Υπάρχει ένα ισχυρό και κατανοητό συναίσθημα για την επιβολή υψηλότερου επιπέδου κυρώσεων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά υπάρχει ακόμη χρόνος για την Τουρκία να αλλάξει την τρέχουσα προσέγγισή της και να δώσει τη θέση της στον διάλογο.

Να σταματήσει τις επιθετικές κινήσεις, προκειμένου να υπάρξει αποκλιμάκωση και να μπορέσει να ξεκινήσει διάλογος, καλεί την Αγκυρα ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, Νάτσο Σάντσες Αμορ.

Με συνέντευξή του στην «Εφ.Συν.» αποδοκιμάζει έντονα τη στάση της κυβέρνησης Ερντογάν σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο, κάνοντας λόγο για ενέργειες που στρέφονται κατά της κυριαρχίας της Ελλάδας, της Κύπρου αλλά και συνολικά εναντίον της Ε.Ε. Αναφορικά με το ενδεχόμενο κυρώσεων, ο Ισπανός ευρωβουλευτής εκτιμά ότι εφόσον η Τουρκία αλλάξει τακτική, ίσως τελικά να μη χρειαστεί η επιβολή τους από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

• Ως εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία και ως μέλος της ευρωομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, τι πιστεύετε για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο; Πιστεύετε ότι ήρθε η ώρα για μέτρα και αυστηρές κυρώσεις;

Πιστεύω ότι οι πρόσφατες μονομερείς και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας που επηρεάζουν την κυριαρχία της Ελλάδας και της Κύπρου -που είναι ισοδύναμο, να πούμε, με την κυριαρχία της Ε.Ε.- ιδίως λόγω της ισχυρής στρατιωτικής συνιστώσας και της σκληρής γλώσσας που τις συνόδευαν, είναι απλά μη αποδεκτές.

Ακόμη λιγότερο προέρχονται από μια χώρα που είναι υποψήφια προς την Ε.Ε., αλλά η Τουρκία, αντί να πλησιάσει, έχει απομακρυνθεί περισσότερο από εμάς σε κάθε πτυχή και πολιτική, είτε εγχώρια είτε εξωτερική. Είναι σαφές ότι η σημερινή τουρκική επιθετική πολιτική στη Μεσόγειο παρεμποδίζει περαιτέρω τις σχέσεις της με την Ε.Ε.

Γνωρίζω ότι υπάρχει ένα ισχυρό και κατανοητό συναίσθημα για την επιβολή υψηλότερου επιπέδου κυρώσεων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά θέλω να τονίσω ότι υπάρχει ακόμη χρόνος για την Τουρκία να αλλάξει την τρέχουσα προσέγγισή της και να δώσει τη θέση της στον διάλογο. Είναι καιρός για αποκλιμάκωση, πριν το μετανιώσουμε όλοι. Το Συμβούλιο προετοιμάζεται για κάθε σενάριο, και δικαίως, αλλά ελπίζω ότι τελικά δεν θα χρειαστούν πιο περιοριστικά μέτρα και ότι θα υπάρξει μια ευκαιρία για όλα τα μέρη να επαναπροσεγγίσουν με καλή πίστη τις συνομιλίες.

• Πώς πιστεύετε ότι είναι δυνατόν να αποκλιμακωθεί η κρίση και να ξεκινήσουν συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών; Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι η Αγκυρα πρέπει πρώτα να σταματήσει την επιθετικότητα και τις παραβιάσεις. Συμφωνείτε;

Η σημασία ενός αποτελεσματικού πλαισίου διαλόγου είναι ολοένα και πιο εμφανής, και για να διεξαχθεί εποικοδομητικός διάλογος. Είναι απαραίτητο η Τουρκία να απέχει από την ανάληψη περαιτέρω μονομερών ενεργειών. Οι ενέργειες αυτές, εξάλλου, υπονομεύουν τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την επανάληψη του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων. Συμφωνώ απολύτως με την ιδέα ότι η Ε.Ε. ή οποιοδήποτε από τα κράτη-μέλη της, δεν μπορεί να αντιδράσει υπό πίεση.

