Ερώτηση (και) Αλ.Αυλωνίτη για τις τραγικές ελλείψεις προσωπικού στο ΕΣΥ
Ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων κατέθεσαν σήμερα 51 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία με πρωτοβουλία του Ανδρέα Ξανθού, βουλευτή Ρεθύμνου και τομεάρχη Υγείας της Κ.Ο και συνυπογραφή του βουλευτή Κέρκυρας και Αν.Τομεάρχη Τουρισμού ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξανδρου Αυλωνίτη με θέμα τις τραγικές ελλείψεις προσωπικού στο ΕΣΥ και την ανάγκη σοβαρού σχεδίου για την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού των δημόσιων δομών υγείας.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τονίζουν πως οι ελλείψεις προσωπικού στο ΕΣΥ είναι πλέον τραγικές και έχουν επιδεινωθεί λόγω της απουσίας πολιτικής μόνιμων προσλήψεων από την κυβέρνηση της ΝΔ. Αυτό οδηγεί είτε σε ανεπαρκή παρακολούθηση και φροντίδα ασθενών με σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, είτε σε δυσβάστακτη οικονομική επιβάρυνση των νοικοκυριών από την αναγκαστική προσφυγή στους επιχειρηματίες υγείας. Θα πρέπει η κυβέρνηση να μεριμνήσει για την κάλυψη των ελλείψεων και για την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού στις δημόσιες δομές υγείας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης :
ΘΕΜΑ: Οι τραγικές ελλείψεις προσωπικού στο ΕΣΥ και η ανάγκη σοβαρού σχεδίου για την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού των δημόσιων δομών υγείας
Η πανδημία και η συνακόλουθη υγειονομική κρίση ανέδειξε την αξία των δημόσιων συστημάτων υγείας και την ανάγκη ενδυνάμωσης τους με στόχο την καθολική, ισότιμη και ποιοτική κάλυψη των σύγχρονων αναγκών υγείας του πληθυσμού. Τόσο η διεθνής εμπειρία όσο και η εμπειρία από τη χώρα μας καταδεικνύουν ότι οι δημόσιες δομές υγείας (πρωτοβάθμιες και νοσοκομειακές) ήταν αυτές που σήκωσαν όλο σχεδόν το βάρος της διαχείρισης των περιστατικών covid-19 και ότι το προσωπικό τους, παρά τις τραγικές ελλείψεις, τις αντιξοότητες και την εργασιακή εξουθένωση, ήταν αυτό που κράτησε όρθια τη δημόσια περίθαλψη.
Η κρίσιμη παράμετρος για την αποτελεσματικότητα του δημόσιου συστήματος υγείας είναι η επαρκής του στελέχωση με καλά εκπαιδευμένο και αξιοπρεπώς αμειβόμενο ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό υγειονομικό προσωπικό. Και μάλιστα με ισόρροπη κατανομή του στις δομές του ΕΣΥ σε όλη τη χώρα, περιορίζοντας τις υπαρκτές ανισότητες στην υγειονομική φροντίδα στην περιφέρεια και στις δυσπρόσιτες- ορεινές-νησιωτικές περιοχές. Αυτό ήταν πάντα το μείζον πρόβλημα στη λειτουργία του ΕΣΥ, το οποίο απέκτησε χαρακτηριστικά δομικής κρίσης την εποχή των μνημονίων και της λιτότητας. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέτρεψε σταδιακά το μνημονιακό κανόνα 1: 5 στις προσλήψεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και, δίνοντας απόλυτη προτεραιότητα στο ΕΣΥ, προχώρησε για 1η φορά σε προσλήψεις μόνιμου υγειονομικού προσωπικού μετά την πλήρη αναστολή τους την περίοδο 2010-2015 . Σε συνδυασμό με τις μαζικές προσλήψεις επικουρικών γιατρών, λοιπού επικουρικού προσωπικού και συμβασιούχων του ΟΑΕΔ, το ΕΣΥ δέχτηκε μια σημαντική «ένεση» ανθρώπινου δυναμικού που του επέτρεψε να διατηρήσει τη λειτουργικότητα του και να ανταποκριθεί στην πρόκληση της κάλυψης των 2,5 περίπου εκατομμυρίων ανασφάλιστων πολιτών μετά το ν.4368/2016.
