Με την εταιρία Pfizer να έχει ανακοινώσει εδώ και καιρό τη θετική έκβαση των δοκιμών της για το εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού, η υφήλιος περιμένει με κομμένη την ανάσα την έναρξη του εμβολιασμού προκειμένου να μπει μια τελεία στην ανεξέλεγχτη πανδημία του COVID-19 και να επιστρέψουμε σταδιακά στην κανονικότητα.
Σχετικά με τις συζητήσεις πάνω στην πλέον ενθαρρυντική 95% αποτελεσματικότητα του πολλά υποσχόμενου αυτού νέου εμβολίου, η επιστημονική κοινότητα θεωρεί σημαντικό να υπάρξει επαρκής ενημέρωση του κοινού για τη σημασία του συγκεκριμένου ποσοστού, καθώς μπορεί να αποβεί εώς και παραπλανητικό.
Ο συγκεκριμένος λοιπόν στατιστικός δείκτης, είναι μεν αρκετά ενδεικτικός για την ποιότητα του εμβολίου, δεν παύει όμως να προκύπτει μέσα από ένα σχετικά ελεγχόμενο περιβάλλον.
Η διαδικασία διερεύνησης της αποτελεσματικότητας έχει λοπόν ως έξης:
Μεταξύ εκείνων που εμβολιάζονται στο πειραματικό στάδιο του ελέγχου, κάποιοι λαμβάνουν το αληθινό εμβόλιο και κάποιοι άλλοι το λεγόμενο πλασίμπο, χωρίς να γνωρίζουν οι συμμετέχοντες σε ποια κατηγορία ανήκει ο καθένας.
Έπειτα, συνεχίζουν κανονικά την καθημερινότητά τους χωρίς περεταίρω οδηγίες, και η επιστημονική κοινότητα καλείται να συλλέξει τα τεστ των ατόμων αυτών που αποδείχτηκαν θετικά στον κορονοϊό και στη συνέχεια να συγκρίνει τα ποσοστά μεταξύ των δύο γκρουπ -αυτών που εμβολιάστηκαν όντως, δηλαδή, με αυτούς που έκαναν το πλασίμπο.
Αν τα ποσοστά διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους υπέρ εκείνων που εμβολιάστηκαν, τότε έχει γίνει ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η αποτελεσματικότητα ωστόσο του εμβολίου στον πραγματικό κόσμο ενδέχεται να αποκλίνει αρκετά σε σχέση με αυτό που βλέπουμε στις δοκιμές, καθώς ο έξω κόσμος διαθέτει μια πολύ πιο ποικιλόμορφη δεξαμενή δυνητικά ασθενών (με χρόνια προβλήματα υγειάς κλπ.), κάτι που μια έρευνα κάποιων χιλιάδων ατόμων δε δύναται να καλύψει πλήρως.
Σημαντικό παράγοντα αποτελούν και οι ασυμπτωματικοί συμμετάσχοντες στον έλεγχο του εμβολίου, καθώς η φαρμακευτική εταιρία κάνει τεστ εξ’ αρχής μόνο σε όσους εμφάνισαν συμπτώματα και όχι στον συνολικό αριθμό ατόμων που έλαβαν μέρος στο εγχείρημα.
Λόγω λοιπόν των λεπτών αυτών γραμμών που μπορεί να καταστήσουν το εμβόλιο λιγότερο αποτελεσματικό στην αληθινή ζωή, οι επιστήμονες υπερτονίζουν πως ο εμβολιασμός δε θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να συνοδεύεται από χαλάρωση των μέτρων πρόληψης, όπως η χρήση μάσκας, καθώς κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανό να αποβεί μοιραίο.
Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι τα πιο αισιόδοξα σενάρια έκαναν λόγο μέχρι στιγμής για μια αποτελεσματικότητα της τάξεως του 70%, δεν έχουμε παρά να γιορτάσουμε την νίκη αυτή της επιστημονικής κοινότητας, ελπίζοντας σε μια λήξη της πανδημίας πριν καν αυτή προλάβει να κλείσει έτος στις ζωές μας.