Κανονικά ξεκίνησαν στις αρχές Σεπτεμβρίου οι πλειστηριασμοί στην πλατφόρμα e-auction έπειτα από πολλούς μήνες που η διαδικασία είχε «παγώσει» λόγω της πανδημίας.

Παρά το γεγονός ότι το θέμα αυτό προκάλεσε έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, δεδομένου ότι η κρίση λόγω κορωνοϊού συνεχίζεται και οι επιπτώσεις που θα έχει στην οικονομία είναι ακόμα άγνωστες, το ηλεκτρονικό «σφυρί» ήχησε όπως είχε προγραμματιστεί με το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε κάνει λόγο για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα πρέπει να προστατευτούν.
Παρ’ όλα αυτά, πριν από λίγες μέρες είχαν προσδιοριστεί στο σύνολό τους στην πλατφόρμα e-auction 321 πλειστηριασμοί. Από αυτούς, με βάση τα στοιχεία της πλατφόρμας, οι 157 ολοκληρώθηκαν, οι 10 ματαιώθηκαν, ενώ 146 ανεστάλησαν. Οκτώ πλειστηριασμοί έμειναν ανοιχτοί. Σε 79 ανήλθαν οι πλειστηριασμοί από αυτούς που ολοκληρώθηκαν οι οποίοι αφορούσαν κατοικίες, εξοχικές και μόνιμες.
Έως το τέλος του μήνα οι προγραμματισμένοι πλειστηριασμοί ανέρχονται σε 4.413, εκ των οποίων οι 2.040 αφορούν κατοικίες.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, οι τράπεζες δείχνουν μια άτυπη ελαστικότητα ως προς τη διενέργεια πλειστηριασμών για όσους ζητούν να ρυθμίσουν τα δάνειά τους, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις να ενταχθούν στο πρόγραμμα «Γέφυρα», δηλαδή στο πρόγραμμα επιδότησης δανείων.
Αυτό σημαίνει ότι πλέον, μετά την εκπνοή της προθεσμίας της 30ής Ιουνίου, οπότε ίσχυε ο τελευταίος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και προέβλεπε συγκεκριμένου τύπου ρυθμίσεις για δανειολήπτες οι οποίοι βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία, η μόνη θεσμοθετημένη «σανίδα σωτηρίας» είναι το πρόγραμμα «Γέφυρα».

Ο προβλέψεις της «Γέφυρας»
Η δράση έχει ενεργοποιηθεί από τις αρχές Αυγούστου και θα ολοκληρωθεί στα τέλη του τρέχοντος μήνα ως προς τις αιτήσεις. Προβλέπει την επιδότηση των δόσεων «πράσινων» και «κόκκινων» δανείων για 9 μήνες σε ποσοστό από 60% έως 76%.
Για να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα θα πρέπει αποδεδειγμένα να πλήττεται από την κρίση του κορωνοϊού, το δάνειό του να έχει ως υποθήκη το σπίτι του και να πληροί συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Μπορεί η καινοτομία του νέου συστήματος να είναι η επιβράβευση των συνεπών δανειοληπτών, οι οποίοι θα λάβουν μεγαλύτερη επιδότηση, πρόνοια υπάρχει ωστόσο και για τα κόκκινα δάνεια που μπορούν να «σωθούν», με την παροχή των κατάλληλων κινήτρων.
Την ίδια στιγμή οι προδιαγραφές της νέας δράσης περιορίζουν σημαντικά την πιθανότητα εκμετάλλευσής της από στρατηγικούς κακοπληρωτές που απλώς θέλουν να κερδίσουν χρόνο ή από δανειολήπτες που θα επιχειρήσουν να μειώσουν το χρέος τους με την επιδότηση και στη συνέχεια να σταματήσουν τις καταβολές.

