«Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι υπεύθυνη για την απώλεια πόρων που πρέπει να αξιοποιούνται για την ανακύκλωση προς όφελος των φορέων της αυτοδιοίκησης και των δημοτών. Έχει ακόμη ευθύνες για την καθυστέρηση αποφάσεων για την αξιολόγηση και τη λειτουργία των Συστημάτων Ανακύκλωσης Συσκευασιών, παρά τις σχετικές εισηγήσεις των υπηρεσιών για πολύ χαμηλές επιδόσεις, για την αδιαφανή λειτουργία και για τη μη συμβολή στην επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης». Αυτό αποτελεί το βασικό συμπέρασμα κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σ.Φάμελλου, στη Βουλή με θέμα «Ανεξήγητες καθυστερήσεις και αθέμιτες πρακτικές στη λειτουργία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και του περιβάλλοντος».
Σημειώνεται ότι η ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων που μετατράπηκε σε επίκαιρη καθώς δεν απαντήθηκε, προστίθεται σε σειρά ερωτήσεων (πάνω από 10 τους τελευταίους 18 μήνες) που έχει καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, οι οποίες αφορούν την αξιολόγηση, την έγκριση και την εφαρμογή των Επιχειρησιακών Σχεδίων των ΣΣΕΔ Ανακύκλωσης Συσκευασιών. Όλες οι ερωτήσεις αναφέρονται σε ανεξήγητες καθυστερήσεις, ανισότιμες και αδιαφανείς επιλογές, δυσλειτουργίες και έλλειψη ελέγχου, απουσία επικοινωνίας μεταξύ Υπουργείων και πολιτικές επιλογές σε αντίθεση με τη νομοθεσία, με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική καθυστέρηση στην παροχή εξοπλισμού διαλογής στην πηγή στους Δήμους, απώλεια πόρων και παραβίαση των αρχών του δημοσίου συμφέροντος και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών πόρων.
Όπως επεσήμανε ο Σ. Φάμελλος, πολλές δράσεις υλοποιούνται σε αντίθεση με τα εγκεκριμένα επιχειρησιακά σχέδια των συστημάτων ανακύκλωσης ενώ άλλα εγκεκριμένα σχέδια δεν υλοποιούνται, αφήνοντας τους Δήμους της χώρας σε μακρά αναμονή παράδοσης εξοπλισμού για τη διαλογή στην πηγή.
Είναι χαρακτηριστική η απροθυμία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να παραδώσει τα έγγραφα που ζητούσαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με όλες τις προηγούμενες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις. Έχει καταδειχθεί επίσης η ασυνεννοησία και το αλαλούμ τόσο μεταξύ του ΥΠΕΝ και του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, όσο και του ΥΠΕΝ με το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ δεν έχει δοθεί καμία πειστική απάντηση (εκτός από μεγάλα λόγια και υποσχέσεις) από τους Υπουργούς που προσήλθαν στη Βουλή.
Το ίδιο μοτίβο επαναλήφθηκε και κατά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης στη Βουλή, όπου Υφυπουργός ΠΕΝ, κύριος Αμυράς, εκπροσώπησε το ΥΠΕΝ χωρίς να έχει ωστόσο την αρμοδιότητα διαχείρισης αποβλήτων και ανακύκλωσης. Παρά το ότι ο αρμόδιος Υπουργός ΠΕΝ, κύριος Σκρέκας, υποτίμησε (ή ενδεχομένως απέφυγε το διάλογο) για το θέμα, ο Σ. Φάμελλος ενημέρωσε τον Υφυπουργό ΠΕΝ για τις πολύμηνες καθυστερήσεις στον έλεγχο, στην έγκριση και στην εφαρμογή των Επιχειρησιακών Σχεδίων των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) Συσκευασιών, με αποτέλεσμα οι Δήμοι αλλά και η χώρα να μένει πίσω στα θέματα ανακύκλωσης.
Συγκεκριμένα, ο Σ. Φάμελλος αναφέρθηκε αρχικά στη μη εφαρμογή του Επιχειρησιακού Σχεδίου (ΕΣ) του ΣΣΕΔ Ανακύκλωσης Συσκευασιών Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), που έχει εγκριθεί από τον ΕΟΑΝ και άρα, στη μη εφαρμογή της υποχρεωτικής χωριστής συλλογής στους Δήμους, λόγω έλλειψης εξοπλισμού. Αναφέρθηκε ακόμα στη μη εφαρμογή του οικολογικού σχεδιασμού στις συσκευασίες που είναι υποχρεωτική από το νόμο 4496/2017.
