Το καλοκαίρι του 2022, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και το NHS England δημοσίευσαν την Πολιτική Ανοικτού Κώδικα, δηλώνοντας ότι η τεχνολογία ανοιχτού κώδικα είναι:
Iδιαίτερα κατάλληλη για χρήση στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης όπου, μέσω της ενεργού συνεργασίας μεταξύ προμηθευτών πληροφορικής και κοινοτήτων χρηστών/ιατρών, μπορούν να εξευρεθούν λύσεις για τη μεγιστοποίηση των οφελών στην παροχή υγειονομικής και κοινωνικής φροντίδας.
Η δημόσια δήλωση του NHS England είναι απλώς η τελευταία εξέλιξη σε μια ευρύτερη τάση:
Η αυξανόμενη υιοθέτηση του λογισμικού ανοιχτού κώδικα από τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Και δεν είναι περίεργο. Ο ανοιχτός κώδικας παρουσιάζει μυριάδες ευκαιρίες για αυτόν τον πιο περίπλοκο κλάδο, με πιθανές λύσεις σε διάφορους υποτομείς. Ναι, ο ανοιχτός κώδικας τροφοδοτεί πλέον τα πάντα, από ιατρικά wearables μέχρι διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της υγείας.
Πληροφορική υγείας
Η πληροφορική διαδραματίζει ολοένα και πιο ζωτικό ρόλο σε κάθε τομέα της οικονομίας, χωρίς εξαίρεση τον κλάδο της υγείας. Μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα είναι η ανάπτυξη της πληροφορικής υγείας – με άλλα λόγια, η απόκτηση και ανάλυση όλων των τύπων δεδομένων ασθενών, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων δοκιμών, των σαρώσεων και των ηλεκτρονικών αρχείων υγείας (EHR). Η Πληροφορική έχει να κάνει με την παροχή καλύτερων αποτελεσμάτων υγείας για τους ασθενείς, αλλά ουσιαστική σημασία για αυτό είναι η τυποποίηση και η διαλειτουργικότητα—και εδώ είναι που το ανοιχτό κώδικα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά λόγω της πραγματικά συνεργατικής και «ανοιχτής» φύσης του.
Οι προγραμματιστές ανοιχτού κώδικα έχουν δημιουργήσει πολυάριθμες λύσεις λογισμικού για διάφορες επιχειρήσεις και οργανισμούς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Πρώτον, αξίζει πιθανώς να γίνει διάκριση μεταξύ λογισμικού υγειονομικής περίθαλψης και ιατρικού λογισμικού.
Ιατρικό λογισμικό ανοιχτού κώδικα
Το ιατρικό λογισμικό αναφέρεται συγκεκριμένα σε ιατρικές συσκευές και άμεση φροντίδα/θεραπεία ασθενών. Περιλαμβάνει επίσης εργαλεία παρακολούθησης, ανάλυσης και ερμηνείας δεδομένων και μια σειρά από άλλες λειτουργίες. Το ιατρικό λογισμικό μπορεί να σχεδιαστεί για θεραπεία, προσομοίωση ή ιατρική εκπαίδευση. Μερικές από τις καλύτερες εφαρμογές αυτού είναι σε εφαρμογές smartphone, επιτρέποντας στους ασθενείς να παρακολουθούν ζωτικά στοιχεία από το σπίτι.
Το Glucosio είναι μια εφαρμογή Android και iOS που επιτρέπει στα άτομα με διαβήτη να παρακολουθούν τα επίπεδα γλυκόζης ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει την έρευνα για τον διαβήτη. Η απεικόνιση και η οπτικοποίηση είναι άλλα πεδία όπου το λογισμικό ανοιχτού κώδικα παρέχει λύσεις. Ένα από αυτά είναι το Slicer, ένα πακέτο ανοιχτού κώδικα γραμμένο σε C++, Python και Qt. Το Slicer περιλαμβάνει εργαλεία ανάλυσης εικόνας και επιστημονικής οπτικοποίησης. Οι επαγγελματίες του ιατρικού τομέα το χρησιμοποιούν για διάφορες ιατρικές εφαρμογές, όπως ο αυτισμός, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ο καρκίνος του προστάτη, ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του μαστού, η σχιζοφρένεια, η ορθοπεδική εμβιομηχανική, η ΧΑΠ, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η νευροχειρουργική.
Το Studierfenster είναι ένα άλλο ελεύθερο προϊόν ανοιχτού κώδικα. Είναι ένα διαδικτυακό πλαίσιο που βασίζεται σε διακομιστή για την επεξεργασία ιατρικών εικόνων που εμφανίζει 2D και 3D εικόνες σε ένα τυπικό πρόγραμμα περιήγησης ιστού.
