Οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας προκαλούν δραματική επιδείνωση στα δημοσιονομικά: Το έλλειμμα διογκώνεται με ρυθμό χιονοστιβάδας, καθώς οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται, ενώ τα δημόσια έσοδα συρρικνώνονται. Σε όλους τους τομείς δημοσιονομικής διαχείρισης παρατηρείται τεράστια απόκλιση από τους στόχους του Προϋπολογισμού.
Εντούτοις το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο εκφράζει συγκρατημένη… αισιοδοξία και ο αρμόδιος υφυπουργός Θ. Σκυλακάκης επικαλείται τη θετική εικόνα δημοσίων εσόδων τον Αύγουστο.
Τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου, δείχνουν έλλειμμα 10,8 δισ. ευρώ έναντι στόχου 2,89 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού και ελλείμματος 1,59 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
Αντί πρωτογενούς πλεονάσματος 1,15 δισ. που προβλέπεται στον Προϋπολογισμό και πρωτογενούς πλεονάσματος 2,9 δισ. που επετεύχθη κατά το αντίστοιχο περυσινό οκτάμηνο, είχαμε φέτος πρωτογενές έλλειμμα 6,6 δισ.ευρώ.
Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 28,930 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 3,524 δισ. ευρώ ή 10,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020.
Κατά την εκτίμηση του ΥΠΟΙΚ, η κάμψη αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 32.262 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 3.019 εκατ. ευρώ ή 8,6% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 27.009 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 3.633 εκατ. ευρώ ή 11,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 163 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, ως ανωτέρω, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά περίπου 370 εκατ. ευρώ.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.332 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 505 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.826 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.739 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 226 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.089 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 706 εκατ. ευρώ σε σχέση με το μηνιαίο στόχο γεγονός που οφείλεται τόσο στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ όσο και στην παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης και δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος μέχρι το τέλος Αυγούστου.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.586 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 724 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.382 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 11 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα για το μήνα Αύγουστο 2020 κατά 400 εκατ. ευρώ, παρά τη μείωση στην προκαταβολή φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19. Η υπέρβαση αυτή του στόχου οφείλεται στην είσπραξη της πρώτης και δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος για όσους έκαναν χρήση της παράτασης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων μέχρι το τέλος Αυγούστου, όπως προαναφέρεται.
Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2020 ανήλθαν σε 497 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (479 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 1.055 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 749 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 ανήλθαν στα 39.735 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 4.388 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (35.346 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
- η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1.189 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με την μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ , η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 420 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα,
- οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 1.887 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής επιχειρήσεων, για την δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ και για τη σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και
- οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 159 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 5.017 εκατ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 3.187 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Αύγουστο 2020 ανήλθαν στα 4.978 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 211 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (5.188 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 407 εκατ. ευρώ.
