Από παιδί αγαπούσα τα πάντα σε ένα βιβλίο: Να ξεφυλλίζω τις σελίδες, να διαβάζω την αφιέρωση του συγγραφέα, να μυρίζω το χαρτί, να σημειώνω με μολύβι τα αγαπημένα μου αποσπάσματα και να τα μελετάω ξανά και ξανά. Η σχέση που μπορεί να αναπτύξει κανείς με ένα καλό βιβλίο θα μπορούσε άνετα να μοιάζει με αυτήν που έχει με τον καλύτερο του φίλο: Είναι πάντα δίπλα σου για να σε συντροφεύει σε κάθε σου στιγμή!

Μιλώντας λοιπόν για βιβλία, έχω να σας πω ότι αγαπώ πολύ και τους ανθρώπους που αγαπάνε τα βιβλία. Γιατί εκείνοι που διαβάζουν ανοίγουν την πόρτα σε δρόμους πολύ πιο μακρινούς από την φαντασία και δραπετεύουν σε κόσμους μαγικούς όπου βρίσκουν ένα καταφύγιο.

Παρακάτω, λοιπόν, έφτιαξα μια λίστα με τα βιβλία που αγάπησα πολύ και ίσως μπορεί να ξεφυλλίσω ακόμη και σήμερα.

1. Ο άρχοντας των Μυγών – William Golding

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο, γραμμένο απλά και κατανοητά, με νοήματα που θα είναι πάντα επίκαιρα, όσα χρόνια και αν περάσουν.

Η υπόθεση απλή: Ένα αεροπλάνο, με μοναδικούς επιβάτες παιδιά, πέφτει σε ένα άγνωστο νησί. Μόλις περάσει το πρώτο σοκ τα παιδιά θα καταλάβουν ότι προκειμένου να επιβιώσουν (μέχρι να φτάσει βοήθεια) θα πρέπει να οργανωθούν και να φτιάξουν κανόνες. Αυτόματα, προκύπτει η ανάγκη να εκλέξουν αρχηγό. Και κάπου εκεί αρχίζει το γνωστό παιχνίδι εξουσίας και επιβολής που, αναπόδραστα, συνοδεύει την ιστορία του ανθρώπου…

Ωμό, βίαιο και -ανατριχιαστικά– ρεαλιστικό αυτό το αριστούργημα θα χαραχθεί για πάντα στη μνήμη σας. Η πλοκή, οι διάλογοι, η εξέλιξη των χαρακτήρων και το συγκλονιστικό του τέλος του έχουν δώσει δικαιωματικά βραβείο Νόμπελ (1983).

Φυσικά, αυτό που καθιστά το έργο τόσο δραματικό και σοκαριστικό είναι η ιδιοφυής ιδέα του Golding να βάλει ως χαρακτήρες μόνο παιδιά. Υποτίθεται πως τα παιδιά είναι αγνά και αθώα, κάτι που στο βιβλίο αυτό βλέπουμε γρήγορα να αναιρείται . Η δίψα για εξουσία και η διαφθορά που αυτή προκαλεί κλιμακώνονται σε κάθε σελίδα.

Δεν έχω να πω τίποτα παραπάνω. Θα σας ταρακουνήσει.

2. Ο Χάρι Πότερ και το Κύπελλο της Φωτιάς- Joan Rowling

Από τότε που έπιασα στα χέρια μου το πρώτο βιβλίο της σειράς ερωτεύτηκα παράφορα τον υπέροχο κόσμο της Joan Rowling και όλους τους ήρωες της, καλούς και κακούς. Θέλει μεγάλη τέχνη να φτιάξεις έναν ολόδικο σου κόσμο από το μηδέν και, ακόμη μεγαλύτερη, να κερδίσεις την αγάπη του πιο δύσκολου αναγνωστικού κοινού: των παιδιών και των εφήβων.

Πιστεύω πως έχω διαβάσει σίγουρα το κάθε βιβλίο 5 φορές και ποτέ δεν έτυχε να βαρεθώ. Ίσα ίσα, είχα και αγωνία παρ’ όλο που ήξερα τι θα ακολουθήσει. Αυτό είναι που κατάφερε η συγγραφέας. Μας έκανε να ξεφύγουμε από τον βαρετό κόσμο των Μαγκλς και να βουτήξουμε στον κόσμο των μάγων και του μικρού Harry Potter. Γελάσαμε, φοβηθήκαμε, κλάψαμε και αγαπήσαμε βαθιά τους μικρούς και μεγάλους πρωταγωνιστές.

Το προσωπικό μου αγαπημένο βιβλίο ήταν το δεύτερο της σειράς, «Η Κάμαρα με τα Μυστικά». Όμως, θα βάλω στη λίστα το «Κύπελλο της Φωτίας» γιατί αντικειμενικά μιλώντας πιστεύω πως είναι αυτό που περιλαμβάνει τα πάντα: δράση, αγωνία, ρομάντζο, κλιμάκωση, χιούμορ και πολλούς πολλούς πολλούς άθλους. Επίσης, εδώ έχουμε την πρώτη κανονική μάχη του Harry με τον “Ξέρετε – Ποιόν”, την πρώτη μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό. Και μια μάχη έχει πάντα απώλειες, που δυστυχώς και στα επόμενα βιβλία δεν ήταν και λίγες.

