Η αστική ρουτίνα καθιστά συνήθως τον υπολογισμό του ποσοτικού και ποιοτικού μας οικολογικού αποτυπώματος ιδιαίτερα απαιτητικό, ιδίως όταν βρισκόμαστε συνεχώς στο πόδι και με τις υποχρεώσεις να τρέχουν η μία μετά την άλλη.
Τώρα όμως που είμαστε σπίτι και βλέπουμε το περιεχόμενο του κάδου του σπιτιού να παίρνει ολοένα και πιο ανοδική πορεία, καθώς οτιδήποτε χρησιμοποιούμε καταλήγει σ’ αυτόν, αρχίζουμε να αποκτούμε μια πιο σφαιρική αντίληψη για τις ημερήσιες σπατάλες μας.
Η καραντίνα λοιπόν ίσως είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να στραφούμε στα εκ των έσω, και να διαπιστώσουμε τι ακριβώς κάνουμε λάθος και η σακούλα με τις πλαστικές συσκευασίες αγγίζει κάθε φορά στο τέλος της βδομάδας το ταβάνι.
1. Do the math
Πρώτο βήμα προς την επίλυση κάθε προβλήματος, είναι να διαπιστώσουμε το μέγεθός του.
Προσπάθησε στο τέλος κάθε ημέρας να συλλέγεις σε μια γωνιά της κουζίνας όλα τα πλαστικά (και μη) απορρίμματα που χρησιμοποίησες, ώστε να έχεις μια καλύτερη οπτική για τις καταναλωτικές σου συνήθειες.
Το συγκεκριμένο βήμα αποτελεί μια άριστη μέθοδο επίγνωσης, καθώς όταν έχουμε κάτι τόσο εξόφθαλμο σε ποσότητα μπροστά στα μάτια μας κι όχι απλά στο πίσω μέρος του μυαλού μας, είναι συνήθως δυσκολότερο να το αγνοήσουμε ελαφρά την καρδία.
2. Έπειτα, ψάξε για εναλλακτικές
Τώρα, παρατήρησε καλά όσα όλα συγκέντρωσες. Από το σύνολο των πλαστικών συσκευασιών τροφίμων που βλέπεις μπροστά σου, πόσα από αυτά μπορούν να αντικατασταθούν από πιο οικολογικά υλικά;
Αν το σούπερ μάρκετ προσφέρει τα τρόφιμα όχι μόνο σε πλαστική συσκευασία αλλά και σε χάρτινη (ανάλογα με την εταιρία παρασκευής), εκεί τα πράγματα είναι απλά και ξες ακριβώς τι πρέπει να κάνεις.
Αν από την άλλη κάνουμε λόγο για χύμα λαχανικά και φρούτα, δεν είναι πραγματικά κανένας κόπος να φέρουμε από το σπίτι τις δικές μας σακουλίτσες -αν είναι χάρτινες ακόμα καλύτερα- ώστε να μη κατασπαταλούμε ανούσια το ελάχιστο πλαστικό που θα έπρεπε να δικαιούμαστε ο καθένας ατομικά.
Και πλέον δεν υπάρχει η δικαιολογία «ήμουν έξω και δεν τις είχα μαζί μου». Ήσουν σπίτι, όπως όλοι μας.
Στον δρόμο για ένα πιο πράσινο μέλλον θα μας βοηθήσουν και οι οικογενειακές συσκευασίες. Αν γνωρίζεις για παράδειγμα ότι καταναλώνεις σε σταθερή βάση πέντε γιαούρτια τη βδομάδα, κάθε βδομάδα, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην πάρεις τη μεγάλη συσκευασία – η οποία είναι και πιο εύκολα ανακυκλώσιμη.
3. Εκεί που δεν υπάρχουν εναλλακτικές, σκέψου τη χρηστικότητα
Κακό δε θα σου κάνει να μην αγοράσεις για άλλη μια φορά τρεις σακούλες πατατάκια που θα τις φας μπροστά στην οθόνη σου. Μπορείς, αν όχι να κόψεις τέτοιου τύπου σνακ που πωλούνται μόνο σε πλαστικές συσκευασίες, σίγουρα να τα περιορίσεις για μια φορά στις 15 μέρες.
Κι επειδή οι online αγορές αποτέλεσαν πανάκεια για πολλούς στην καραντίνα, σκέψου σοβαρά κατά πόσο η υπερκατανάλωση που έκανες στο πρώτο κύμα πανδημίας ανταποκρινόταν όντως σε κάτι που χρειαζόσουν ή έστω σου προσέφερε πραγματική ευχαρίστηση, ώστε να εξισορροπήσει τη χασούρα του πλαστικού με την οποία επιβάρυνες τον πλανήτη.
4. Τελευταία λύση η ανακύκλωση
Όσοι έχουν ασχοληθεί έστω και τυπικά με τη φιλοσοφία του zero waste, ξέρουν πως η ανακύκλωση δεν αποτελεί την καλύτερη λύση, καθώς είναι το τελευταίο -και πλέον κατασταλτικό- μέτρο που μπορούμε να πάρουμε εναντίον του πλαστικού.
Όταν ωστόσο δεν υπάρχει άλλη επιλογή, φροντίζουμε τουλάχιστον να την κάνουμε σωστά· ξεπλένουμε τις συσκευασίες από υπολείμματα τροφών, δεν πετάμε στον κάδο της ανακύκλωσης μικροαντικείμενα και αν υπάρχουν ξεχωριστοί κάδοι για το κάθε υλικό, δε διανοούμαστε καν να ρίξουμε από βιασύνη τα πάντα σ’ έναν μόνο κάδο.
Και, παρόλο που δεν έχει να κάνει τόσο με το πλαστικό αλλά κυρίως με τη φιλοσοφία της ανακύκλωσης εν γένει, είναι ζωτικής σημασιας η παιδεία γύρω από τη διαδικασία και τα οφέλη της κομποστοποίσης των οργανικών απορριμάτων να ενισχυθεί, καθώς ιδιαίτερα στην Ελλάδα αποτελεί μια μέθοδο που δύναται να αποτρέψει τη διάβρωση των ερημωμένων εκτάσεων.
Εδώ για παράδειγμα, θα βρεις έναν πλήρη οδηγό σχετικά με το θέμα, που εξηγεί αναλυτικά τα πως και τα γιατί στους αρχάριους.
5. Η πολιτική συνείδηση θα σώσει τον πλανήτη
Αυτό, χρειάστηκε να το βιώσουμε στην αντίθετη πλευρά του για να το κατανοήσουμε εις βάθος. Η κλιματική αλλαγή και η οικολογία ήταν από πάντα στο επίκεντρο της πολιτικής, απλά αρνούμαστε να τη δούμε, μέχρι που οι πολέμιοί της ανέβηκαν στην εξουσία με ολέθριες συνέπειες για τον πλανήτη γη.
Τώρα λοιπόν που έχεις για πρώτη φορά τόσο χρόνο στην καθημερινότητά σου, κάτσε και διάβασε. Κι όταν θεωρήσεις πως τα ξέρεις όλα, διάβασε λίγο παραπάνω. Για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, για τις κατευθυντήριες γραμμές που δίνει η επιστημονική κοινότητα στις κυβερνήσεις, για την συνθήκη του Παρισιού – στην οποία αναμένουμε τις ΗΠΑ πίσω με ανοιχτές αγκάλες-, για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η λίστα είναι ατελείωτη.
Κι έπειτα, θα είσαι κι επισήμως έτοιμος να πας να ψηφίσεις.
Ντορίνα Παπαγεωργίου
