρεις την απάντηση εκ των προτέρων, η επιχείρηση σου θα εξαφανιστεί”.
“Οι τρεις μεγάλες ιδέες της Amazon, τις οποίες τηρούμε πάντα είναι α) προτεραιότητα έχει ο πελάτης, β) εφεύρεση γ) υπομονή”.
“Πρέπει να είσαι διατεθειμένος να παρεξηγηθείς, αν δεν δημιουργήσεις κάτι νέο”.
“Η συνήθης ερώτηση που κάνουν στο επιχειρείν είναι το ‘γιατί’. Και είναι καλή. Εξίσου καλή είναι το ‘γιατί όχι;'”.
“Μια επιχείρηση δεν χρειάζεται τον εθισμό στο να είναι λαμπερή, γιατί η λάμψη δεν ‘κρατάει’ για πάντα”.
“Το φανταστικό των αποφάσεων που στηρίζονται στην πληροφορία και τα δεδομένα είναι πως ‘νικούν’ την ιεραρχία”.
“Δούλεψε σκληρά, πέρνα καλά, γράψε ιστορία”.