3. Έγκλημα και Τιμωρία- Fyodor Dostoevsky

Δε ξέρω καν αν χρειάζεται να γράψω το παραμικρό για αυτό το έργο. Νομίζω οι συστάσεις είναι περιττές. Ποιός άνθρωπος δεν έχει ακουστά το βιβλίο αυτό που ανήκει στα κλασικά αριστουργήματα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας;

Ένα έγκλημα. Ένα έγκλημα που οι θύτες ήταν δύο: ένας άνθρωπος αλλά και η ίδια η κοινωνία. Ένας θύτης που νόμιζε τον εαυτό του για υπεράνθρωπο και διαπίστωσε πως υπεράνθρωποι δεν υπάρχουν. Ένας διαχρονικός προβληματισμός. Υπάρχουν αλήθεια, δολοφόνοι σε μια κοινωνία που ευθύνεται καθημερινά για εκατομμύρια θανάτους;

Ο Ντοστογιέφσκι δεν είναι ένας συγγραφέας για όλους. Πολύ περιγραφικός, με έμφαση στη λεπτομέρεια και έντονη ενασχόληση με θέματα όπως η φτώχεια, η θρησκεία, ο ανεκπλήρωτος έρωτας και τα προβλήματα της κοινωνίας. Αυτό όμως, που ξέρει να κάνει – ίσως καλύτερα από τον καθένα- είναι η ψυχολογική ανάλυση των χαρακτήρων του.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, περιγράφει αψεγάδιαστα τον ήρωα “θύτη” του που, ενώ αρχικά θεωρεί τον εαυτό του ένα ανώτερο όν, στη συνέχεια παλεύει με τους δαίμονες του. Τον βλέπουμε να ακροβατεί συνεχώς μεταξύ τύψεων και παράνοιας μέχρι το τέλος του βιβλίου, όπου έρχεται η ώρα της κρίσης.

Ακόμη και αν δεν σας αρέσει η γραφή του Dostoevsky, σας προτείνω να δώσετε μια ευκαιρία στο συγκεκριμένο βιβλίο καθώς μπρορεί να δώσει στο μυαλό σας πολύ υλικό για παραγωγική σκέψη και θα δημιουργήσει έδαφος για έντονο προβληματισμό.

4. Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν- Shriver Lionel

Ένα μεγάλο διαμάντι που διάβασα πρόσφατα, αφού είχα δει την σχετική ταινία και αφού κατέληξα στο ότι το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα που λέει «Μην κρίνεις το βιβλίο από την ταινία του». Συγκλονιστικό, σοκαριστικό, διαφορετικό, σκοτεινό και σαγηνευτικό. Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα στην Ψυχολογία είναι το εξής: Φύση ή Ανατροφή;

Αυτό φαίνεται να είναι το τεράστιο ερώτημα που αφήνει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη. Τελικά, γεννιόμαστε καλοί/κακοί ή το περιβάλλον και ο τρόπος που μας μεγαλώνουν μας κάνει να είμαστε ο «εαυτός» μας;

Η υπόθεση: η Ίβι είναι μια γυναίκα που αποκτά ένα παιδί χωρίς να το επιθυμεί πραγματικά. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, το παιδί που φέρνει στον κόσμο είναι ένα ψυχρό αγόρι που δεν μοίαζει να αισθάνεται τίποτα το θετικό απέναντι της. Μπλέκονται, λοιπόν, σε μια τοξική σχέση θυμού και μίσους(;) όπου ο ένας πληγώνει τον άλλον. Ένας φαύλος κύκλος εχθρικής σιωπής που θα έχει πολλά θύματα και θα δημιουργήσει στον αναγνώστη αμηχανία, αποστροφή και διχασμένες απόψεις.

Τελικά εγκληματίας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Θα σας προκαλέσει, θα σας θυμώσει, θα σας σοκάρει.

5. Τα 88 Ντολμαδάκια- Ευγένιος Τριβιζάς

Προσωπικά, θεωρώ την παιδική λογοτεχνία εξίσου σημαντική με την ενήλικη γιατί αυτή είναι που αποτελεί το υπόβαθρο του διαβάσματος. Όσοι από εσάς είχατε την τύχη να βάλετε από μικροί τα βιβλία στη ζωή σας μπορείτε να με επιβεβαιώσετε. Αν θέλεις να κάνεις ένα δώρο στο παιδί σου, προσπάθησε να του μεταδόσεις την αγάπη για τη λογοτεχνία. Πίστεψε με, θα έχεις ένα παιδί που δε θα αισθάνεται τόσο μόνο, θα μάθει να σκέφτεται από νωρίς και θα έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη.

Και εδώ ακριβώς κολλάει ο Ευγένιος Τριβιζάς, ο μεγαλύτερος παραμυθάς  της Ελλάδας. Ένας συγγραφέας που αξίζει να υπάρχει σε κάθε βιβλιοθήκη και να διαβάζεται από όλες τις γενιές καθώς η φαντασία και η τρυφερότητα με την οποία αποδίδει τις ιστορίες του μπορούν να σε συντροφεύουν σε κάθε ηλικία.

Το βιβλίο που έβαλα σε αυτή τη λίστα δεν είναι το πιο γνωστό του αλλά είναι σίγουρα αυτό που είναι πιο μπροστά για την εποχή του. Πρόκειται για ένα βιβλίο που κρύβει μέσα πολλά, καθώς εσύ είσαι που αποφασίζεις (κι η φαντασία σου) τι θα γίνει στη συνέχεια. Εσύ επιλέγεις αν θα μπει η μικρή Έμμα στο τρομακτικό σπίτι, πόσα ντολμαδάκια θα μαγειρέψει ο μάγειρας της Ντολμανδίας και εν κατακλείδι ποιό θα είναι το τέλος της ιστορίας…

Και μάλιστα, κάποιες φορές, για να βρεις τη σελίδα που προτιμάς θα πρέπει να λύσεις μικρούς γρίφους και αινίγματα ή να απαντήσεις σε κάποια εύκολη ή δύσκολη ερώτηση…

Άννα Σαϊνίδου