Στη διάρκεια της πανδημίας και παρά τις μεγαλοστομίες της κυβέρνησης για χιλιάδες προσλήψεις, η στελέχωση του ΕΣΥ επιδεινώθηκε δραματικά και αυτή τη στιγμή η κατάσταση στα περισσότερα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας της χώρας είναι τραγική. Με τις συνταξιοδοτήσεις χωρίς αντικατάσταση (από το 2019 που επανήλθε ο κανόνας 1:1 στις προσλήψεις μπορούσε να έχει οργανωθεί ένας μηχανισμός αυτόματης αναπλήρωσης των κενών με μόνιμο προσωπικό), με τις παραιτήσεις κυρίως ειδικευμένων και ειδικευόμενων γιατρών αλλά και άλλων επαγγελματιών υγείας και με τις αναστολές εργασίας του μη εμβολιασμένου προσωπικού, υπολογίζεται ότι το συνολικό ανθρώπινο δυναμικό του ΕΣΥ έχει μειωθεί σημαντικά και αδυνατεί να καλύψει τις πιεστικές ανάγκες υγείας του πληθυσμού, ειδικά της non-covid νοσηρότητας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης των ακάλυπτων υγειονομικών αναγκών στην Ελλάδα έχει τριπλασιαστεί την τελευταία 2ετία ( από 8% του πληθυσμού το 2019 έχει φτάσει στο 24%). Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε επαγγελματική εξουθένωση (σ. burn out) το προσωπικό του ΕΣΥ , ιδιαίτερα τους ανθρώπους της «πρώτης γραμμής» , δημιουργεί σοβαρές παρενέργειες στην τακτική λειτουργία των δημόσιων δομών και στη δυνατότητα τους να εφημερεύουν και να καλύπτονται οι βάρδιες του νοσηλευτικού΄-παραϊατρικού προσωπικού, έχει ενώ έχει αποτρέψει μεγάλο μέρος των πολιτών από το να αναζητούν υπηρεσίες στο ΕΣΥ λόγω των μη διαχειρίσιμων αναμονών για ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία ή για προγραμματισμό χειρουργικών επεμβάσεων. Αυτό οδηγεί είτε σε ανεπαρκή παρακολούθηση και φροντίδα ασθενών με σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, είτε σε δυσβάστακτη οικονομική επιβάρυνση των νοικοκυριών από την αναγκαστική προσφυγή στους επιχειρηματίες υγείας, που αυτή την περίοδο λειτουργούν ασύδοτα και κερδοσκοπούν εις βάρος των ασθενών και του Δημοσίου λόγω της κατάργησης των ελεγκτικών μηχανισμών στο χώρο της υγείας (ΣΕΥΥΠ, ΥΠΕΔΥΦΚΑ) .
Επειδή το ανθρώπινο δυναμικό είναι ο κρίσιμος πόρος του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και η επιδεινούμενη κρίση στελέχωσης απειλεί πλέον τη βιωσιμότητα του και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Επειδή οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στο ΕΣΥ (ΟΕΝΓΕ-ΠΟΕΔΗΝ) καταγγέλλουν όχι απλώς χιλιάδες κενές οργανικές θέσεις αλλά τη δραματική μείωση του μόνιμου προσωπικού (-5500 άτομα σε σύγκριση με το 2019) και τη μείωση συνολικά των υπηρετούντων υγειονομικών (-10.000 σε σχέση με τις αρχές του 2021).
Επειδή η προκήρυξη μετά από 2 χρόνια 4000 θέσεων νοσηλευτών (τις είχε ανακοινώσει ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ το 2020) και η εξαγγελία επιπλέον 1500 θέσεων γιατρών και λοιπού προσωπικού δεν μπορούν να καλύψουν τα τεράστια κενά στα σύστημα, να αναπληρώσουν τις συνταξιοδοτήσεις (περίπου 2000 κάθε χρόνο) και να διασφαλίσουν τη μόνιμη εργασιακή προοπτική των συμβασιούχων.
Επειδή το λιγοστό και εξουθενωμένο προσωπικό του ΕΣΥ έχει ανάγκη μια αισθητή βελτίωση των συνθηκών εργασίας, αμοιβής και εκπαίδευσης του και απαιτείται ένα νέο πλαίσιο κινήτρων προσέλκυσης γιατρών σε άγονες περιοχές, δομές και ειδικότητες.
Επειδή για να υπάρξει ένας σοβαρός σχεδιασμός για το ανθρώπινο δυναμικό του ΕΣΥ και του συστήματος υγείας συνολικά, απαιτείται ακριβής εικόνα για τη σημερινή κατάσταση.
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός
1. Πόσο είναι το συνολικό προσωπικό και ανά κατηγορία (ιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό, διοικητικό, λοιπό) που υπηρετεί στο ΕΣΥ με οποιαδήποτε σχέση εργασίας (μόνιμο, επικουρικό, ΟΑΕΔ, άλλοι συμβασιούχοι, αποσπασμένοι κ.λ.π) συμπεριλαμβανομένων και των πάσης φύσεως οργανισμών που εποπτεύει το Υπουργείο Υγείας (ΕΚΑΒ, ΕΟΔΥ, ΑΕΜΥ, ΕΟΠΥΥ, ΕΟΦ, ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, κ.λ.π), στις 30.9.2022 ;
2. Πόσες είναι οι συνολικές και ανά κατηγορία προσωπικού συνταξιοδοτήσεις των ετών 2019-2022 ;
3. Πόσοι γιατροί (ειδικευμένοι και ειδικευόμενοι) έχουν παραιτηθεί τα χρόνια 2019-2022 ;
4. Πόσοι εργαζόμενοι τελούν σε αναστολή στις 30.9.2022; Σε ποιες κατηγορίες προσωπικού και πόσοι γιατροί ανά ειδικότητα; Πόσοι εργαζόμενοι του ΕΣΥ ή άλλων φορέων του Υπουργείου Υγείας τέθηκαν συνολικά σε αναστολή από 1/9/2021 ;
5. Πόσοι είναι οι επαγγελματίες υγείας που μεταναστεύουν στο εξωτερικό κάθε χρόνο και ποια τα μεγέθη του brain drain στον τομέα της υγείας ;
Και παρακαλείται να καταθέσει για την ενημέρωση της Βουλής και των πολιτών
Πίνακες σε ηλεκτρονικά αρχεία λογιστικού φύλλου (Excel) με τα παραπάνω στοιχεία, ανά Νοσοκομείο και κάθε άλλη οργανική μονάδα (Κέντρα Υγεία, Οργανισμούς κ.λ.π) και ανά κατηγορία προσωπικού (ιατροί, νοσηλευτές κ.λ.π) και εργασιακή σχέση.
