Άρθρο του Άρη Στυλιανού

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ετοιμάζεται να γιορτάσει προσεχώς τα 100 χρόνια από την ίδρυσή του. Είναι το μεγαλύτερο ΑΕΙ της χώρας, έχοντας να επιδείξει πλήθος επιστημονικών, ερευνητικών, διδακτικών και ακαδημαϊκών επιτευγμάτων.

Είναι ανταγωνιστικό στον παγκόσμιο χάρτη των Πανεπιστημίων, φιγουράροντας σε περίοπτη θέση στις διεθνείς κατατάξεις. Χαρακτηρίζεται από μια προοδευτικά φιλελεύθερη και δημοκρατική παράδοση, όπως αυτή εκφράστηκε διαχρονικά από σπουδαίους καθηγητές που δίδαξαν και σταδιοδρόμησαν στους κόλπους του, καθώς και από κορυφαίους διανοούμενους, μεταξύ των οποίων οι αείμνηστοι Ιωάννης Κακριδής, Αριστόβουλος Μάνεσης και Δημήτρης Μαρωνίτης.

Μέσα σε τρεις εβδομάδες, από τις 22 Φεβρουαρίου μέχρι τις 12 Μαρτίου 2021, το Α.Π.Θ. έζησε τις πιο μαύρες μέρες του μετά το 1973, αφού για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν περιμετρικά και εισέβαλαν στην πανεπιστημιούπολη, συλλαμβάνοντας πολλούς φοιτητές και φοιτήτριες που διαμαρτύρονταν εναντίον του πρόσφατου νόμου 4777/21 (Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη).

Πρόκειται για τον νόμο που, ανάμεσα σε άλλες αμφιλεγόμενες διατάξεις, παραβιάζει κατάφωρα τη συνταγματική επιταγή για πλήρως αυτοδιοικούμενα ΑΕΙ, εγκαθιστώντας μονίμως στο εσωτερικό τους την Αστυνομία. Φαίνεται εξάλλου ότι εσχάτως το Υπουργείο Παιδείας έχει ανατεθεί στον κ. Χρυσοχοΐδη, ο οποίος αποφάσισε να καταστήσει το Α.Π.Θ. πειραματικό πεδίο βίαιης επιβολής των νέων μέτρων.

Καθώς όλα δείχνουν, η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη απεχθάνεται τα Πανεπιστήμια, και ειδικότερα το Α.Π.Θ., επιλέγοντας να το καταστρέφει μεθοδικά. Τι άλλο να σκεφτεί κανείς αφού, μόλις οι φοιτητές ανακοίνωσαν την συντεταγμένη αποχώρησή τους από την κατάληψη στο κτίριο Διοίκησης, η κυβέρνηση, με την ανοχή των πρυτανικών αρχών οι οποίες είχαν ενημερωθεί για τη λήξη της κατάληψης, διέταξε τη βίαιη αστυνομική εισβολή τα ξημερώματα.

Αστυνομικοί χωρίς στολές και διακριτικά μπήκαν στην πρυτανεία και άσκησαν βία σε νέους ανθρώπους. Έγιναν πολλές προσαγωγές φοιτητών και φοιτητριών, αστυνομικό ελικόπτερο πετούσε επί ώρες πάνω από το campus, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και drones, εν είδει ενός εξαιρετικά κακόγουστου επικοινωνιακού σόου.

Οι αστυνομικές δυνάμεις κατέλαβαν επί δύο μέρες την πανεπιστημιούπολη, εμποδίζοντας την πρόσβαση στους φοιτητές και ελέγχοντας τις ταυτότητες των καθηγητών και λοιπών εργαζομένων. Δυστυχώς, η ένταση και η τυφλή σύγκρουση αποτέλεσαν κυβερνητική επιλογή, σε μια επίδειξη αντιδημοκρατικής αντίληψης και κλιμακούμενου αυταρχισμού.

Το γεγονός ότι όλα αυτά δεν λύνουν απολύτως κανένα πρόβλημα και αποδεικνύονται ατελέσφορα δεν τους ενδιαφέρει καθόλου. Όμως οφείλουν όσο είναι καιρός να αντιληφθούν πως το Πανεπιστήμιο δεν είναι στρατόπεδο ούτε σωφρονιστικό ίδρυμα.

Σε αντίθεση με τη βάρβαρη επέμβαση των ΜΑΤ και τη στάση των πρυτανικών αρχών, η Σύγκλητος του Α.Π.Θ. είχε ζητήσει τη διερεύνηση των ευθυνών της Αστυνομίας για τους ξυλοδαρμούς και είχε αναλάβει πρωτοβουλίες διαλόγου, προκειμένου να τερματιστεί η κατάληψη και να επιλυθούν τα προβλήματα με ακαδημαϊκούς όρους.

Η Γενική Συνέλευση του Συλλόγου μελών ΔΕΠ (ΕΣΔΕΠ) ζήτησε την απόσυρση του νόμου 4777/21, καταδίκασε την επέμβαση της Αστυνομίας και τάχθηκε υπέρ του του συντονισμού δράσης με τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που κινητοποιούνται.

Επιπροσθέτως η Σύγκλητος, πολλά Τμήματα και άλλες συλλογικότητες του Α.Π.Θ. εκτιμούν ότι η συνέχιση της διαδικτυακής διδασκαλίας υποβαθμίζει τις πανεπιστημιακές σπουδές και τα πτυχία, ζητώντας την άμεση σταδιακή επαναλειτουργία του Πανεπιστημίου με όρους υγειονομικής ασφάλειας.

Ως μόνη απάντηση, μέχρι τώρα η κυβέρνηση επιλέγει να ρίχνει λάδι στη φωτιά, λησμονώντας ότι όποιος σπέρνει ανέμους θερίζει θύελλες. Τις δύο τελευταίες εβδομάδες έχει πληθύνει η καθημερινή παρουσία φοιτητών και φοιτητριών στην πανεπιστημιούπολη.

Διεξάγονται «ανοιχτά μαθήματα» στα «γρασίδια» της Φιλοσοφικής και σε άλλους εξωτερικούς χώρους, οργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις, υπάρχει συζήτηση για το παρόν και το μέλλον του Πανεπιστημίου. Η εξέλιξη των πραγμάτων καθιστά επιτακτική την ανάγκη να ηττηθεί η κυβερνητική στρατηγική της έντασης και να μην εγκατασταθεί η Αστυνομία μέσα στα Ιδρύματα.

Αντίθετα, πρέπει να υπάρξει συναίνεση προκειμένου να ισχύσει μια νέα συμφωνία που θα εγγυηθεί την πρόοδο και την προκοπή των ελληνικών ΑΕΙ. Προς τούτο, χρειάζεται να επικρατήσει ο διάλογος και η συνεννόηση, ώστε το Α.Π.Θ. να συνεχίσει να είναι το ακαδημαϊκό, ποιοτικό, δυναμικό και εξωστρεφές δημόσιο Πανεπιστήμιο που έχει ανάγκη σήμερα η χώρα και η ελληνική κοινωνία.

Ο Άρης Στυλιανού είναι Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.