Ειδικού Συνεργάτη
Η μείωση των εισοδημάτων το 2020 αποτυπώνεται στην γενικότερη εικόνα της καταναλωτικής συμπεριφοράς των ελληνικών νοικοκυριών.
Η πανδημία σε συνδυασμό με τα ελλιπή κυβερνητικά μέτρα έχουν δημιουργήσει πολύ μεγάλα προβλήματα σε ένα ευρύ ποσοστό της κοινωνίας
Και τούτο καθώς ένα σημαντικό τμήμα των δαπανών τους προορίζονται για αγορές αγαθών που εξυπηρετούν βασικές ανάγκες τους όπως είναι τα προϊόντα παντοπωλείου και ειδικά τα είδη διατροφής. Μάλιστα, μέσα στο 2020 η δαπάνη των Ελλήνων σε τρόφιμα αυξήθηκε κιόλας, κάτι σύνηθες σε περιόδους κρίσεων, ενώ αντίθετα η συνολική δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 9,90%.
Τα στοιχεία
Ειδικότερα, στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) και της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ετήσια αύξηση της δαπάνης τροφίμων το 2020 κατά 3,88%, από 3.351,36 ευρώ ανά νοικοκυριό σε 3.481,56 ευρώ, η οποία είναι ακόμα μεγαλύτερη για οινοπνευματώδη ποτά (17,67%) και οικιακά είδη άμεσης κατανάλωσης όπως απορρυπαντικά, χαρτικά κλπ (11,24%).
Αντίθετα, μείωση παρουσίασαν τα είδη ατομικού ευπρεπισμού (-9,51%_ και ειδικά η εστίαση (-33,45%). Συνολικά, οι δαπάνες διατροφής (αθροιστικά αγορές τροφίμων και εστίασης) παρουσίασαν το 2020 μείωση 7.22%, από 5.478,12 ευρώ σε 5.082,84 ευρώ.
Μείωση
Όπως διαπιστώνει το ΙΕΛΚΑ, παρά την αύξηση, διαχρονικά την περίοδο 2009-2020 η δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών έχει μειωθεί κατά -10,28%. Βέβαια, την 4ετία (2016-2019) η κατά κεφαλήν δαπάνη στα είδη αυτά παρουσίαζε αύξηση από 1.337 ευρώ το 2016 σε 1.388 ευρώ το 2019 (+3,83%) και ακολούθησε η αύξηση του 2020 στα 1.449 ευρώ και συνολική αύξηση 8,36%, σε ένα περιβάλλον σταθερών τιμών, καθώς ο τιμάριθμος το 2016-2020, παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητος.
Δαπάνη
Εξάλλου, ενώ η δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου σε αξία παραμένει μειωμένη σε σχέση με την αρχή της προηγούμενης δεκαετίας, ως ποσοστό επί των συνολικών αγορών αυξήθηκε. Το 2009 η δαπάνη σε είδη διατροφής αντιστοιχούσε σε 17,3% των αγορών του μέσου νοικοκυριού και αυξήθηκε το 2020 στο 23,1%, κάτι που προφανώς συνδέεται με την κρίση που προηγήθηκε. Ενώ δηλαδή η δαπάνη σε είδη παντοπωλείου περιορίστηκε, οι υπόλοιπες δαπάνες (π.χ. είδη ένδυσης, είδη επίπλωσης, υπηρεσίες) μειώθηκαν ταχύτερα, τάση που έγινε εντονότερη το 2020 οπότε και η δαπάνη σε τρόφιμα αυξήθηκε, ενώ αντίθετα η συνολική δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 9,90%. Η εξέλιξη αυτή ήταν σε ένα βαθμό αναμενόμενη καθώς τα περισσότερα από τα προϊόντα παντοπωλείου και ειδικά τα είδη διατροφής εξυπηρετούν βασικές ανάγκες του καταναλωτή και κατά συνέπεια είναι πιο δύσκολο να περικοπούν σε περιόδους κρίσης.
Επιμέρους κατηγορίες
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν όσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, στις περισσότερες περιπτώσεις (και συγκεκριμένα σε 27 εξ αυτών) καταγράφεται αύξηση με εντονότερες αυτές στα ποτά. Μείωση καταγράφεται σε μόλις 5 κατηγορίες, κυρίως τις κατηγορίες κρεάτων (με εξαίρεση το χοιρινό) και στο γάλα. Πρακτικά επιβεβαιώνεται η αύξηση στην μαγειρική κατά την περίοδο των lockdown η οποία οδήγησε σε αύξηση της δαπάνης των νοικοκυριών για πρώτες ύλες για τα γεύματα της. Είναι σαφής η επίδραση της κλειστής εστίασης σε αυτές τις τάσεις, καθώς ειδικά στην περίπτωση των αλκοολούχων ποτών η κατανάλωση εκτός σπιτιού αντικαταστάθηκε από κατανάλωση εντός σπιτιού.#menoumespeedy
