Ο Θανάσης Σαράντος αφηγείται και ερμηνεύει τον σπαρακτικό ήρωα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Αμερικάνος» στη σκηνή του θεάτρου Αμαλία το Σάββατο 7 και την Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2020, σε μια ιδιαίτερη θεατρική μεταφορά του ομώνυμου κλασικού χριστουγεννιάτικου διηγήματος.
Η συναρπαστική δραματική ιστορία αγάπης και ξενιτιάς του σκιαθίτη συγγραφέα, παίζεται αδιαλείπτως στα θέατρα της χώρας τα τελευταία δέκα χρόνια και την έχουν παρακολουθήσει πάνω από 50.000 χιλιάδες θεατές.
Η θεατρική μεταφορά του έργου παρουσιάζεται με ένα ηθοποιό και ένα μουσικό πάντα με τη συναρπαστική παπαδιαμαντική γλώσσα, που μας παρασύρει σε γλωσσικά και λογοτεχνικά ταξίδια του παρελθόντος.
Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι η ιστορία κάθε μετανάστη, κάθε εποχής με το αέναο δράμα που μπλέκει τις ζωές τους.
Εδώ ο Παπαδιαμάντης μας μεταφέρει μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς, ίδια κι απαράλλαχτη με αμέτρητα προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής, αλλά και κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο:
Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία –το όνομα που έπαιρνε ανάλογα με την περίσταση ο τελικός προορισμός, η ονειρεμένη «γη της Επαγγελίας».
Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη δεν είναι παρά ο μετανάστης απανταχού της γης. Ένας ξένος μέσα στον ίδιο τον κόσμο του.
Υπόθεση
Ο «Αμερικάνος», o Τζων Στόθισον, είναι ένας Έλληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του και δεν τον αναγνωρίζει κανείς. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας: η ελπίδα ότι η αγαπημένη του ίσως είναι ακόμα εκεί και τον περιμένει.
Ακριβώς όπως ο Οδυσσέας, που γύρισε για να ξαναβρεί τη χαμένη του Ιθάκη στα μάτια της πιστής του Πηνελόπης.
Ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, αυτή του αφηγητή που κρυφοκοιτάζει τη δράση και μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη που ερμηνεύεται ζωντανά από τον μουσικό Κωνσταντίνο Ευαγγελίδη.
Το αποτέλεσμα είναι ένας συνεχής διάλογος της ιδιόμορφης γλώσσας του Σκιαθίτη συγγραφέα με την ζωντανή σύγχρονη μουσική: το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια ιδιαίτερη χρήση του πιάνου όπου παίζεται και ως σαντούρι συνάδουν με τον πλούτο και την δύναμη της συναρπαστικής παπαδιαμαντικής γλώσσας.
Ηθοποιός και θεατές καλούμαστε να κοινωνήσουμε στον μυστηριώδη και μαγευτικό κόσμο του Παπαδιαμάντη, τον γεμάτο ποίηση και λυρισμό.
Απόσπασμα:
«― Ἄ! δὲν σᾶς εἶπα καὶ γιὰ ἕνα γιουλτζὴ ποὺ πῆρα ἀπ᾽ τὸ Βόλο, εἶπε.
―Ἐπῆρες κανέναν ἐπιβάτη ἀπ᾽ τὸ Βόλο; ἠρώτησεν εἷς τῶν φίλων του.
― Δὲν ἠθέλησε νὰ ξεμπαρκάρῃ, ἔμεινε μὲς στὴ σκούνα. Τοῦ εἶπα νὰ τὸν πάρω μ᾽σαφίρη στὸ σπίτι, καὶ δὲ θέλησε.
― Καὶ γιὰ ποῦ πάει;
―Ἕως ἐδῶ, κατὰ τὸ παρόν. Τὸν ἠρώτησα, δὲν ἠθέλησε νὰ μοῦ πῇ.
― Καὶ τί δουλειὰ ἔχει ἐδῶ;
― Τί ἄνθρωπος εἶναι;
― Πῶς σοῦ φάνηκε; διεσταυροῦντο αἱ ἐρωτήσεις τῶν πλοιάρχων.
― Εἶναι ἄνθρωπος ποὺ ἔχει ξουραφισμένο τὸ μουστάκι καὶ τὰ γένεια, κ᾽ ἔχει ἀφημένες μόνον τρίχες ἀποκάτ᾽ ἀπ᾽ τὸ σιαγόνι καὶ στὸ λαιμό. Μοῦ φάνηκε σὰν Ἐγγλέζος, σὰν Ἀμερικάνος, μὰ ὄχι πάλι σωστὸς Ἐγγλέζος οὔτε σωστὸς Ἀμερικάνος· τὰ ὀλίγα λόγια ποὺ μοῦ εἶπε ρωμέικα, τὰ εἶπε μ᾽ ἕναν τρόπο δύσκολο καὶ συλλογισμένο, ὄχι καὶ πολὺ ξενικό, σὰν νὰ ἤξερε μιὰ φορὰ ρωμέικα καὶ τὰ ξέχασε. Τὲς πλειότερες φορὲς συνεννοηθήκαμε μὲ κάτι λίγα ἰταλικὰ ποὺ ξέρω κ᾽ ἐγώ.
― Σοῦ εἶπε τ᾽ ὄνομά του;
― Στὰ χαρτιὰ τὸν ἐπέρασα ὡς Τζὼν Στόθισον, μὲ ἀμερικάνικο πασαπόρτι.
Τὴν στιγμὴν ἐκείνην ὁ καπετὰν Γιάννης, ὅστις ἐκάθητο ἐρείδων τὰ νῶτα ἐπὶ τοῦ τοίχου, πρὸς τὴν θύραν βλέπων, ἀκουσίως ἀνέκραξεν:
― Ἄ! νά τος!
Ὅλοι ἐστράφησαν πρὸς τὴν θύραν…..»
Η παράσταση
Η εταιρεία Θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» παρουσιάζει την παράσταση «Ο Αμερικάνος» βασισμένη στο κλασικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. «Ο Αμερικάνος» ζωντάνεψε για πρώτη φορά επί σκηνής τον Δεκέμβριο του 2009 και παίζεται με επιτυχία έως σήμερα σε όλη την Ελλάδα.
Η παράσταση ταξίδεψε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2001 στη Σκιάθο με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία-Ερμηνεία-Φωτισμοί: Θανάσης Σαράντος
Μουσική σύνθεση: Λάμπρος Πηγούνης
Μουσικός επί σκηνής: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης
Σκηνική επιμέλεια: Λίνα Μότσιου
Φωτογραφίες: Μαριλένα Σταφυλίδου, Τάσος Θώμογλου
Πηγή: thessalonikiguide.gr
