Η φύση είναι η θεραπεύτριά μας

Πόσοι από εμάς εν μέσω πανδημίας και αναγκαστικού κατ’ οίκον περιορισμού δεν πεθυμήσαμε να βγούμε στη φύση; Από το να πάμε στο χωριό μας μέχρι να περπατήσουμε στο άλσος της γειτονιάς μας, να αγναντέψουμε για λίγο τη θάλασσα; Συνήθειες που ίσως δεν ανήκαν στην καθημερινότητά πολλών από εμάς. Είναι τυχαίο αυτό; Ή πιστεύετε ότι ήταν απόρροια της απομόνωσης;

Μήπως το ίδιο μας το σώμα μάς δείχνει την ανάγκη του και, ακόμα περισσότερο, τη θεραπεία του; Δεν χρειάζεται να είμαστε γνώστες επιστημονικών ερευνών για να επικυρώσουμε αυτό που νιώθουμε, την ανάγκη μας για διακοπές σε θάλασσα και βουνό, την ξεκούραση, την ηρεμία που νιώθουμε μετά ακόμα και από ένα απλό περίπατο ανάμεσα σε δέντρα ή δίπλα στη θάλασσα, το πως όλα τα προβλήματα που μας ταλανίζουν κι έχουν όψη ογκόλιθου ξαφνικά(;) αποκτούν μικρότερη βαρύτητα στο μυαλό μας μετά από μια ολιγόωρη παραμονή στη φύση.

Για όσους ακόμα αμφισβητούν τη θεραπευτική επίδραση του φυσικού κόσμου στην υγεία του ανθρώπου ή για όσους αντιμετωπίζουν τη φύση σαν ακόμα έναν χώρο στον οποίο «κυριαρχούν» και εκμεταλλεύονται για την απόκτηση πλούτου, μα κυρίως γι’ αυτούς τους ανθρώπους που λόγω έντονου τρόπου ζωής στην πόλη έχουν χάσει την επαφή τους με τη φύση, τα αποτελέσματα ενός συνεχόμενα αυξανόμενου όγκου ερευνών που αποδεικνύουν ότι η παραμονή σε φυσικά περιβάλλοντα, είτε σε συνεχόμενο χρόνο είτε σε σπαστά διαστήματα συνολικού χρόνου έκθεσης 120 λεπτών, προάγουν συνολικά την υγεία δεν μπορούν να παραβλεφθούν.

Εκατόν είκοσι λεπτά την εβδομάδα παραμονής στη φύση δεν είναι ένας ανέφικτος στόχος. Πόσο μάλλον όταν αυτός ο χρόνος μπορεί να βιωθεί σε σπαστά διαστήματα μέσα στην εβδομάδα και δεν παίζει ρόλο αν θα είναι ένας περίπατος στο πάρκο της γειτονιάς ή εκδρομή σε κάποιο φυσικό περιβάλλον.

Σε έρευνα, της οποίας ηγήθηκε ο δρ Οικοψυχολογίας, Μάθιου Γουάιτ, του Πανεπιστημίου του Εξετερ και στην οποία συμμετείχαν είκοσι χιλιάδες άτομα, αποδείχτηκε ότι τα αποτελέσματα στην υγεία όσων κάλυψαν τον απαιτούμενο χρόνο παραμονής στη φύση ήταν εξαιρετικά, σε αντίθεση με όσους δεν συγκέντρωσαν αυτά τα απαραίτητα 120 λεπτά και οι οποίοι δεν έδρεψαν κανένα απολύτως όφελος.

Η θεραπευτική επίδραση της φύσης στη συναισθηματική, πνευματική και σωματική υγεία των ανθρώπων αφορά όλες τις κοινωνικές ομάδες, ανεξαρτήτως εθνότητας, επαγγέλματος, οικονομικής ή φυσικής τους κατάστασης, αν ανήκουν δηλαδή σε ομάδες με χρόνιες παθήσεις ή αναπηρίες.