Λογισμικό υγειονομικής περίθαλψης ανοιχτού κώδικα
Το λογισμικό υγειονομικής περίθαλψης είναι ένας ευρύτερος όρος που καλύπτει οποιοδήποτε λογισμικό που έχει αναπτυχθεί για τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης. Περιλαμβάνει ιατρικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων για τη διάγνωση ή τη βελτιστοποίηση της θεραπείας, αλλά καλύπτει επίσης εργαλεία που βοηθούν με υπηρεσίες υποδομής, πληροφορίες ασθενών, δημόσια υγεία και άλλες βοηθητικές απαιτήσεις. Είναι πιθανό εδώ το λογισμικό ανοιχτού κώδικα να έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στον τομέα. Ίσως τα πιο πανταχού παρόντα παραδείγματα λογισμικού ανοιχτού κώδικα στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης είναι αυτά που έχουν σχεδιαστεί για τη διαχείριση αρχείων ασθενών, με εφαρμογές όπως το Open Hospital, Open EMR, και το Open MRS που βοηθούν όλα τα νοσοκομεία και τα ιατρεία να κρατούν και να διαχειρίζονται ηλεκτρονικά αρχεία υγείας (EHR). Το Open Dental προσφέρει μια παρόμοια υπηρεσία για παρόχους οδοντιατρικής υγείας και μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για διαχείριση ιατρείου, συμπεριλαμβανομένης της τιμολόγησης και της ηλεκτρονικής χαρτογράφησης.
Το Hospital Run είναι μια άλλη εφαρμογή καταγραφής ασθενών ειδικά σχεδιασμένη για τη βελτίωση της προσβασιμότητας της υγειονομικής περίθαλψης στις αναπτυσσόμενες χώρες, με μια προσέγγιση “offline-first” για τη διαχείριση αρχείων υγειονομικής περίθαλψης.
Οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν επίσης λογισμικό ανοιχτού κώδικα για εφαρμογές στη διαχείριση συστημάτων υγείας, τη δημόσια υγεία και τη βιοεπιτήρηση. Το ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Ανθρώπινου Δυναμικού (iHRIS) που αναπτύχθηκε από την IntraHealth International βοηθά τις χώρες να παρακολουθούν δεδομένα σχετικά με το εργατικό δυναμικό τους στον τομέα της υγείας και χρησιμοποιείται ήδη σε περισσότερες από 20 χώρες παγκοσμίως.
Το Epi Info είναι στατιστικό λογισμικό για την επιδημιολογία, ένα εργαλείο ανοιχτού κώδικα, που αναπτύχθηκε από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ. Ένα άλλο εργαλείο που χρησιμοποιείται για τη μοντελοποίηση και την οπτικοποίηση της εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών είναι το Spatiotemporal Epidemiological Modeler, που αναπτύχθηκε αρχικά στην IBM Research αλλά διατίθεται δωρεάν μέσω του Ιδρύματος Eclipse.
Αναπτύσσονται επίσης μεμονωμένες λύσεις για τη διαχείριση ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων συλλογών εφαρμογών όπως το Breathing Games—μια σειρά παιχνιδιών που υποστηρίζονται από έρευνα υπό άδειες Peer Production που δημιουργήθηκαν για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία χρόνιων αναπνευστικών ασθενειών—και το Nightscout—μια σουίτα λογισμικού εργαλεία που επιτρέπουν τη συνεχή παρακολούθηση της γλυκόζης από το σπίτι χρησιμοποιώντας τεχνολογία cloud.
Οφέλη του ανοιχτού κώδικα στην υγειονομική περίθαλψη
Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώσει μια σειρά από σχετικούς φορείς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών φορέων, πωλητών ιατρικού εξοπλισμού, παρόχων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και ερευνητικών φορέων, διευκολύνοντας την τυποποίηση και τη διαλειτουργικότητα στην πληροφορική υγείας. Αλλά τα οφέλη του ανοιχτού κώδικα ξεπερνούν αυτό. Λόγω της διαφάνειας της ανάπτυξης ανοιχτού κώδικα, υπάρχει μεγάλος βαθμός ευελιξίας, με πολλές εξαιρετικά προσαρμόσιμες λύσεις.
Επιπλέον, η κοινότητα ανοιχτού κώδικα έχει ένα σαφώς καθορισμένο όραμα με ισχυρά κίνητρα τόσο από τους χρήστες όσο και από τους προγραμματιστές να βελτιώσουν και να διατηρήσουν εφαρμογές. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα το λογισμικό ανοιχτού κώδικα να παρέχει αυξημένη ασφάλεια λόγω της μειωμένης εξάρτησης από τρίτους προμηθευτές και της υιοθέτησης τεχνολογιών blockchain—οι περισσότερες από τις οποίες παραμένουν ανοιχτού κώδικα. Και τέλος, για έναν τομέα που παλεύει με πολλές παγκόσμιες κρίσεις, η βελτιωμένη σχέση κόστους-οφέλους του λογισμικού ανοιχτού κώδικα δεν είναι ασήμαντη εκτίμηση
Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης αναγκάζεται να προσαρμοστεί γρήγορα λόγω πολλαπλών πιέσεων, με αποτέλεσμα οι τεχνολογικές λύσεις να γίνονται όλο και πιο σημαντικές. Καθώς το λογισμικό ανοιχτού κώδικα γίνεται πιο αξιόπιστο, οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης αντιλαμβάνονται απτά οφέλη από τη διαφάνεια, την ασφάλεια και την ευελιξία του. Είναι σαφές ότι ο ανοιχτός κώδικας παρουσιάζει μια σειρά από οφέλη για τον κλάδο, βοηθώντας όχι μόνο τις ανεπτυγμένες αλλά και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