Οι δικλίδες των τραπεζών
Έτσι, εάν ένα δάνειο έχει καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, για να δοθεί η επιδότηση θα πρέπει προηγουμένως να εξοφληθεί η ληξιπρόθεσμη οφειλή. Από την άλλη στα δάνεια με μεγαλύτερη καθυστέρηση η επιδότηση θα δίνεται μόνο εάν προηγουμένως ρυθμιστούν. Η επιλεξιμότητα δηλαδή στην τελευταία περίπτωση εξαρτάται κατ’ αρχήν από την εκτίμηση του πιστωτή για τη βιωσιμότητα μιας ενδεχόμενης ρύθμισης.
Επίσης τα δάνεια που επιδοτούνται θα παρακολουθούνται για διάστημα 12 μηνών εάν είχαν καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών και 18 μηνών εάν ήταν πιο κόκκινα. Εφόσον ο δανειολήπτης μετά την επιδότηση σταματήσει τις πληρωμές, το Δημόσιο θα διεκδικεί τα χρήματα που έδωσε, ενώ αίρεται κάθε προστασία στην προσημειωμένη κατοικία.
Μέχρι στιγμής 100.103 δανειολήπτες συναίνεσαν στην άρση του απορρήτου τους και ξεκίνησαν τη διαδικασία της αίτησης, ενώ 51.337 δανειολήπτες προχώρησαν στην οριστική κατάθεση του αιτήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, σε 20.000 αιτήσεις με οριστική υποβολή αναμένεται ακόμη η συναίνεση και των υπόλοιπων μελών του νοικοκυριού. Ως εκ τούτου, μόνο οι περίπου 31.000 αιτήσεις θα πρέπει να θεωρούνται τελειωμένες.
Παράγοντες της τραπεζικής αγορά σημειώνουν πως θα ήταν επιτυχία εάν στο πρόγραμμα συμμετάσχουν τελικά 100.000 δανειολήπτες με ανοίγματα 6-7 δισ. ευρώ.

Κούρεμα στους συνεργάσιμους
Οι τράπεζες και οι διαχειριστές είναι πρόθυμοι να «κουρέψουν» το υπερβάλλον του 100% – 120% του αρχικού χρέους και να ρυθμίσουν το υπόλοιπο με προνομιακούς όρους. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές υπάρχουν αρκετοί δανειολήπτες που αναμένουν την εκδίκαση της υπόθεσής τους στο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη και έχουν απορρίψει γενναιόδωρες προτάσεις ρύθμισης.
Προτιμούν δηλαδή τη δικαστική διευθέτηση της υπόθεσης, παρότι οι πιθανότητες να δικαιωθούν δεν είναι με το μέρος τους. Ρισκάρουν έτσι καθώς, εάν δεν κερδίσουν το δικαστήριο, τότε τα χάνουν όλα, ενώ, στο καλό σενάριο που η απόφαση είναι υπέρ τους, η ρύθμιση που θα λάβουν δεν θα διαφέρει και πολύ από αυτήν που τους προτείνεται απευθείας από την τράπεζα.

Καμία προστασία μετά τις 30
Από τις 30 Σεπτεμβρίου, οπότε λήγει η προθεσμία για το πρόγραμμα «Γέφυρα», έως και την 1η Ιανουαρίου, οπότε αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ο νέος πτωχευτικός κώδικας, δεν θα υπάρχει κανένα πλαίσιο προστασίας για τα σπίτια.
Σύμφωνα με στέλεχος εταιρείας διαχείρισης επισφαλών απαιτήσεων, σε αυτό το διάστημα δεν πρόκειται να βγουν σε πλειστηριασμό κατοικίες μικρής αξίας ευάλωτων νοικοκυριών. «Θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος που δεν θα κυνηγάμε με την ίδια ένταση περιπτώσεις δανειοληπτών με χαμηλής αξίας σπίτια» τονίζει σχετικά.

Από τη νέα χρονιά ωστόσο μόνη οδό παραμονής σε μια κατοικία ή διάσωσής της θα αποτελεί ο νέος πτωχευτικός κώδικας. Το σχετικό νομοσχέδιο προβλέπει μια προπτωχευτική διαδικασία, διάρκειας δύο μηνών, όπου θα δίνεται η δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης των χρεών. Με βάση το νέο πλαίσιο ο δανειολήπτης είτε θα συμφωνεί σε μια λύση αποπληρωμής του δανείου του την οποία θα του προτείνει η τράπεζα είτε θα επιλέγει την πτώχευση ρευστοποιώντας το σύνολο της περιουσίας του, συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης κατοικίας.
Εάν πληροί συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οποία θα είναι ιδιαίτερα αυστηρά, θα έχει την επιλογή παραμονής στο σπίτι του, αλλά πλέον ως μισθωτής και όχι ως ιδιοκτήτης. Η κυριότητα του σπιτιού θα μεταβιβαστεί σε έναν νέο φορέα που θα συσταθεί και θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Δηλαδή βασικοί του μέτοχοι θα είναι μακροπρόθεσμοι επενδυτές, όπως π.χ. τα συνταξιοδοτικά ταμεία.
Το Δημόσιο από την πλευρά του θα επιδοτεί μέρος του ενοικίου. Με τον τρόπο αυτόν θα στηρίζεται ο δανειολήπτης και δεν θα μένει στον δρόμο. Τέλος, ύστερα από μία δωδεκαετία θα του δίνεται η επιλογή, εάν το θέλει, να αγοράσει το ακίνητο σε συγκεκριμένη τιμή.