Δήμητρα Νούση: Τι κρίμα…
Οι αρχηγοί των λαών ή των κρατών μπορούν να γράψουν είτε λαμπρή ιστορία, (Μαχάτμα Γκάντι) είτε εγκληματική ιστορία (Αδόλφος Χίτλερ).
Επειδή η βαθειά κρίση που ζούμε οφείλεται, καταρχάς και πάνω απ’ όλα, στην κατάρρευση του αυτονόητου, ζούμε αυτές τις μέρες ζούμε το απίθανο κουβεντολόι, «περί κηδείας με τιμές αρχηγού κράτους», με αφορμή το θάνατο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Πίστευα ειλικρινά, προφανώς με αφέλεια, ότι η λέξη «τιμή» ή «τιμές» έχει την ίδια σημασία για όλους όσοι μιλούν ελληνικά. Όταν κάποιος κηδεύεται με τιμές αρχηγού κράτους δε σημαίνει ότι τιμάται υποχρεωτικά ο καθένας διατελέσας αρχηγός κράτους. Η απόδοση τιμών, η οποία είναι και δείκτης πολιτισμού, δε δηλώνει συμπεριφορά σεβασμού προς το αξίωμα που κατείχε κάποιος, αλλά έκφραση εκτίμησης για τα έργα του εκλιπόντος. Δηλαδή, τιμάται το πρόσωπο που αξίζει την υπέρτατη τιμή της ελληνικής Πολιτείας, η οποία θα αντιστοιχούσε σε αρχηγό κράτους.
Αλήθεια, ο Μαχάτμα Γκάντι, που δε διετέλεσε αρχηγός κράτους, δε θα άξιζε αυτές τις τιμές; Φαντάζεται κάποιος στην ηττημένη Γερμανία, πριν από τη δίκη της Νυρεμβέργης, να αποδίδουν τα στρατιωτικά αγήματα τιμές στο νεκρό αρχηγό του κράτους Αδόλφο Χίτλερ;
Φαντάζεται κάποιος, πριν μόλις εκατό χρόνια, μετά τη δίκη και την εκτέλεση των έξι, να κηδεύονταν με κανονιοβολισμούς και σε εθνικό πένθος οι πρωθυπουργοί εκτελεσθέντες Γούναρης και Πρωτοπαπαδάκης, ή, αργότερα, οι καταδικασθέντες για δωσιλογισμό πρωθυπουργοί;
Σε μια ώριμη δημοκρατία η απόδοση τιμών είναι επιλογή, είναι αξιολόγηση και ιδεολογική κρίση. Σε μια ώριμη δημοκρατία η απόδοση τιμών, δηλαδή η έκφραση της εκτίμησης και του σεβασμού, είναι θέμα αρχής και όχι τυφλοσούρτης. Στη δημοκρατία ο τύπος έχει ουσία και όχι υποκρισία.
Στις δημοκρατίες οι λαοί μιλούν πρώτοι, οι ιστορικοί τελευταίοι, ενώ στο ενδιάμεσο μιλούν οι ηγέτες. Στα ολοκληρωτικά συστήματα οι αρχηγοί μιλούν πρώτοι, οι λαοί δε μιλούν ποτέ, ενώ οι ιστορικοί μιλούν μόνο όταν και στο μέτρο που τους το επιτρέπουν.
Και κάτι τελευταίο: η ιστορία κρίνει με σκοπό να διδάσκονται οι λαοί και να συμπεριφέρονται ανάλογα, όχι για να απαλλάσσονται των ευθυνών τους, με επιχειρήματα του τύπου «τον έκρινε η Ιστορία». Τι κρίμα… έχουμε τόσα πολλά να πούμε και μιλάμε για τα αυτονόητα… Τι κρίμα …
Η Δήμητρα Νούση είναι νομικός συγγραφέας Γενική διευθύντρια διοίκησης του Δήμου Αθηναίων με πτυχίο Νομικής από το ΑΠΘ και μεταπτυχιακό στη Νομική Αθηνών