Όσον αφορά στο δεύτερο σύστημα που λειτουργεί στην χώρα, στην Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ, ο Σ. Φάμελλος ανέφερε και κατέθεσε στα πρακτικά της Βουλής και τα σχετικά έγγραφα που έχει λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου που τεκμηριώνουν τα διαχρονικά ζητήματα σε σχέση με τη λειτουργία του εν λόγω ΣΕΔ. Από την αρχική του έγκριση το 2008 αλλά και στη συνέχεια και την περίοδο 2013-2014, όταν ο ΕΟΑΝ εισηγήθηκε την οριστική διακοπή λειτουργίας του ΣΕΔ λόγω άρνησης συνεργασίας, αδιαφάνειας και ανεξέλεγκτης διαχείρισης των καταβαλλόμενων εισφορών.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έθεσε μια καινούργια διαφανή βάση για την έγκριση και λειτουργία όλων των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, με το νόμο 4496/2017, για να αντιμετωπίσει και τέτοια ζητήματα. Στο πλαίσιο του νόμου 4496, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση έχει υποβάλει μέχρι στιγμής πέντε (5) φορές Επιχειρησιακό Σχέδιο, το οποίο δεν έχει εγκριθεί μέχρι σήμερα, ενώ η από 18.06.2019 συνεδρίαση του ΔΣ διακόπηκε βίαια με την παρέμβαση της αστυνομίας. Ήδη, από το 2019, η εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών του ΕΟΑΝ, η οποία έχει δοθεί στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μέσω κοινοβουλευτικού ελέγχου, έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για μη επίτευξη των στόχων, για ανακρίβεια πληροφοριών, για πολλαπλά κενά και ανακολουθίες στο σχεδιασμό και για απουσία ουσιαστικών εγγράφων σχετιζόμενα με το μετοχικό κεφάλαιο και τη διανομή κερδών.
Το βαρύ αυτό ιστορικό δεν εμπόδισε την κυβέρνηση της ΝΔ και ιδιαίτερα τον Πρωθυπουργό και τον τέως Υπουργό Εσωτερικών να προωθούν αδιάκριτα και ανισότιμα τις δράσεις της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, χωρίς τη γνώση και την αξιολόγηση του ΥΠΕΝ και του ΕΟΑΝ. Μετά από την πίεση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου, και την ανάδειξη του θέματος, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση, τον Μάιο του 2020, υπέβαλε νέο, αναθεωρημένο επιχειρησιακό σχέδιο προς τον ΕΟΑΝ (το πέμπτο κατά σειρά), για το οποίο, όπως προκύπτει από δημοσιεύματα, έχει υπάρξει νέα αρνητική εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών του ΕΟΑΝ, τον Νοέμβριο του 2020, με εκτεταμένη τεκμηρίωση, που καταδεικνύει ότι και το νέο Επιχειρησιακό Σχέδιο παρουσιάζει τα ίδια ελλείμματα που εντοπίστηκαν και το 2014 και το 2019, δηλαδή μη επίτευξη στόχων, χαμηλή συμβολή στους εθνικούς στόχους ανακύκλωσης, χαμηλές επιδόσεις, μη διασφάλιση αληθών και τεκμηριωμένων στοιχείων, υψηλά ποσοστά δανεισμού.
Ωστόσο, και παρά τη νέα αρνητική εισήγηση, η αξιολόγηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου δεν έχει αποτελέσει θέμα συζήτησης στο ΔΣ του ΕΟΑΝ και η διοίκηση του ΕΟΑΝ έχει καθυστερήσει να εισάγει το θέμα απόρριψης, ώστε να συζητηθεί στο ΔΣ του ΕΟΑΝ.
Μετά από όλα αυτά τα σοβαρότατα ζητήματα, και με το ενδεχόμενο η διοίκηση του ΕΟΑΝ να επιδιώξει την έγκριση του Σχεδίου της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, παρά τη ρητή εισήγηση περί τεχνικοοικονομικής ανεπάρκειας, ο Σ. Φάμελλος έθεσε συγκεκριμένα ερωτήματα προς τον κύριο Αμυρά:
• Υπάρχει παράβαση καθήκοντος του προέδρου του ΔΣ του ΕΟΑΝ για την καθυστέρηση ή την ακύρωση συνεδρίασης ΔΣ;
• Υπάρχει πρόθεση της κυβέρνησης να εγκρίνει το Σχέδιο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, παρά τις διαχρονικά αρνητικές εισηγήσεις του ΕΟΑΝ;
• Τι θα κάνετε για το συγκεκριμένο ΣΣΕΔ που προκύπτει ότι λειτουργεί εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και δεν πιάνει τους στόχους ανακύκλωσης;
• Κατανοείτε ότι υπάρχει απώλεια πόρων που πρέπει να αξιοποιούνται και να χρησιμοποιούνται προς όφελος των φορέων της αυτοδιοίκησης και των δημοτών;
Όπως σημείωσε δε ο Σ. Φάμελλος ολοκληρώνοντας την ερώτηση «Σας ενημερώνουμε και μέσω της Βουλής ότι υπάρχει σοβαρό ζήτημα. Η ανακύκλωση πάει πίσω με τέτοιες επιλογές. Έχετε στα χέρια σας πολλά διαθέσιμα στοιχεία. Σάς τα καταθέσαμε ξανά. Κατά την άποψή μας, έχετε ένα ζήτημα το οποίο, αν δεν λυθεί, θα πρόκειται για σκάνδαλο».
Ο κύριος Αμυράς δεν απάντησε στα ανωτέρω, αλλά δεσμεύτηκε να καταθέσει σε επόμενο χρόνο σχετικά έγγραφα στη Βουλή.