Πιστεύω ότι η απόσυρση όλων των σκαφών, είτε ερευνητικών είτε στρατιωτικών, από τα αμφισβητούμενα ύδατα θα ήταν ένα απαραίτητο βήμα για να αποκατασταθεί ένα κατάλληλο περιβάλλον για την επανάληψη των συνομιλιών και από εκείνη τη στιγμή όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για τη διατήρηση των απαραίτητων προϋποθέσεων για την προώθηση του διαλόγου. Στο τέλος, υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να βρεθεί μια λύση και αυτός είναι ο διάλογος και η συνεργασία, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.

• Ανησυχείτε για την κατάσταση στην Τουρκία σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες; Πολύ συχνά ακούμε και διαβάζουμε για την ποινικοποίηση της αντίθετης άποψης και για διώξεις δημοσιογράφων ή πολιτικών που επικρίνουν τον πρόεδρο Ερντογάν. Ποια είναι η άποψή σας;

Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου στη χώρα είναι η μεγαλύτερη ανησυχία μου ως εισηγητή για την Τουρκία, καθώς αυτά τα στοιχεία βρίσκονται στο επίκεντρο των βαθιών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να πραγματοποιηθούν προκειμένου να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία. Δυστυχώς, σήμερα μπορούμε να δούμε ότι η χώρα έχει περαιτέρω οπισθοδρόμηση σε όλες τις πτυχές και η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σε ένα ιστορικό χαμηλό ρεκόρ όσον αφορά την καταστολή προς κάθε φωνή κριτικής, ιδιαίτερα δημοσιογράφους, αλλά και πολιτικούς, δικηγόρους, ακαδημαϊκούς, ακτιβιστές…

• Τέλος, εκτιμάτε ότι η Τουρκία εξακολουθεί να ενδιαφέρεται να παραμείνει σε τροχιά προσχώρησης στην Ε.Ε. στο μέλλον; Και τι πρέπει να κάνει η Ε.Ε. από τη δική της πλευρά;

Πιστεύω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια καθοριστική στιγμή, ένα σημείο καμπής, στην ιστορία των σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας. Πιστεύω ακράδαντα ότι η διαδικασία προσχώρησης είναι το καλύτερο πλαίσιο σχέσεων μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας, διότι απλώς μας δίνει μεγαλύτερο πλεονέκτημα και επειδή εξακολουθεί να είναι ένας ισχυρός κρίκος και μια ελπίδα για αυτό το μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας που εξακολουθεί να είναι φιλοευρωπαϊκό και φιλοδημοκρατικό.

Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι τον τελευταίο καιρό βλέπουμε πως η Τουρκία απομακρύνεται από εμάς, σε πράξεις και αφηγήσεις, ίσως υποδεικνύοντας ότι μπορεί να επιλέξει έναν διαφορετικό δρόμο, όχι αυτόν προς την Ε.Ε. Ηταν πάντα μια επιλογή και πρέπει να αποφασίσουν. Δυστυχώς, σήμερα υπάρχουν τόσο πολλά θέματα ανοιχτά στο τραπέζι που είναι δύσκολο να μιλήσουμε για τις βασικές αρχές της σχέσης μας. Η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να είναι ίσως ο πιο σημαντικός εταίρος της Ε.Ε. για την ειρήνη και τη σταθερότητα ολόκληρης της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της περιοχής της Μέσης Ανατολής. Εχουμε τόσο πολλά να κερδίσουμε μαζί.

Ποιος είναι

Ο Νάτσο Σάντσες Αμορ γεννήθηκε στο Κάθερες της Ισπανίας το 1960 και είναι εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία. Μετέχει στην Ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και εξελέγη με το ψηφοδέλτιο του ισπανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος στις εκλογές του 2019.

Πηγή : EFSYN