Φυσικά δεν είναι η μόνη έρευνα που συνδέει την καλή υγεία του ανθρώπινου οργανισμού με τη παραμονή σε φυσικά περιβάλλοντα -εννοείται σε μέρη στα οποία δεν απειλείται με κάποιο τρόπο η υπαρξή του-, αλλά είναι ακόμα μία που έρχεται να εδραιώσει αυτό που πρεσβεύει η επιστήμη της Οικοψυχολογίας.

Ολες λοιπόν οι έρευνες δείχνουν και επισημαίνουν ότι η έκθεσή μας στη φύση λειτουργεί ως αντίδοτο στο στρες: μειώνονται η αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα ορμονών του στρες, η διέγερση του νευρικού συστήματος, το αίσθημα ανησυχίας, ενισχύεται δε η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, αυξάνεται η αυτοεκτίμησή μας και βελτιώνεται η καλή μας διάθεση.

Προβλήματα όπως η διάσπαση προσοχής ή η επιθετική συμπεριφορά καταγράφουν μείωση, όπως επίσης καταγράφονται εντυπωσιακοί ρυθμοί αποκατάστασης και θεραπείας για όσους επανιδρύουν τη σχέση τους με το όποιο φυσικό περιβάλλον.

Σε ακόμα μια μελέτη οι ερευνητές ψυχιατρικής μονάδας ανακάλυψαν ότι όταν οι θεραπευόμενοι βρίσκονταν έξω, στο φυσικό περιβάλλον, βίωναν σε σημαντικά χαμηλότερο βαθμό το αίσθημα της μοναξιάς, παρουσίαζαν αυξημένα επίπεδα ηρεμίας και καλής διάθεσης.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της ευζωίας των ανθρώπων, θεωρείται και συστήνεται από την επιστημονική κοινότητα ως απολύτως απαραίτητη η διάδραση με το φυσικό περιβάλλον για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Είτε με τη δημιουργία περισσότερων και μεγαλύτερων πράσινων εκτάσεων ή πάρκων ανά γειτονιά και περιοχή, είτε με τη δημιουργία πράσινων επιφανειών σε νοσοκομεία και δομές υγείας – ακόμη και νέα σχεδίαση των δωματίων στα νοσοκομεία αλλά και σε οίκους ευγηρίας, που πλέον κατασκευάζονται με μεγάλα παράθυρα ή ανοίγματα με θέα σε κήπους ή δάση ή θάλασσα – είτε με την ενσωμάτωση οργανωμένων αποδράσεων στη φύση από εταιρείες που θέλουν να επιτύχουν τη μέγιστη απόδοση όχι μόνο των μεγαλοστελεχών τους, αλλά όλων των υπαλλήλων τους.

Χρόνια τώρα λειτουργούν σχολεία (forest schools) επί παραδείγματι στις σκανδιναβικές χώρες όπου o μεγαλύτερος όγκος της εκπαιδευτικής ύλης παραδίδεται σε εξωτερικούς χώρους που η φύση κυριαρχεί, τάση η οποία υιοθετείται γοργά και από τις ΗΠΑ, που σύμφωνα με στοιχεία από το 2012 έχει καταγράψει αύξηση της τάξης του 500%, με την Πολιτεία της Ουάσινγκτον να είναι η πρώτη που έδωσε άδεια σε προσχολικής ηλικίας σταθμούς να γίνεται σε εξωτερικό χώρο το μεγαλύτερο μέρος του παιχνιδιού και της μάθησης.

Αν σκεφτεί κανείς ότι πλέον η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή είναι ένα έντονα αναδυόμενο φαινόμενο, ότι η επιστημονική κοινότητα αναδεικνύει ως φταίχτη των νεοαναδυόμεων μολυσματικών ασθενειών (σε ποσοστό άνω του 75%) αλλά και όλων των ζωονόσων που ενέσκηψαν τα παρελθόντα χρόνια την καταστροφή του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων, μήπως θα πρέπει να ξανασκεφτούμε και να διεκδικήσουμε την επανασύνδεσή μας με τη Φύση από μια θέση πλέον αρμονικής συμβίωσης; Ολα δείχνουν ότι αυτή είναι η καλύτερη θεραπεύτρια της ύπαρξής μας.

Πηγή: https://e360.yale.edu